ebook Reprezentacja podmiotów niebędących osobami fizycznymi w postępowaniu cywilnym Agnieszka Nawojska-Fahrenholz

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2019

Tematem książki jest problematyka związana z reprezentacją podmiotów niebędących osobami fizycznymi, czyli osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych wyposażonych w zdolność prawną, jak również jednostek, które na mocy przepisów szczegółowych mają tzw. szczególną zdolność sądową, co umożliwia im występowanie w postępowaniu cywilnym jako strona.

W publikacji wyjaśniono kwestie związane z pojęciem reprezentacji, naruszeniem jej zasad oraz skutkami tych naruszeń na płaszczyźnie przepisów procesowych. Omówiono działanie w postępowaniu procesowym przez pełnomocników i przedstawicieli ustawowych oraz przeanalizowano problematykę zastępstwa pośredniego. Zaproponowano również wiele rozwiązań i postulatów de lege ferenda, których celem w głównej mierze jest uniknięcie praktycznych problemów związanych z reprezentacją w postępowaniu cywilnym podmiotów niebędących osobami fizycznymi.

Adresaci:
Opracowanie zainteresuje prawników praktyków, przede wszystkim adwokatów i radców prawnych.

Spis treści ebooka Reprezentacja podmiotów niebędących osobami fizycznymi w postępowaniu cywilnym

Wykaz skrótów , str. 17

Wstęp , str. 21

Rozdział I
Osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną w polskim prawie cywilnym , str. 27
1. Osoby prawne w polskim prawie cywilnym , str. 27
1.1. Normatywna koncepcja osób prawnych , str. 27
1.2. Pojęcie osoby prawnej , str. 29
1.3. Katalog osób prawnych , str. 32
1.4. Kategorie osób prawnych , str. 33
2. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych jako atrybuty osobowości prawnej , str. 36
2.1. Pojęcie zdolności prawnej , str. 36
2.2. Zdolność prawna osób prawnych , str. 38
2.3. Pojęcie zdolności do czynności prawnych , str. 40
2.4. Zdolność do czynności prawnych osób prawnych , str. 41
3. Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (art. 331 k.c.) &ndash, pojęcie i status , str. 43
3.1. Ułomne osoby prawne w prawie cywilnym , str. 43
3.2. Odpowiednie stosowanie przepisów o osobach prawnych do ułomnych osób prawnych , str. 50
3.3. Katalog ułomnych osób prawnych , str. 51
3.4. Przyznanie zdolności prawnej ułomnym osobom prawnym , str. 58
3.5. Subsydiarna odpowiedzialność za zobowiązania ułomnych osób prawnych , str. 60

Rozdział II
Działanie w procesie cywilnym i dokonywanie czynności procesowych przez osoby prawne i ułomne osoby prawne , str. 65
1. Przesłanki działania osób prawnych i ułomnych osób prawnych w postępowaniu cywilnym , str. 65
1.1. Uwagi ogólne , str. 65
1.2. Teoria organów , str. 67
1.3. Teoria przedstawicielstwa , str. 68
1.4. Porównanie teorii organu i przedstawicielstwa , str. 69
1.5. Działanie ułomnych osób prawnych nieposiadających organów , str. 72
1.6. Warunki skutecznego działania przez organy osób prawnych oraz ułomnych osób prawnych w postępowaniu cywilnym , str. 74
1.6.1. Warunki skutecznego podejmowania czynności przez organ w procesie , str. 74
1.6.2. Obowiązek wykazania umocowania przy pierwszej czynności procesowej , str. 76
1.6.3. Sposób działania Skarbu Państwa w postępowaniu cywilnym , str. 79
2. Zdolność sądowa i procesowa osób prawnych i ułomnych osób prawnych , str. 85
2.1. Pojęcie zdolności sądowej , str. 85
2.2. Zdolność sądowa a zdolność prawna , str. 88
2.3. Zdolność sądowa jako przesłanka procesowa , str. 89
2.4. Podmioty, którym przysługuje zdolność sądowa , str. 92
2.5. Szczególna zdolność sądowa , str. 97
2.6. Zdolność sądowa Skarbu Państwa , str. 100
2.7. Zdolność sądowa pracodawcy i organu rentowego , str. 100
2.8. Zdolność sądowa organów państwowych oraz państwowych jednostek organizacyjnych bez osobowości prawnej , str. 106
2.9. Zdolność sądowa organów , str. 108
2.10. Ocena zdolności sądowej podmiotów, których zdolność sądowa jest łączona ze stanowiskiem lub określoną funkcją oraz zastępców pośrednich , str. 111
2.11. Zdolność procesowa osób prawnych i ułomnych osób prawnych , str. 124
2.12. Zdolność procesowa jako przesłanka procesowa , str. 126
2.13. Katalog podmiotów posiadających zdolność procesową , str. 127
2.14. Podmiotowy zakres zdolności procesowej , str. 128
2.15. Przedmiotowy zakres zdolności procesowej , str. 128
2.16. Zdolność sądowa i procesowa a legitymacja procesowa , str. 129
2.17. Zdolność postulacyjna , str. 131
3. Czynności procesowe , str. 132
3.1. Pojęcie czynności procesowej , str. 132
3.2. Cel czynności procesowych , str. 135
3.3. Forma, miejsce i czas dokonania czynności procesowych , str. 135
3.4. Wadliwość czynności procesowej , str. 138
3.4.1. Rodzaje uchybień prowadzących do wadliwości czynności procesowej , str. 138
3.4.2. Sankcje i następstwa wadliwych czynności procesowych , str. 140
4. Reprezentacja osób prawnych i ułomnych osób prawnych w postępowaniu cywilnym , str. 144
4.1. Pojęcie reprezentacji na gruncie prawa materialnego i procesowego , str. 144
4.2. Reprezentacja osób prawnych , str. 148
4.2.1. Pojęcie reprezentacji w kontekście działań organu osoby prawnej, przedstawiciela i pełnomocnika , str. 148
4.2.2. Reprezentacja a prowadzenie spraw spółki , str. 150
4.3. Zakres reprezentacji na przykładzie spółek prawa handlowego , str. 154
4.4. Charakterystyka sposobów reprezentacji , str. 155
4.4.1. Reprezentacja jednoosobowa i samodzielna , str. 156
4.4.2. Reprezentacja łączna , str. 161
4.5. Pozbawienie prawa reprezentacji , str. 165
4.5.1. Wyłączenie reprezentacji w drodze umowy w spółkach osobowych prawa handlowego , str. 165
4.5.2. Pozbawienie prawa reprezentacji na mocy uchwały , str. 169
4.5.3. Pozbawienie prawa reprezentacji na mocy prawomocnego orzeczenia sądu , str. 171
4.5.4. Utrata zdolności do pełnienia obowiązków osoby wchodzącej w skład organu spółki kapitałowej , str. 175
4.5.5. Ograniczenie prawa reprezentacji w spółkach kapitałowych , str. 178
4.6. Reprezentacja w Krajowym Rejestrze Sądowym , str. 179

Rozdział III
Reprezentacja przez podmioty trzecie , str. 183
1. Pełnomocnicy procesowi podmiotów postępowania cywilnego , str. 183
1.1. Uprawnienie do działania przed sądem przez pełnomocnika , str. 183
1.2. Zakres podmiotowy pełnomocników procesowych , str. 184
1.3. Pełnomocnicy profesjonalni , str. 188
1.4. Przymus adwokacko-radcowski , str. 190
1.4.1. Zakres przedmiotowy przymusu adwokackoradcowskiego , str. 192
1.4.2. Zakres podmiotowy przymusu adwokackoradcowskiego , str. 194
1.5. Pełnomocnik z urzędu , str. 199
1.6. Osoby związane z mocodawcą umowami cywilnoprawnymi , str. 204
1.7. Pracownik , str. 206
1.8. Osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony , str. 207
1.9. Współuczestnik sporu , str. 208
1.10. Uczestnik postępowania , str. 210
1.11. Działanie za Skarb Państwa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w postępowaniu cywilnym , str. 211
1.12. Konieczność wykazania umocowania , str. 215
2. Pełnomocnicy w postępowaniu cywilnym ustanawiani na mocy przepisów szczególnych , str. 220
2.1. Reprezentacja spółki kapitałowej w sporze z członkiem zarządu , str. 220
2.1.1. Rada nadzorcza jako reprezentant spółki kapitałowej w sporze z członkiem jej zarządu , str. 225
2.1.2. Pełnomocnik powołany w spółce kapitałowej uchwałą zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia jako reprezentant spółki kapitałowej w sporze z jej członkiem zarządu , str. 227
2.1.3. Pełnomocnik spółki kapitałowej ustanowiony w postępowaniu o stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwały wspólników lub zgromadzenia , str. 231
2.2. Komandytariusz jako pełnomocnik , str. 239
2.3. Akcjonariusz jako pełnomocnik spółki komandytowo-akcyjnej , str. 242
2.4. Pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia jako reprezentant spółki komandytowo-akcyjnej , str. 244
2.5. Pełnomocnik reprezentujący spółdzielnię ustanowiony w postępowaniu o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia , str. 246
3. Prokurent , str. 248
3.1. Instytucja prokury , str. 248
3.2. Umocowanie prokurenta do czynności sądowych , str. 254
3.3. Problematyka udzielenia prokury lub pełnomocnictwa członkowi organu nadzoru oraz organu reprezentacji albo przedstawicielowi organizacyjnemu mocodawcy , str. 258
3.4. Udzielenie prokury osobom pozbawionym prawa reprezentacji , str. 263
4. Likwidator , str. 267
5. Kurator , str. 271
5.1. Kurator materialny osoby prawnej , str. 273
5.2. Kurator procesowy , str. 279
5.3. Kurator w przepisach Kodeksu spółek handlowych , str. 283
5.4. Kurator w towarzystwie ubezpieczeń , str. 285
6. Zarządca przymusowy w fundacji , str. 286
7. Zarządca przymusowy we wspólnocie mieszkaniowej , str. 288
8. Przedstawiciel do prowadzenia bieżących spraw stowarzyszenia , str. 297
9. Zarządca w przedsiębiorstwie państwowym , str. 298
10. Zarządca komisaryczny , str. 301
11. Kierownik tymczasowy przedsiębiorstwa państwowego , str. 303
12. Syndyk , str. 304
13. Nadzorca i zarządca w postępowaniu restrukturyzacyjnym i upadłościowym , str. 315
13.1. Zarządca , str. 317
13.2. Wejście interwenienta samoistnego ubocznego do postępowania cywilnego na przykładzie nadzorcy sądowego. Instytucja interwencji ubocznej , str. 319

Rozdział IV
Rodzaje naruszeń przepisów dotyczących reprezentowania podmiotów postępowania cywilnego w postępowaniu cywilnym i ich procesowe skutki , str. 327
1. Utrata zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego i jej skutki procesowe , str. 327
1.1. Utrata zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego &ndash, uwagi ogólne , str. 327
1.2. Przyczyny utraty zdolności sądowej , str. 329
1.3. Możliwość uzupełnienia braków w zakresie zdolności sądowej , str. 334
1.4. Brak zdolności sądowej jako podstawa zawieszenia postępowania cywilnego z urzędu , str. 337
1.5. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego a nieważność postępowania , str. 340
1.5.1. Nieważność postępowania &ndash, uwagi ogólne , str. 340
1.5.2. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego jako przyczyna nieważności postępowania , str. 342
1.6. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego a wznowienie postępowania , str. 345
1.6.1. Skarga o wznowienie postępowania &ndash, uwagi ogólne , str. 345
1.6.2. Brak zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego jako podstawa skargi o wznowienie postępowania , str. 350
1.7. Wpływ utraty zdolności sądowej podmiotów postępowania cywilnego na udzielone pełnomocnictwo procesowe , str. 350
2. Braki w składzie organu oraz brak organu powołanego do reprezentowania podmiotów postępowania cywilnego w postępowaniu cywilnym i ich skutki procesowe , str. 351
2.1. Uwagi ogólne , str. 351
2.2. Wadliwość w składzie organu. Pojęcie organu kadłubowego , str. 352
2.3. Skutek braku organu powołanego do reprezentowania w postaci ustanowienia kuratora procesowego , str. 356
2.4. Możliwość uzupełnienia braków w składzie organów , str. 357
2.5. Braki w składzie organów jako przyczyna obligatoryjnego zawieszenia postępowania cywilnego , str. 360
2.6. Skutek procesowy braków w składzie organu w postaci odrzucenia pozwu , str. 365
2.7. Skutek procesowy braku organu w postaci nieważności postępowania , str. 368
2.8. Skutek procesowy braku organu w postaci wznowienia postępowania , str. 370
2.9. Wpływ braków w składzie organów podmiotów postępowania cywilnego na udzielone pełnomocnictwo procesowe , str. 372
3. Działania nienależycie umocowanego pełnomocnika procesowego i ich procesowe skutki , str. 375
3.1. Nienależycie umocowany pełnomocnik jako przyczyna nieważności. Uwagi ogólne , str. 375
3.2. Pojęcie nienależytego umocowania pełnomocnika procesowego , str. 376
3.3. Skutki procesowe dołączenia do akt sprawy wadliwego lub nieodpowiadającego wymogom procesowym pełnomocnictwa , str. 380
3.4. Brak należytej reprezentacji strony w znaczeniu braku prawidłowego umocowania pełnomocnika procesowego jako przesłanka wznowienia postępowania , str. 389
3.5. Skutki procesowe odmowy ustanowienia pełnomocnika z urzędu , str. 393
3.6. Skutki naruszenia przymusu adwokackoradcowskiego , str. 394
3.7. Skutki procesowe nieprzedstawienia dokumentów wykazujących umocowanie , str. 400
3.8. Skutki procesowe naruszenia zasad reprezentacji przewidzianej na mocy przepisów szczególnych na przykładzie pełnomocnika, o którym mowa w art. 210 k.s.h. , str. 405
4. Skutki procesowe naruszenia obowiązków dotyczących podstawienia procesowego , str. 409
4.1. Uwagi ogólne , str. 409
4.2. Skutki procesowe postępowania cywilnego przeprowadzonego bez udziału podmiotu podstawionego , str. 410
4.3. Skutki procesowe utraty przez podmiot podstawiony uprawnienia do wykonywania swojej funkcji , str. 410
4.4. Skutki procesowe pozostałych naruszeń związanych z podstawieniem procesowym , str. 414
5. Skutki procesowe naruszenia przepisów o udziale w postępowaniu cywilnym nadzorcy sądowego w postępowaniu układowym , str. 417
6. Skutki procesowe nieprawidłowej reprezentacji Skarbu Państwa w postępowaniu cywilnym , str. 419
6.1. Niewłaściwa reprezentacja Skarbu Państwa i jej procesowe skutki , str. 422
6.2. Skutki udzielenia pełnomocnictwa procesowego przez niewłaściwy organ państwowej jednostki organizacyjnej , str. 433
6.3. Procesowe konsekwencje braku obligatoryjnego zastępstwa Skarbu Państwa wykonywanego przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej , str. 434

Wnioski końcowe , str. 437

Bibliografia , str. 443

Orzecznictwo , str. 455