ebook Psychologiczne aspekty menopauzy Eleonora Bielawska-Batorowicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2016

Książka Eleonory Bielawskiej-Batorowicz jest syntezą wiedzy psychologicznej dotyczącej menopauzy. Autorka opisuje ewolucyjne wyjaśnienia tego zjawiska, przygląda się kulturowym i psychologicznym uwarunkowaniom doświadczenia menopauzy, analizuje związki przejścia menopauzalnego z depresją i obniżeniem sprawności procesów poznawczych, wreszcie wskazuje standardy prowadzenia interwencji psychologicznych skierowanych do kobiet w okresie menopauzy. Oddając tę książkę do rąk Czytelników, mam nadzieję, że zainteresuje ona zarówno tych, którzy naukowo i praktycznie zajmują się psychologią i medycyną, jak i osoby, które same doświadczają przejścia menopauzalnego lub obserwują je u swoich bliskich. Eleonora Bielawska-Batorowicz – psycholog, doktor habilitowany, profesor nadzwyczajny w Uniwersytecie Łódzkim, dyrektor Instytutu Psychologii, kierownik Zakładu Psychopatologii i Psychologii Klinicznej. Jej zainteresowania naukowe obejmują psychologię prokreacji, psychologię kliniczną i psychologię zdrowia. Prowadzi badania nad więzią rodziców z nienarodzonym dzieckiem, depresją po narodzinach dziecka u kobiet i mężczyzn, psychologicznymi aspektami leczenia niepłodności, psychologicznymi uwarunkowaniami doświadczeń związanych z menopauzą i andropauzą. Autorka monografii Psychologiczne aspekty prokreacji (2006), współautorka monografii Nutrition and Diet in Menopause (2013). Członek Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Society for Reproductive and Infant Psychology, Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. Redaktor naczelna czasopisma Acta Universitatis Lodziensis Folia Psychologica oraz redaktor Nauk o Wychowaniu Czasopisma Interdyscyplinarnego, członek rad naukowych czasopism: Journal of Reproductive and Infant Psychology, International Journal of Fertility &amp, Sterility, Health Psychology Report, Menopause Review (Przegląd Menopauzalny).

Spis treści ebooka Psychologiczne aspekty menopauzy

Wstęp 9

Rozdział 1. Menopauza – podstawowe pojęcia 13
1.1. Definicja i wyjaśnienia terminologiczne 13
1.2. Biologiczny mechanizm menopauzy 17
1.3. Wiek wystąpienia menopauzy – zróżnicowanie, uwarunkowania, skutki 20
1.3.1. Zróżnicowanie wieku wystąpienia menopauzy 20
1.3.2. Uwarunkowania wieku wystąpienia menopauzy 22
1.3.3. Wczesna i późna menopauza a zdrowie 30
1.4. Objawy menopauzalne i zróżnicowanie ich występowania 30
1.4.1. Objawy wazomotoryczne 32
1.4.2. Objawy psychiczne 35
1.4.3. Objawy somatyczne i związane z funkcjonowaniem seksualnym 36
1.4.4. Uniwersalność objawów menopauzalnych 38

Rozdział 2. Ewolucyjne koncepcje menopauzy 41
2.1. Czy menopauza występuje tylko u ludzi? 43
2.2. Adaptacyjne koncepcje menopauzy 44
2.2.1. Koncepcja matki/dobrej matki 45
2.2.2. Koncepcja babki 48
2.3. Menopauza jako skutek ludzkiej długowieczności 51
2.3.1. Menopauza jest widoczna, ponieważ ludzie długo żyją 51
2.3.2. Koncepcja patriarchy 52
2.3.3. Adaptacja biologiczna do długiego życia 52
2.4. Koncepcja doboru partnerek – odrębne wyjaśnienie pojawienia się menopauzy w toku ewolucji 53
2.5. Ewolucja a kwestia płodności mężczyzn 54
2.6. Weryfikacja ewolucyjnych koncepcji menopauzy 55
2.6.1. Weryfikacja koncepcji matki 55
2.6.2. Weryfikacja koncepcji babki 56
2.6.3. Weryfikacja koncepcji konfliktu reprodukcyjnego 57
2.7. Inne ewolucyjne aspekty menopauzy 59

Rozdział 3. Kultura a menopauza 61
3.1. Kultura a koncepcje menopauzy 62
3.1.1. Kultura a zdrowie 62
3.1.2. Kultura jako źródło koncepcji menopauzy i doświadczeń kobiet 64
3.2. Obszary oddziaływania kultury na doświadczenia związane z menopauzą 69
3.2.1. Interpretacja menopauzy i stosowana terminologia 70
3.2.2. Objawy menopauzalne i stosunek do menopauzy 71
3.2.3. Źródła wiedzy o menopauzie 75
3.2.4. Radzenie sobie z objawami menopauzalnymi 75
3.3. Rola przekazu społecznego dotyczącego menopauzy w kształtowaniu się postaw wobec tego zjawiska 78

Rozdział 4. Psychologiczne uwarunkowania objawów menopauzalnych
85
4.1. Wieloczynnikowy model menopauzy – psychologiczne uwarunkowania objawów menopauzalnych 86
4.2. Postawa wobec menopauzy a występowanie i intensywność objawów menopauzalnych 89
4.3. Indywidualne właściwości jako determinanty intensywności objawów menopauzalnych 95
4.4. Stres a objawy menopauzalne 103
4.5. Poznawcza koncepcja objawów menopauzalnych 113
4.6. Indywidulna koncepcja menopauzy a doświadczenia związane z okresem okołomenopauzalnym 115

Rozdział 5. Depresja i procesy poznawcze w okresie okołomenopauzalnym 119
5.1. Depresja 119
5.1.1. Menopauza a depresja 120
5.1.2. Koncepcje teoretyczne wyjaśniające depresję menopauzalną 126
5.1.2.1. Hipoteza biochemiczna 126
5.1.2.2. Hipoteza domina 128
5.1.2.3. Hipoteza psychospołeczna 130
5.1.2.4. Koncepcja psychoanalityczna 131
5.1.2.5. Koncepcje zintegrowane 132
5.1.3. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia objawów depresyjnych w okresie okołomenopauzalnym 134
5.2. Procesy poznawcze . 140
5.2.1. Skargi na zmiany sprawności procesów poznawczych 141
5.2.2. Menopauza a zmiany procesów poznawczych – niejednoznaczne wyniki badań 144
5.2.3. Terapia hormonalna w okresie przejścia menopauzalnego a sprawność procesów poznawczych 146

Rozdział 6. Adaptacja do zmian w okresie przejścia menopauzalnego – interwencje psychologiczne 151
6.1. Rodzaje interwencji projektowanych z myślą o kobietach w okresie przejścia menopauzalnego 152
6.1.1. Interwencje edukacyjne 153
6.1.2. Interwencje ukierunkowane na kształtowanie zachowań prozdrowotnych 158
6.1.3. Interwencje wykorzystujące podejście poznawczo-behawioralne 164
6.2. Standardy badań nad efektywnością programów interwencyjnych adresowanych do kobiet w okresie przejścia menopauzalnego 173
6.3. Inne oddziaływania ukierunkowane na redukcję objawów menopauzalnych 175

Rozdział 7. Promocja zdrowia w okresie przejścia menopauzalnego i po menopauzie 179
7.1. Zdrowie a cykl życia 180
7.2. Koncepcja zdrowia menopauzalnego 182
7.3. Promocja zdrowia menopauzalnego 186

Bibliografia 191

Indeks nazwisk 229

Indeks rzeczowy 238

Spis rycin 242

Spis tabel 243

Spis ramek 244

O Autorce 245