ebook Pozimnowojenne dwudziestolecie 1989 - 2010 Stosunki międzynarodowe na przełomie XX i XXI wieku Roman Kuźniar

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2011

Książka jest pierwszą w naszej literaturze przedmiotu autorską próbą analizy przemian w życiu międzynarodowym po zimnej wojnie. Roman Kuźniar nie uchyla się przy tym od ocen. Polityka bowiem, podobnie jak inne sfery ludzkiej aktywności, nie dzieje się poza dobrem i złem. Książka ma przy tym charakter systematycznego wykładu, który obejmuje wszystkie regiony świata oraz główne dziedziny i problemy stosunków międzynarodowych w tym okresie.
Punktem wyjścia rozważań jest konsekwentne przedstawienie przebiegu zimnej wojny. Następnie autor opisuje wydarzenia i procesy z okresu dwóch następnych dekad – istotnie różniących się od siebie. Od kryzysu 2008 datuje zaś nową epokę.
Książka adresowana jest w szczególności do studentów stosunków międzynarodowych, ale jest też niezastąpioną lekturą dla wszystkich interesujących się problemami współczesnego świata.

Roman KUŹNIAR – profesor dr hab., kierownik Zakładu Studiów Strategicznych w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Były dyrektor departamentu analityczno-planistycznego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych oraz Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Autor wielu publikacji z zakresu historii najnowszej stosunków międzynarodowych, bezpieczeństwa międzynarodowego, ochrony praw człowieka, polityki zagranicznej RP: Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika (Warszawa 2000, współredakcja z E. Haliżakiem), Polska polityka bezpieczeństwa 1989–2000 (wyd. pol. 2001, ang. 2001, redakcja naukowa), Polityka zagraniczna RP 1989–2002 (Warszawa 2003, współredakcja z K. Szczepanikiem), Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian (wyd. pol. 2003, ang. 2004, współredakcja z Z. Lachowskim), Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki (Warszawa 2005, wyd. II 2006), Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku (Warszawa 2005, redakcja naukowa), Prawa człowieka: prawo – instytucje – stosunki międzynarodowe (wyd. III, dodruk 2008), Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej (Warszawa 2008, wyd. w jęz. ang. Poland’s Foreign Policy after 1989, Warszawa 2009). Redaktor naczelny Rocznika Strategicznego.
Obecnie doradca Prezydenta RP ds. międzynarodowych.

Spis treści ebooka Pozimnowojenne dwudziestolecie 1989 - 2010

Wstęp 9
Zimna wojna: 1946–1988 14
1918–1945 – długi prolog zimnej wojny 14
II wojna światowa – wspólne zagrożenie jednoczy ideologicznych antagonistów 22
U źródeł zimnej wojny 26
Zimnowojenne zmagania 33
Odprężeniowy antrakt 39
Powrót do zimnej wojny i upadek bloku komunistycznego 43

Część I. Przełom
Wiosna Ludów 51
Narody Europy Środkowej realizują prawo do samostanowienia 51
Zjednoczenie Niemiec 56
Rozkład bloku komunistycznego 59
Rozpad Związku Sowieckiego 63
Rozpad Jugosławii 68
Zanik bipolaryzmu i nowy porządek 71
Od bipolaryzmu do jednobiegunowości 73
Krótki żywot „nowego porządku światowego” 77
Zachód i NATO zostają same na scenie 81
Reszta świata – w stanie nieokreślenia 85
Rekonstrukcja Europy 89
KBWE – niespełniona obietnica systemu paneuropejskiego 89
Maastricht – narodziny mocarstwa 97
Rozbłysk Europy Środkowej 103

Część II. Złota dekada – optymistyczny fin de siècle
Dekada Pax Americana 111
Ameryka wobec Europy 121
Stabilizowanie Azji 125
Zaangażowanie USA na Bliskim Wschodzie 129
Polityka USA wobec pozostałych regionów 133
Globalizacja zmienia świat 136
Globalizacja gospodarcza 137
Spory i kontestacja 145
Konsekwencje dla porządku międzynarodowego 152
NATO wypełnia obszar bezpieczeństwa 158
Zaangażowanie NATO w wojnę w byłej Jugosławii 160
Transformacja NATO 167
Narody Zjednoczone: śmiałość wizji, słabość instrumentów 178
Postępująca marginalizacja ONZ w sferze bezpieczeństwa 180
ONZ jako globalne służby społeczne 189
Ofensywa praw człowieka 202
Prawa człowieka – demokracja – rozwój 203
Interwencja humanitarna 212
Międzynarodowa sprawiedliwość karna 217
UE rozszerza się na Europę 222
Integracja w głąb: od euro do Karty praw 222
Integracja wszerz: od Lizbony do Przemyśla 231
Rozsypujący się świat 251
Rosja i dezintegracja przestrzeni postsowieckiej 251
Wschód przemieszcza się na wschód 262
Bliskowschodni kontredans 274
Afrykańska kronika kryminalna 282
Ameryka Łacińska – dobra dekada 287
Między końcem historii a powrotem do Hobbesa 289
Dobra nowina wolnego rynku i demokracji 293
Kultura się liczy 296
Dyskretny urok siły i geopolityki 301

Część III. Nowy wiek
„Szok i przerażenie”, czyli zły początek XX I wieku 311
„Więcej mocy” – polityka bezpieczeństwa administracji G.W. Busha 312
11 września i wojna w Afganistanie 318
Atak na Irak: zwycięstwo i porażka USA 327
Naprawa Ameryki 338
Problemy bezpieczeństwa i współpracy wielostronnej 343
Czyje bezpieczeństwo w jakim świecie? 343
Wielostronne instytucje bezpieczeństwa u progu XXI wieku 352
ONZ broni się przed marginalizacją 368
Unia Europejska – dekada rozwoju i frustracji 378
Walka o lepszy instytucjonalny kształt UE 378
Granice Unii Europejskiej 387
UE jako nieśmiałe mocarstwo globalne 397
Reszta świata wraca do gry 413
Rosja opuszcza Zachód i… wraca 413
Azja – chińska siła spokoju 429
Afryka beznadziei 450
Obiecująca Ameryka Łacińska 457
Problemy gospodarcze świata początku nowego stulecia 461
Tendencje wzrostowe w gospodarce i handlu światowym 462
Rywalizacja o surowce, spory wokół ochrony klimatu 469
Załamanie finansowe 2008 roku i jego konsekwencje dla Zachodu 479
Zakończenie: w kierunku bezimiennego porządku 486
Bibliografia 497
Indeks nazwisk 515
Indeks rzeczowy 524