Nowość

ebook (Post)pamięć o wojnie Katarzyna Wasiak

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2025

Publikacja stanowi nowatorskie opracowanie w polskiej politologii, dotyczące postpamięci (pamięci drugiego pokolenia) – kategorii analitycznej szeroko eksplorowanej na płaszczyźnie różnych dyscyplin naukowych, ale najczęściej kojarzonej z literaturoznawstwem, zwłaszcza w kontekście analiz podejmujących tematykę Ocalałych z Holocaustu.
Autorka, bazując na wieloletnich badaniach jakościowych, stworzyła pogłębioną analizę stosunków etnicznych w Bośni i Hercegowinie z perspektywy drugiego pokolenia, które nie doświadczyło wojny, ale pielęgnuje pamięć o konflikcie. Pamięć ta ma istotny wpływ na skomplikowane stosunki społeczno-etniczne w tym państwie.
Monografia, choć napisana głównie z perspektywy politologicznej, jest interdyscyplinarnym ujęciem kategorii postpamięci. Autorka odnosi się do dorobku socjologii, historii, stosunków międzynarodowych oraz prawa, co przyczynia się do lepszego zrozumienia sytuacji w regionie Bałkanów.
Monografia jest niezwykle ważnym dziełem w badaniach nad szeroko rozumianą kwestią relacji, a także stosunków narodowościowych i etnicznych w kontekście polityki historycznej, prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych oraz geopolityki Bałkanów.
Z recenzji dr. hab. Andrzeja Krzaka, prof. UJD

Spis treści ebooka (Post)pamięć o wojnie

Wstęp 9
1. W poszukiwaniu tożsamości 9
2. Założenia pracy i pytania badawcze 11
3. Metodologia 13
3.1. Konstruktywistyczny nurt badawczy 14
3.2. Teoria ugruntowana 15
3.3. Metody badawcze 17
3.3.1. Badania terenowe 17
4. Charakterystyka źródeł 22
4.1. Literatura przedmiotu 23
4.2. Materiały terenowe 28
5. Struktura pracy 28

Rozdział I
Pamięć – tożsamość – trauma 31
1.1. Studia nad kategorią pamięci 31
1.2. Pamięć społeczna a kulturowa. Refleksje Maurice’a Halbwachsa i Jana Assmanna 36
1.3. Pamięć historyczna jako narzędzie polityki narodowej 40
1.4. Refleksje wokół badań nad miejscami pamięci 47
1.5. Postpamięć – dziedzictwo drugiego pokolenia 54

Rozdział II
Przemoc. Refleksje teoretyczne 61
2.1. Przemoc: wstępne rozważania 61
2.2. Rafał Lemkin i definicja ludobójstwa 65
2.3. Refleksje nad czystką etniczną 73
2.4. Przemoc seksualna a czystka etniczna 81
2.5. Praktyka wysiedleń 87
2.6. Kulturowe ludobójstwo 88

Rozdział III
Historia stosunków etnicznych w Bośni i Hercegowinie 91
3.1. Bośnia i Hercegowina do końca XII wieku 92
3.2. Średniowieczna Bośnia i Hercegowina 94
3.3. Imperium Osmańskie 98
3.4. Władza austro-węgierska 106
3.5. Sytuacja w latach 1918–1945 110
3.6. Komunistyczna Bośnia i Hercegowina 117
3.7. Rozpad Jugosławii i bośniacka wojna 121
3.8. Postanowienia pokojowe 128

Rozdział IV
Boszniacka postpamięć – studium przypadku 131
4.1. Pamięć o wojnie 133
4.1.1. Nostalgia 135
4.1.2. Trauma 143
4.2. Pamięć o zbrodniach 149
4.2.1. Srebrenica. Wciąż otwarta rana 151
4.2.2. Sarajewo nieustannie w oblężeniu 154
4.2.3. Mostar. Najważniejszy most świata 159
4.3. Zachodni dyskurs w boszniackich narracjach 163
4.3.1. Legitymizacja ofiarności 163
4.3.2. Antyzachodnia narracja 169
4.4. Przemoc wobec kobiet – zapomniana narracja 172

Zakończenie 177
Bibliografia 183
Aneks 199