ebook Recepcja przekładów literatury iberoamerykańskiej w Polsce w latach 1945-2005 z perspektywy komunikacji międzykulturowej Małgorzata Gaszyńska-Magiera

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2011

Jest to wartościowa praca z zakresu literaturoznawstwa i przekładoznawstwa – a może szerzej: kulturoznawstwa, stanowi opracowanie, które dzięki interdyscyplinarnemu ujęciu przedmiotu badań (czyli hiszpańskojęzycznej literatury iberoamerykańskiej w polskim przekładzie w półwieczu 1945–2005) i zastosowaniu komplementarnych narzędzi badawczych przynosi rozległą wiedzę dotyczących różnych aspektów obecności tej literatury w polskiej kulturze.

O jej wartości przesądza ważność podjętych w niej problemów, a także zróżnicowanie zastosowanych metod badawczych, sprawność i dojrzałość warsztatowa autorki, która badane zjawiska ujmuje w różnych kontekstach i perspektywach.

Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Skibińskiej

Spis treści ebooka Recepcja przekładów literatury iberoamerykańskiej w Polsce w latach 1945-2005 z perspektywy komunikacji międzykulturowej

Wstęp 11

Rozdział pierwszy. Recepcja przekładów literackich jako przestrzeń spotkania międzykulturowego 18

1. Problematyka recepcji literackiej 18
2. Pojęcie komunikacji międzykulturowej 19
3. Spotkanie międzykulturowe 21
4. Przestrzeń spotkania międzykulturowego 25
5. Komunikacja literacka 27
6. Tłumacz i jego rola w komunikacji literackiej 31
7. Życie literackie 33
8. Publiczność literacka 36
9. Horyzont oczekiwań 39
10. Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem literackim 40
11. Podsumowanie 45

Rozdział drugi. Losy prozy hispanoamerykańskiej na polskim rynku wydawniczym 48

1. Źródła i metoda pracy 48
2. Boom w Hiszpanii, boom w Europie, boom w Polsce 50
3. Literatura hiszpańska w Polsce po II wojnie światowej 55
4. Literatura iberoamerykańska w Polsce w okresie poprzedzającym boom 57
5. Kontekst odbioru 62
6. Polski boom w liczbach 64
7. Polityka wydawnicza wobec literatury iberoamerykańskiej w okresie boomu 67
7.1. Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik 67
7.2. Państwowy Instytut Wydawniczy 71
7.3. Wydawnictwo Literackie 74
7.4. Podsumowanie 81
8. Lata stagnacji: 1981–1989 82
9. Literatura iberoamerykańska na wolnym rynku wydawniczym 85
9.1. Wydawnictwo Muza SA 91
9.2. Inne wydawnictwa 96
10. Podsumowanie 99

Rozdział trzeci. Proza iberoamerykańska w oczach polskiej krytyki 100

1. Krytyka literacka a krytyka przekładu 100
2. Recenzja tekstu przełożonego 105
3. Krytycy o prozie iberoamerykańskiej w latach 1945–1967 109
4. Krytycy o prozie iberoamerykańskiej w okresie boomu (1968–1981) 114
4.1. Uwagi wstępne 114
4.2. Opis korpusu 114
4.3. Julio Cortázar 117
4.4. Sposób realizacji funkcji poznawczo-oceniającej w tekstach krytycznych dotyczących prozy iberoamerykańskiej 125
4.4.1. Krytyk w roli przewodnika po kulturze 125
4.4.2. Zagadnienia formy 128
4.4.3. Podsumowanie 134
4.5. Egzotyka, magia, realizm magiczny 136
4.6. Polityka, przemoc, wątki społeczne 144
4.6.1. Odzwierciedlenie oficjalnej propagandy 144
4.6.2. Stosunek do prozy kubańskiej 146
4.6.3. Powieść polityczna 149
4.6.4. Powieść rewolucji meksykańskiej 150
4.6.5. Powieści o dyktatorach 152
4.6.6. Akcenty społeczne 152
4.6.7. Przemoc 154
4.6.8. Podsumowanie 156
4.7. Pytanie o tożsamość latynoamerykańską 157
4.8. Obraz literatury iberoamerykańskiej w recenzjach w okresie boomu 159
5. Krytyka polska wobec prozy iberoamerykańskiej w latach 1982–1989 161
6. Krytycy o prozie iberoamerykańskiej w czasach po przełomie (1990–2005) 167
6.1. Uwagi wstępne 167
6.2. Borges, Cortázar, Carpentier: nieżyjące gwiazdy boomu w krytyce współczesnej 169
6.3. García Márquez, Carlos Fuentes, Vargas Llosa: twórczość dawniejsza i aktualna gwiazd boomu z perspektywy krytyki literackiej 171
6.3.1. Gabriel García Márquez 171
6.3.2. Mario Vargas Llosa 176
6.3.3. Carlos Fuentes 178
6.4. Nowe nazwiska 179
6.5. Podsumowanie 182
7. Zmiany w sposobie postrzegania literatury iberoamerykańskiej w ciągu 60 lat 183

Rozdział czwarty. Status przekładów prozy iberoamerykańskiej w polisystemie literatury polskiej 185

1. Teoria polisystemów 185
2. Analiza ilościowa 188
3. Analiza jakościowa: wydawnictwa encyklopedyczne i słownikowe 196
4. Proza iberoamerykańska jako wzorzec literacki i punkt odniesienia dla krytyki 203
5. Podsumowanie 211

Rozdział piąty. Polscy czytelnicy prozy iberoamerykańskiej 212

1. Czytelnik w badaniach nad recepcją przekładów literackich 212
2. Badania czytelnictwa 214
3. W poszukiwaniu czytelnika prozy iberoamerykańskiej 216
4. Metodologia badań 218
5. Hipotezy robocze 221
6. Analiza danych 222
6.1. Czytelnicy najmłodsi (15–25 lat) 222
6.2. Czytelnicy średniego pokolenia (26–40 lat) 231
6.3. Seniorzy (powyżej 60 lat) 236
6.4. Weterani boomu (41–60 lat) 238
7. Podsumowanie 248

Rozdział szósty. Semantyka międzykulturowa w badaniach nad recepcją przekładów literackich 254

1. Koncepcja komunikacji kulturowej Donala Carbough 254
2. Semantyczne wyznaczniki lektury Janusza Lalewicza (1977) 256
3. Semantyka tekstu artystycznego 258
4. Semantyka międzykulturowa 259
5. Semantyka międzykulturowa a badania nad przekładem literackim 261
6. Mate jako pojęcie specyficzne 263
6.1. Kulturowe odniesienia mate 264
6.2. Funkcje mate w Grze w klasy 266
6.3. Polski czytelnik wobec mate 268
7. Piwo w kulturze iberoamerykańskiej i polskiej 271
8. Hiszpański trunek el vodka i polska wódka 273
9. Podsumowanie 280

Zakończenie 282

Bibliografia 292
Słowniki i encyklopedie 292
Bibliografia przedmiotowa 293
Strony internetowe 307
Teksty krytyczne uwzględnione w rozdziale trzecim 308
Teksty krytyczne uwzględnione w rozdziale czwartym 323
Resumen 325