ebook Pozycja partii regionalnych w systemie politycznym współczesnej Hiszpanii Małgorzata Myśliwiec

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2014

Zasadniczym celem pracy jest przedstawienie pozycji partii regionalnych w systemie politycznym współczesnej Hiszpanii. Książka zawiera pogłębioną i kompleksową analizę rozwiązań przyjętych na gruncie hiszpańskim, dotyczących możliwości tworzenia i finansowania partii politycznych, a także ich uczestniczenia w wyborach przeprowadzanych do organów przedstawicielskich na czterech szczeblach: lokalnym, regionalnym, państwowym i europejskim. Zasadniczą część pracy stanowi natomiast szczegółowa i wielopłaszczyznowa analiza skutków, jakie pociągnęło za sobą przyjęcie takich rozwiązań, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości posiadania swojej reprezentacji w organach przedstawicielskich przez mniejszości zamieszkujące hiszpańskie regiony peryferyjne, charakteryzujące się wyraźnymi odrębnościami.

Praca składa się z sześciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym autorka dokonuje teoretycznego i definicyjnego uporządkowania podstawowych pojęć i zjawisk, którymi zdecydowała posługiwać się w pracy i do których się odwołuje. Na gruncie literatury przedmiotu prezentowanych jest bowiem wiele stanowisk dotyczących sposobów definiowania takich pojęć i zjawisk jak podział socjopolityczny, grupa etniczna, narodowość, mniejszość narodowa, naród czy nacjonalizm. Autorka wyjaśnia także, w jaki sposób definiuje się współcześnie pojęcia partii regionalnej i partii etnoregionalnej oraz uzasadnia, dlaczego w jednoczącej się Europie możliwość powoływania reprezentantów do organów przedstawicielskich na czterech szczeblach – europejskim, państwowym, regionalnym i lokalnym – ma tak duże znaczenie.

W rozdziale drugim podjęto próbę znalezienia odpowiedzi na pytania dotyczące pojawienia się i utrwalenia podziałów socjopolitycznych w Hiszpanii, przebiegających na linii centrum – peryferia, rozumienia w przeszłości takich pojęć jak naród i narodowość, a także o genezę partii regionalnych w Hiszpanii.

W rozdziale trzecim syntetycznie przedstawione zostały zagadnienia dotyczące decentralizacji państwa hiszpańskiego. W sposób szczegółowy natomiast omówiono zasady tworzenia partii politycznych w tym państwie. Owe rozważania w sposób szczególny odnoszą się do możliwości posiadania politycznej reprezentacji przez wspólnoty zamieszkujące regiony peryferyjne państwa, jak również pokazują mechanizmy zabezpieczające hiszpańską demokrację przed groźbą powstawania ugrupowań wartościom demokratycznym zagrażającym.

Rozdział czwarty poświęcono problemowi finansowania partii politycznych w Hiszpanii.

W dwóch ostatnich rozdziałach przedstawiona została natomiast szczegółowa analiza skutków politycznych, jakie pociągnęło za sobą przyjęcie opisanych uprzednio rozwiązań w zakresie możliwości tworzenia partii politycznych (w tym także partii regionalnych) w Hiszpanii i ich finansowania, partycypacji w wyborach oraz w procesach związanych z tworzeniem organów wykonawczych na szczeblu państwowym i regionalnym.

Publikacja jest kierowana do takich czytelników jak badacze i nauczyciele akademiccy, studenci, a także dziennikarze i politycy oraz wszystkie osoby zainteresowane problematyką działania współczesnych państw demokratycznych, a w szczególności zagadnieniami związanymi z posiadaniem politycznej reprezentacji przez wspólnoty zamieszkujące peryferyjne regiony państwa, cechujące się wyraźnymi odrębnościami.

Spis treści ebooka Pozycja partii regionalnych w systemie politycznym współczesnej Hiszpanii

Spis treści

Wykaz skrótów / 11
Wstęp / 19

Rozdział 1: Rozważania definicyjne / 41
1.1. Wprowadzenie / 41
1.2. Podziały socjopolityczne: determinanty i konsekwencje / 43
1.3. Pojęcie grupy etnicznej / 46
1.4. Natio, nationis — mnogość pojęć i ich polityczna wieloznaczność / 54
Narodowość / 54
Mniejszość narodowa / 56
Naród / 57
Nacjonalizm / 61
1.5. Polityczny wymiar problemów z definiowaniem pojęć odnoszących się do grup etnicznych, narodowości i narodów / 63
1.6. Organy przedstawicielskie na czterech szczeblach: europejskim, państwowym, regionalnym i lokalnym / 64
1.7. Pojęcie partii regionalnej i etnoregionalnej / 67

Rozdział 2: Hiszpańskie antecedencje. Geneza konfliktu centrum — peryferie oraz pojawienia
się partii regionalnych / 73
2.1. Wprowadzenie / 73
2.2. Uwarunkowania polityczne / 76
2.3. Uwarunkowania społeczne i geograficzne / 86
2.4. Uwarunkowania gospodarcze / 95
2.5. Rozumienie pojęć naród i narodowość na gruncie hiszpańskim / 100
2.6. Geneza ugrupowań o charakterze regionalnym w Hiszpanii / 112

Rozdział 3: Prawne podstawy decentralizacji państwa oraz tworzenia partii politycznych we współczesnej Hiszpanii / 125
3.1. Wprowadzenie / 125
3.2. Regulacje konstytucyjne dotyczące regionalnych odrębności w państwie / 126
3.2.1. Zasada demokratycznego państwa prawa i zasada pluralizmu / 129
3.2.2. Naród i hiszpańskie narodowości / 139
3.2.3. Przepisy dotyczące decentralizacji państwa / 139
Wspólnoty autonomiczne / 139
Samorząd terytorialny / 143
3.2.4. Przepisy dotyczące tworzenia i działania partii politycznych / 145
3.3. Ustawa o partiach politycznych z 27 czerwca 2002 roku / 146
3.3.1. Zasady tworzenia partii politycznych / 146
3.3.2. Organizacja i funkcjonowanie partii politycznych / 149
3.3.3. Rozwiązanie lub sądowe zawieszenie działania partii politycznych / 153

Rozdział 4: Finansowanie partii politycznych w Hiszpanii / 157
4.1. Środki pochodzące z zasobów publicznych / 159
Subwencje / 159
Subwencje wyborcze / 159
Subwencje w wyborach do Kortezów Generalnych / 160
Subwencje w wyborach do Parlamentu Europejskiego / 161
Subwencje w wyborach samorządowych / 162
Warunki uzyskania subwencji i jej zaliczki / 164
Subwencje w wyborach do parlamentów wspólnot autonomicznych / 164
Andaluzja / 168
Aragonia / 168
Asturia / 169
Estremadura / 170
Galicja / 170
Kantabria / 171
Kastylia i León / 172
Kastylia‑La Mancha / 172
Kraj Basków / 173
La Rioja / 173
Madryt / 175
Murcja / 175
Nawarra / 176
Wspólnota Walencji / 177
Wyspy Baleary / 177
Wyspy Kanaryjskie / 178
Przypadek Katalonii / 179
Subwencje na pokrycie rocznych kosztów funkcjonowania partii politycznych / 180
Subwencje nadzwyczajne / 182
4.2. Środki pochodzące z zasobów prywatnych / 182
Składki członkowskie / 182
Darowizny / 183
Dochody uzyskiwane dzięki działalności promocyjnej ugrupowania oraz dzięki świadczeniu usług / 184
Spadki i zapisy 185
4.3. Podatki płacone przez partie polityczne / 185

Rozdział 5: Hiszpańskie partie regionalne w świetle zasad rywalizacji wyborczej i jej rezultatów na szczeblu państwowym i europejskim / 187
5.1. Hiszpański system wyborczy a wybory do Kortezów Generalnych / 187
5.1.1. Wybory do Kongresu Deputowanych / 188
Zarządzanie wyborów / 189
Czynne prawo wyborcze / 191
Bierne prawo wyborcze / 192
Zgłaszanie list wyborczych / 193
Przeprowadzenie kampanii wyborczej / 196
Przeprowadzenie głosowania / 198
Ustalenie wyników wyborów / 204
Ocena systemu wyborczego i jego konsekwencje / 206
5.1.2. Wybory do Senatu / 213
Zarządzenie wyborów / 215
Czynne i bierne prawo wyborcze / 216
Zgłaszanie list wyborczych / 217
Przeprowadzenie głosowania i ustalenie wyników wyborów / 219
Desygnowanie senatorów przez zgromadzenia ustawodawcze wspólnot autonomicznych / 221
Ocena systemu wyborczego i jego konsekwencje / 226
5.1.3. Analiza partycypacji i rezultatów partii regionalnych w wyborach do Kortezów Generalnych w latach 1977—2011 / 227
5.2. Hiszpański system wyborczy a wybory do Parlamentu Europejskiego / 255
5.2.1. Wybory do Parlamentu Europejskiego / 255
Zarządzanie wyborów / 257
Czynne i bierne prawo wyborcze / 257
Zgłaszanie list wyborczych / 258
Przeprowadzenie głosowania i ustalenie wyników wyborów / 259
Ocena systemu wyborczego i jego konsekwencje / 260
5.2.2. Analiza partycypacji i rezultatów partii regionalnych w wyborach do Parlamentu Europejskiego / 261

Rozdział 6: Hiszpańskie partie regionalne w świetle zasad rywalizacji wyborczej i jej rezultatów na szczeblu regionalnym i lokalnym / 265
6.1. Siedemnaście systemów wyborczych na szczeblu regionalnym / 265
Czynne i bierne prawo wyborcze / 269
Zarządzenie wyborów / 272
Zgłaszanie list wyborczych / 280
Przeprowadzenie głosowania i ustalenie wyniku wyborów / 282
6.2. Analiza partycypacji i rezultatów partii regionalnych w wyborach do parlamentów wspólnot autonomicznych / 288
6.2.1. Model dominacji partii ogólnopaństwowych / 289
Andaluzja / 289
Estremadura / 296
Kastylia‑La Mancha / 299
Kastylia i León / 303
Madryt / 307
Murcja / 312
Wspólnota Walencji / 316
6.2.2. Model rywalizacji mieszanej / 322
Aragonia / 322
Asturia / 326
Galicja / 330
Kantabria / 334
La Rioja / 339
Wyspy Baleary / 342
Wyspy Kanaryjskie / 348
6.2.3. Model dominacji partii regionalnych / 356
Katalonia / 356
Kraj Basków / 363
Nawarra / 372
6.3. Ocena systemów wyborczych i ich konsekwencji / 379
6.4. Hiszpański system wyborczy a wybory na szczeblu lokalnym / 391
6.4.1. Zarządzanie wyborów lokalnych / 391
6.4.2. Czynne i bierne prawo wyborcze / 392
6.4.3. Wybory na poziomie gminnym / 396
6.4.3.1. Wybory do rad gmin / 396
Zgłaszanie list wyborczych / 400
Przeprowadzenie głosowania i ustalenie wyników wyborów / 401
6.4.3.2. Wybory burmistrza / 404
6.4.4. Wybory do zarządów Cabildos na Wyspach Kanaryjskich / 405
6.4.5. Wybory do zgromadzeń ogólnych (Juntas Generales) terytoriów historycznych: Álavy, Bizkai i Gipuzkoa / 408
6.4.6. Wybory do deputacji prowincjonalnych / 409
6.4.7. Podsumowanie / 410

Zakończenie / 415
Bibliografia / 431
Indeks osobowy / 453
Summary / 461
Sumario / 465
.