ebook Polska i sąsiedzi na przestrzeni wieków. Tom 6

Wydawca: Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Rok wydania: 2022

Prezentowany tom nosi podtytuł „Przekazy, relacje, zależności”. Dotyczy więc rdzenia nauki historycznej, czyli źródeł i ich krytyki. Źródłem historycznym może być niemal wszystko, przedmioty, gesty i ukształtowanie terenu. Jednak największą nośność informacyjną mają źródła narracyjne, w tym przekazy i relacje. Każdy adept nauki historycznej wie, że krytyka wstępna, czyli zewnętrzna źródła to ustalenie czasu jego powstania, miejsca, autorstwa. Bardziej wymagająca jest jednak krytyka wewnętrzna wypływająca z analizy jego treści. Obejmuje ona również badanie wiarygodności autora. Wymaga to pewnej wiedzy psychologicznej i empatii, a także doświadczenia życiowego. Historyk pracujący w oderwaniu od różnorodnych doświadczeń może mieć problem ze zrozumieniem ludzi z przeszłości, którzy doznawali stanów dla niego nieznanych. Ważna jest też odwaga badawcza, klimat polityczno-społeczny, w jakim działa naukowiec, jego droga życiowa i predylekcje.
O wszystkich tych sprawach od dziesiątek lat rozmawia się na seminariach doktorskich. A jednak nadal każda generacja badaczy dodaje coś od siebie do ustaleń poprzedników, choć czyta – poza dziejami najnowszymi – niemal te same źródła. Zadaje się bowiem nowe pytania badawcze i w tym chyba leży siła rozwojowa historii jako nauki (Fragment Wstępu).

Spis treści ebooka Polska i sąsiedzi na przestrzeni wieków. Tom 6

Słowo wstępne 5

ŚREDNIOWIECZE

TOMASZ CZĘŚCIK
Morze i woda w kulturze duchowej Pomorzan przed chrystianizacją 11

MAŁGORZATA ROMANKIEWICZ-CZĘŚCIK
Średniowieczne pożywienie roślinne na Pomorzu 23

EVELINA KACHYNSKA
Występowanie elementów cywilizacji bizantyńskiej na ziemiach polskich w okresie średniowiecza w świetle źródeł archeologicznych 39

JACEK ADLER
Ludolfingowie wobec Duńczyków. Studium nad polityką władców dynastii saskiej w stosunku do wczesnośredniowiecznego państwa duńskiego 47

RAFAŁ FOLTYN
Słowiańszczyzna nadbałtycka. Kronika wielkopolska a źródła niemieckie z XI-XII stulecia 59

ANNA ŁOZOWSKA-PATYNOWSKA
Mit piastowski wskrzeszony przez Mistrza Wincentego – ślady krystalizacji świadomości narodowej w Kronice polskiej 75

JUSTYNA EWA BIAŁOWĄS
Biskupstwo włocławskie i jego sąsiedzi w czasach biskupa Macieja z Gołańczy herbu Pałuka (1323-1364) 99

HENRYK JURKIEWICZ
Zakon dominikański w Pasewalku od XIII do XVI wieku 113

PIOTR PIĘTKOWSKI
Dyskusja jako podstawa badań mediewistycznych. Kilka przykładów wymiany poglądów między archeologią a historią 127

NOWOŻYTNOŚĆ

ANNA PODLECKA
Poglądy Jana Dymitra Solikowskiego na temat sąsiadów Rzeczypospolitej w świetle wybranych pism politycznych 137

MAŁGORZATA GUMPER
Zachwyt i rozpacz: stosunek senatora rosyjskiego do cara i rzeczywistości porozbiorowej 153

MAREK LICHOTA
Samorząd miejski w Zamościu w czasie okupacji austro-węgierskiej (1916-1918) 165

WIEK XX

JOLANTA CZERWIAKOWSKA
Słupsk niemiecki – Słupsk polski. Przyczynek do bilansu zmian w zabudowie miasta 183

SERGII MIROSHNYCHENKO
Polityka historyczna Ukrainy w czasie prezydentury Leonida Krawczuka w latach 1991-1994 223

PRZEMYSŁAW MIROSŁAW PAZDER
Unia Europejska a Białoruś 239

Bibliografia 257