ebook Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta Natalia Karczewska-Kamińska

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2018

W publikacji omówiono prawne aspekty interwencji medycznych wykonywanych bez zgody pacjenta jako wyjątków od zasady autonomii woli pacjenta, w tym. m.in.:

przymus leczenia i innych interwencji medycznych jako ochrona osób małoletnich i niezdolnych do wyrażenia zgody,
przymus interwencji medycznych wobec osób z zaburzeniami psychicznymi,
przymusowe leczenie anoreksji w najlepszym interesie pacjenta,
przymus leczenia i innych interwencji medycznych w zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz zapobieganiu im,
problem zabiegów medycznych na kobiecie ciężarnej w interesie dziecka poczętego - konflikt interesów,
sterylizacja przymusowa i bez zgody pacjenta jako szczególny rodzaj interwencji medycznej,
transfuzja krwi u świadków Jehowy.

Przedstawiono regulacje prawa polskiego i wybranych zagranicznych porządków prawnych, zwłaszcza prawo common law (USA i Wielkiej Brytanii) oraz Francji. Uwzględniono liczne orzecznictwo, w tym wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także doktrynę polską i obcą. Odrębne rozdziały zostały poświęcone ważnym zagadnieniom cywilistycznym, ściśle związanym z tematyką przymusu: kontrowersyjnej kwestii przyczynienia się pacjenta do szkody w razie odmowy zgody na leczenie oraz odpowiedzialności lekarza i zakładu leczniczego w razie przymusu leczenia lub działania lekarza bez zgody pacjenta. Zwrócono także uwagę na karnoprawny i administracyjnoprawny przymus interwencji medycznych. Adresaci: Książka przeznaczona jest dla szerokiego grona odbiorców: prawników, lekarzy, pacjentów, rzeczników praw pacjenta. Może być pomocna adwokatom i radcom prawnym w prowadzeniu spraw, sędziom w rozstrzyganiu procesów z zakresu prawa medycznego.

Spis treści ebooka Przymus leczenia i inne interwencje medyczne bez zgody pacjenta

Wykaz ważniejszych skrótów , str. 11

Wstęp , str. 15

Rozdział I
Zasada autonomii woli pacjenta , str. 21
1. Autonomia woli pacjenta - uwagi ogólne , str. 21
2. Zgoda na leczenie i inne interwencje medyczne jako fundamentalne prawo pacjenta , str. 23
2.1. Akty prawa międzynarodowego , str. 24
2.2. Europejska Konwencja Bioetyczna , str. 26
2.3. Prawo polskie , str. 29
3. Ograniczenie autonomii woli pacjenta , str. 33

Rozdział II
Działanie lekarza bez zgody pacjenta , str. 37
1. Podstawy prawne , str. 37
2. Negotiorum gestio , str. 43
3. Przekroczenie zakresu zgody pacjenta , str. 46

Rozdział III
Przymus leczenia i innych interwencji medycznych a odmowa zgody pacjenta , str. 61
1. Prawo pacjenta do leczenia a odmowa zgody na leczenie i inne interwencje medyczne w prawie polskim , str. 61
2. Odmowa leczenia w prawie porównawczym , str. 67
2.1. Prawo amerykańskie - teoria informed refusal , str. 67
2.2. Prawo angielskie , str. 70
2.3. Prawo francuskie , str. 79

Rozdział IV
Przymus leczenia i innych interwencji medycznych jako ochrona osób małoletnich i niezdolnych do wyrażenia zgody. 83
1. Prawo polskie , str. 83
1.1. Uwagi ogólne , str. 83
1.2. Zgoda zastępcza , str. 86
1.3. Zgoda kumulatywna , str. 89
1.4. Pełnomocnictwo , str. 97
1.5. Sprzeciw co do interwencji medycznej a przymus leczenia jako ochrona pacjenta , str. 98
2. Prawo angielskie , str. 101
2.1. Osoby dorosłe niezdolne do wyrażenia zgody (incompetent adults) , str. 101
2.1.1. Brak zdolności , str. 102
2.1.2. Dyrektywy antycypowane , str. 104
2.1.3. Pełnomocnictwo ustanowione przez pacjenta (lasting power of attorney) , str. 106
2.1.4. Przedstawiciel ustanowiony przez sąd (deputy) , str. 107
2.1.5. Najlepszy interes pacjenta (patient',s best interest) , str. 108
2.2. Vulnerable adults - osoby dorosłe w niewielkim stopniu zdolne do wyrażenia zgody , str. 109
2.3. Osoby małoletnie , str. 110
3. Prawo USA , str. 116
3.1. Uwagi ogólne , str. 116
3.2. Ochrona małoletnich , str. 116
3.3. Ochrona osób niezdolnych do wyrażenia zgody , str. 119

Rozdział V
Przymus interwencji medycznych wobec osób z zaburzeniami psychicznymi , str. 123
1. Wprowadzenie , str. 123
2. Przymus interwencji medycznych wobec osób z zaburzeniami psychicznymi w prawie polskim , str. 125
2.1. Przymus bezpośredni , str. 126
2.2. Przymusowa hospitalizacja osób z zaburzeniami psychicznymi , str. 142
3. Prawo porównawcze - prawo angielskie jako szczególny przykład ochrony osób z zaburzeniami psychicznymi , str. 155
3.1. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego na obserwację , str. 157
3.2. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego na leczenie , str. 160
3.3. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego w przypadkach nagłych , str. 163
3.4. Leczenie osób z zaburzeniami psychicznymi bez zgody , str. 165
4. Przymus hospitalizacji w świetle wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka , str. 168

Rozdział VI
Przymusowe leczenie anoreksji w najlepszym interesie pacjenta , str. 179
1. Prawo polskie - ustawa o ochronie zdrowia psychicznego , str. 179
2. Prawo porównawcze - system common law , str. 182

Rozdział VII
Przymus leczenia i innych interwencji medycznych w zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi , str. 195
1. Uwagi ogólne , str. 195
2. Obowiązkowe szczepienia ochronne , str. 197
2.1. Prawo polskie , str. 197
2.2. Prawo USA , str. 206
3. Obowiązki poddania się innym interwencjom wynikającym z ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi , str. 218
4. Przymus bezpośredni , str. 222

Rozdział VIII
Sterylizacja przymusowa i bez zgody pacjenta jako szczególny rodzaj interwencji medycznej , str. 225
1. Uwagi ogólne - pojęcie i rodzaje sterylizacji , str. 225
2. Prawo porównawcze , str. 227
2.1. Sterylizacja w prawie angielskim , str. 227
2.2. Sterylizacja w prawie amerykańskim , str. 235
2.3. Sterylizacja w prawie francuskim , str. 247
2.4. Sterylizacja w prawie niemieckim , str. 250
2.5. Sterylizacja w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka , str. 254
3. Problem dopuszczalności sterylizacji w prawie polskim , str. 260

Rozdział IX
Problem zabiegów medycznych na kobiecie ciężarnej w interesie dziecka poczętego - konflikt interesów , str. 265
1. Prawo porównawcze - system common law , str. 265
2. Prawo polskie , str. 277

Rozdział X
Transfuzja krwi u świadków Jehowy , str. 283
1. Uwagi ogólne , str. 283
2. Sytuacja prawna w Polsce , str. 284
3. Prawo porównawcze , str. 289

Rozdział XI
Karnoprawny i administracyjnoprawny przymus leczenia i innych interwencji medycznych , str. 299
1. Badanie na zawartość alkoholu w organizmie , str. 299
2. Leczenie osób uzależnionych od alkoholu , str. 308
3. Leczenie narkomanów , str. 314
4. Środki przymusu stosowane wobec pedofilów , str. 318
4.1. Uwagi ogólne , str. 318
4.2. Przymus bezpośredni , str. 322
4.3. Zgodność ustawy z Konstytucją , str. 324
5. Przymus badań lekarskich i leczenia w postępowaniu karnym i wobec skazanych w zakładach karnych , str. 326
5.1. Przymusowe badania oskarżonego oraz osoby podejrzanej , str. 326
5.2. Przymusowe badanie i leczenie skazanych w zakładach karnych , str. 329
6. Obowiązkowe badania pokrzywdzonego , str. 334
7. Obowiązek badań lekarskich osób stawiających się do kwalifikacji wojskowej , str. 335

Rozdział XII
Odmowa zgody na leczenie jako przyczynienie się do szkody - przymus pośredni , str. 339
1. Przyczynienie się pacjenta do powstania lub zwiększenia szkody w prawie polskim , str. 339
2. Przyczynienie się pacjenta w prawie porównawczym , str. 348

Rozdział XIII
Odpowiedzialność lekarza i zakładu leczniczego w razie przymusu leczenia lub działania lekarza bez zgody pacjenta , str. 363
1. Podstawy odpowiedzialności , str. 363
1.1. Odpowiedzialność kontraktowa i deliktowa za winę lekarza (zakładu leczniczego) , str. 363
1.2. Odpowiedzialność zakładu leczniczego na zasadzie słuszności w razie zgodnego z prawem wykonywania władzy publicznej , str. 370
1.3. Odpowiedzialność zakładu leczniczego za niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej , str. 378
2. Wynagrodzenie szkody , str. 379
2.1. Uwagi ogólne , str. 379
2.2. Zwrot kosztów leczenia i wydatków , str. 383
2.3. Renta na rzecz poszkodowanego , str. 386
2.4. Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę , str. 391
3. Zadośćuczynienie pieniężne w razie naruszenia praw pacjenta , str. 397

Bibliografia , str. 403