Za darmo

ebook Południowokoreański nacjonalizm – kategoria Innego w budowaniu filmowych narracji narodowych Joanna Beczkowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2024

Autorka opracowania koncentruje się na roli „Innego” w kształtowaniu nacjonalizmu i tożsamości narodowej poprzez studium przypadku Korei Południowej oraz jej relacji z Koreą Północną i Japonią. Głównym celem publikacji jest identyfikacja, charakterystyka i analiza różnych ról przypisywanych sąsiednim państwom w procesie konstruowania południowokoreańskiej tożsamości narodowej. Badania skupiły się na narracjach filmowych, które mają znaczący wpływ na kształtowanie zbiorowej pamięci i tożsamości narodowej oraz stanowią istotne narzędzie polityczne i ideologiczne.
Polityka Korei Południowej nie jest kształtowana wyłącznie poprzez czynniki racjonalne, ale także w odniesieniu do dwóch „Znaczących Innych” – Japonii i Korei Północnej. W takiej sytuacji czynniki emocjonalne mają znaczenie w podejmowaniu decyzji. Co więcej, posiadanie dwóch „Znaczących Innych” i niejako dwóch tożsamości – koreańskiej i południowokoreańskiej – komplikuje relacje dwustronne. Jako naród koreański Korea Południowa powinna dążyć do zjednoczenia z KRLD, jednocześnie czując potrzebę rozliczenia się z okresem kolonialnym, co generuje konflikt z Japonią. Natomiast dla narodu południowokoreańskiego największe zagrożenie stanowi Korea Północna – również w sensie symbolicznej legitymizacji władzy i reprezentacji Korei. Ta tożsamość wymaga dążenia do dominacji nad KRLD i skłania do współpracy z Japonią w oparciu o wspólne wartości. Identyfikacja ról, które odgrywają te państwa jako „Znaczący Inni” w narracjach narodowych, staje się zatem przydatnym narzędziem w analizie zachowania Korei Południowej na arenie międzynarodowej.

Spis treści ebooka Południowokoreański nacjonalizm – kategoria Innego w budowaniu filmowych narracji narodowych

Nota redakcyjna 7

Wprowadzenie 9

Rozdział I. Południowokoreański nacjonalizm – ramy teoretyczne 23
1.1. Nacjonalizm – perspektywy teoretyczne 23
1.1.1. Pierwotne korzenie narodu 26
1.1.2. Naród jako konstrukcja 29
1.1.3. Reprodukcja nacjonalizmu 34
1.1.4. Azjatycki nacjonalizm 36
1.2. Tożsamość narodowa oraz kategoria Innego 45
1.2.1. Pojęcie tożsamości w stosunkach międzynarodowych 46
1.2.2. Rola Innego w tożsamości narodowej 47
1.2.3. Pamięć zbiorowa 50
1.3. Narracja narodowa 55
1.3.1. Konstruowanie historii narodowej 57
1.3.2. Manifestacje nacjonalizmu – film jako narracja narodowa i analiza dyskursu 58
1.4. Znaczenie tożsamości i narracji narodowych w stosunkach międzynarodowych – podsumowanie 62

Rozdział II. Doświadczenie kolonialne jako źródło koreańskiego nacjonalizmu 65
2.1. Narodziny koreańskiego nacjonalizmu 68
2.1.1. Kolonializm i nowoczesność 69
2.2. Konstruowanie narodu w czasie kolonializmu 85
2.3. Kino w czasie okupacji – poszukiwanie „autentycznie” koreańskiego filmu 95
2.3.1. Wiosna na Półwyspie Koreańskim 101
2.4. Spuścizna okresu kolonialnego – podsumowanie 107

Rozdział III. Korea Południowa wobec „wroga”– Japonia w nacjonalizmie południowokoreańskim 109
3.1. Bohaterowie narodowi i kolaboranci 110
3.1.1. Antykolonialne narracje w czasie amerykańskiej okupacji 121
3.1.2. Konstruowanie bohaterów 130
3.2. Normalizacja relacji dwustronnych 143
3.2.1. Problemy ze skonstruowaniem nowego dyskursu o Japonii 146
3.2.2. Antykomunizm i antykolonializm jako ramy narracji o Japonii 152
3.2.3. Powrót mandżurskiego westernu 164
3.3. Demokratyzacja 167
3.3.1. Nacjonalizm reakcyjny 173
3.3.2. Japonia jako symboliczny wróg narodu (minjung) 196
3.3.3. Ciągła obecność antyjapońskich resentymentów 201
3.4. Czynniki wpływające na relacje dwustronne – podsumowanie 211

Rozdział IV. Korea Południowa wobec „brata” – Korea Północna w nacjonalizmie południowokoreańskim 215
4.1. Antykomunizm – Korea Północna jako zagrożenie 216
4.1.1. Ustawa o Bezpieczeństwie Narodowym i wojna koreańska 221
4.1.2. Film antykomunistyczny – narzucona narracja 228
4.1.3. Zróżnicowanie natężenia dyskursu antykomunistycznego 238
4.2. Demokratyzacja – dekonstrukcja wizerunku Korei Północnej jako wroga 254
4.2.1. Północnokoreańskie elity jako wrogowie 279
4.3. Perspektywy zjednoczenia – podsumowanie 295

Zakończenie 301

Bibliografia 309
Portale internetowe 316
Filmografia (według daty produkcji) 317