ebook Restrukturyzacja przedsiębiorstw. Zarządzanie kryzysem Paweł Dec, Piotr Masiukiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2025

Publikacja prezentuje kompleksowe podejście do problematyki restrukturyzacji przedsiębiorstw i kryzysu w przedsiębiorstwie. Wykorzystano tu dorobek ekonomii, finansów, zarządzania, psychosocjologii, prawa, a także etyki.

Doradcy restrukturyzacyjni, syndycy, zarządcy majątkiem, członkowie zarządów komisarycznych, a także studiujący tę problematykę otrzymują aktualne kompendium wiedzy, pozwalające na:
• przyswojenie regulacji w zakresie restrukturyzacji przedsiębiorstw (w tym postępowania naprawczego w bankach),
• umiejętności identyfikacji zagrożeń kryzysowych w przedsiębiorstwie i korzystania z systemów wczesnego ostrzegania,
• poznanie metod analizy finansowej przedsiębiorstwa,
• zrozumienie instrumentów restrukturyzacji i naprawy przedsiębiorstw,
• przygotowanie do samodzielnego opracowania planu restrukturyzacji,
• szybkie przygotowanie dokumentów restrukturyzacyjnych dla sądu gospodarczego,
• zdolność wyciągania wniosków z doświadczeń kryzysowych w przedsiębiorstwach.

To nieocenione i wartościowe źródło wiedzy i inspiracji dla szerokiego grona profesjonalistów z zakresu procesów restrukturyzacji, pracowników naukowych oraz studentów. Książka ta jest kompleksową analizą zarządzania kryzysem w przedsiębiorstwie, która obejmuje teoretyczne aspekty zarządzania kryzysowego, jak również zawiera aktualne odniesienie do zmiennego otoczenia makroekonomicznego. Największą zaletą publikacji jest analizowany ogromny materiał teoretyczno-empiryczny, który umożliwia analizę funkcjonowania przedsiębiorstwa z wielu perspektyw, m.in.: czynników kryzysu przedsiębiorstwa, wyzwań regulacyjnych, technologicznych i rynkowych. Co najważniejsze z punktu widzenia odbiorców monografii, porusza ona kwestie bardzo aktualne, które dotychczas nie były analizowane w literaturze przedmiotu w tak kompleksowy sposób.

dr hab. Mateusz Folwarski, prof. UEK
zastępca dyrektora Instytutu Finansów
Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie

Spis treści ebooka Restrukturyzacja przedsiębiorstw. Zarządzanie kryzysem

Wstęp 11

ROZDZIAŁ 1. Zarys ekonomii kryzysu 15
1.1. Pojęcia i definicje kryzysu 15
1.2. Pojęcia procesu restrukturyzacji naprawczej 23
1.3. Zarządzanie kryzysowe w świetle teorii 26
1.4. Kryterium niewypłacalności 30
1.5. Prakseologia a zarządzanie kryzysem 37
1.5.1. Kryteria prakseologiczne 37
1.5.2. Etyczne aspekty restrukturyzacji 39
1.6. Kierunki rozwoju teorii kryzysów przedsiębiorstw 44

ROZDZIAŁ 2. Czynniki kryzysu przedsiębiorstwa 49
2.1. Klasyfikacja czynników kryzysowych 49
2.2. Międzynarodowe badania czynników kryzysowych 54
2.3. Badania czynników kryzysowych w Polsce 58
2.4. Niezrównoważony rozwój – łamanie zasad ESG 65
2.5. Zatory płatnicze w gospodarce 69
2.6. Digitalizacja procesów a ryzyko kryzysu 74
2.7. Utrata reputacji na rynku a czarny PR 77
2.8. Bankructwa celowe 83
2.9. Społeczno-ekonomiczne konsekwencje kryzysów przedsiębiorstw 86

ROZDZIAŁ 3. Ścieżki restrukturyzacji w świetle regulacji prawnych 91
3.1. Dostępne ścieżki restrukturyzacji w świetle regulacji 91
3.2. Regulacje restrukturyzacyjne drugiej szansy w Unii Europejskiej 92
3.2.1. Istota i zakres regulacji 92
3.2.2. Dyrektywa UE harmonizująca regulacje krajowe 94
3.3. Ugoda cywilna i mediacje 102
3.3.1. Skuteczność ugody cywilnej 102
3.3.2. Rola mediacji 103
3.3.3. Sądy arbitrażowe 105
3.4. Sądowe ścieżki restrukturyzacji 107
3.4.1. Procedury w Prawie restrukturyzacyjnym 107
3.4.2. Układ w Prawie upadłościowym 110
3.4.3. Specregulacje restrukturyzacyjne dla emitentów obligacji i deweloperów 110
3.5. Restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja instytucji finansowych 113
3.5.1. Cele i zakres restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji 113
3.5.2. Uprawnienie szczególne – przejęcie przedsiębiorstwa 120
3.5.3. Instrumenty KNF 121

ROZDZIAŁ 4. Strategie restrukturyzacji 123
4.1. Obszary restrukturyzacji a typy strategii 123
4.2. Strategia a odporność i ryzyko. Błędy preparacji strategii 130
4.2.1. Strategia a odporność kryzysowa 130
4.2.2. Ryzyko procesu restrukturyzacji 134
4.3. Współdziałanie organów przedsiębiorstwa – corporate government 138
4.4. Analityka predykcyjna jako podstawa strategicznego zarządzania 142
4.4.1. Metody foresight 142
4.4.2. Analiza komparatywna – benchmarking 145
4.4.3. Metoda Delphi 145
4.4.4. Metoda diagramu Pareto-Lorenza 149
4.5. Rola kompetencji w budowaniu strategii 151
4.6. Stress testy w przedsiębiorstwie 153
4.6.1. Funkcje stress testów 153
4.6.2. Analiza odchyleń wartości kluczowych 155
4.6.3. Stress test stopy dyskontowej 157
4.6.4. Stress test przepływów pieniężnych netto 162
4.6.5. Wybór optymalny i test odwzorowania 164
4.6.6. Test zaspokojenia w postępowaniu restrukturyzacyjnym 166
4.7. Zarządzanie ciągłością działania – normy ISO 170
4.8. Strategiczna karta wyników 172

ROZDZIAŁ 5. Modele i systemy wczesnego ostrzegania w przedsiębiorstwach 177
5.1. Istota wczesnego ostrzegania przed bankructwami przedsiębiorstw 177
5.2. Konstruowanie modelu wczesnego ostrzegania 179
5.3. Metodyka opracowywania modeli i systemów wczesnego ostrzegania przed upadłością przedsiębiorstw 186
5.3.1. Metody wykorzystywane w prognozowaniu zagrożenia bankructwem w przedsiębiorstwach 186
5.3.2. Konwencjonalna analiza wskaźnikowa jako narzędzie wczesnego ostrzegania 188
5.3.3. Analiza dyskryminacyjna jako narzędzie w prognozowaniu upadłości 191
5.3.4. Analiza logitowa 193
5.3.5. Sztuczne sieci neuronowe 194
5.4. Modele wczesnego ostrzegania przed bankructwem przedsiębiorstw jako narzędzia użyteczne w praktyce 196
5.4.1. Zagraniczne modele prognozowania upadłości przedsiębiorstw 196
5.4.2. Polskie modele predykcji bankructwa przedsiębiorstw 202
5.4.2.1. Modele prognozowania upadłości autorstwa D. Appenzeller i K. Szarzec 202
5.4.2.2. Modele predykcji bankructwa autorstwa J. Gajdki i D. Stosa 203
5.4.2.3. Modele prognozowania upadłości opracowane przez D. Hadasik 205
5.4.2.4. Modele predykcji upadłości autorstwa A. Hołdy 208
5.4.2.5. Modele predykcji bankructwa opracowane przez E. Mączyńską i Z. Zawadzkiego 209
5.4.2.6. Model predykcji bankructwa autorstwa M. Hamrola, B. Czajki, M. Piechockiego 212
5.4.2.7. Model prognozowania upadłości opracowany przez M. Pogodzińską i S. Sojaka 213
5.4.2.8. Modele prognozowania bankructwa autorstwa B. Prusaka 213
5.4.2.9. Model predykcji upadłości opracowany przez P. Stępnia oraz T. Strąka 216
5.4.2.10. Modele prognozowania upadłości autorstwa D. Wędzkiego 216
5.5. Strategiczny system wczesnego ostrzegania 218
5.5.1. Systemy informacyjne jako wstęp do strategicznego wczesnego ostrzegania 218
5.5.2. Rola strategicznego systemu wczesnego ostrzegania 220
5.6. Kompleksowy system wczesnego ostrzegania w przedsiębiorstwie 222

ROZDZIAŁ 6. Instrumenty restrukturyzacji naprawczej 227
6.1. Typologia i kryteria doboru instrumentów restrukturyzacji 227
6.1.1. Typologia instrumentów 227
6.1.2. Kryteria doboru instrumentów 230
6.2. Instrumenty finansowe 232
6.2.1. Instrumenty finansowe dłużne 232
6.2.1.1. Restrukturyzacja zadłużenia kredytowego 232
6.2.1.2. Pożyczki funduszy publicznych oraz pomoc w spłacie zobowiązań publicznoprawnych 237
6.2.1.3. Pożyczki właścicieli przedsiębiorstwa 238
6.2.1.4. Faktoring i forfaiting 239
6.2.1.5. Leasing zwrotny 241
6.2.1.6. Ubezpieczenie należności 242
6.2.1.7. Fundusze poręczeniowe 244
6.2.1.8. Racjonalizacja kosztów 248
6.3. Instrumenty kapitałowe 249
6.3.1. Restrukturyzacja kapitałowa poprzez nowe emisje 249
6.3.2. Sekurytyzacja zadłużenia 252
6.3.3. Wykup menedżerski lub pracowniczy przedsiębiorstwa 253
6.3.4. Kapitał Mezzanine 255
6.3.5. Obligacje katastroficzne 258
6.4. Instrumenty organizacji i zarządzania 260
6.4.1. Reengineering organizacji 260
6.4.2. Koncepcja „odchudzania” – lean management 262
6.4.3. Outsorcing i offshoring 263
6.4.4. Zmiany w zatrudnieniu i na stanowiskach kierowniczych 265
6.4.4.1. Restrukturyzacja zatrudnienia 265
6.4.4.2. Zwolnienia grupowe 267
6.4.4.3. Zmiany w kierownictwie 268
6.4.4.4. Metody pomiaru rozpiętości kierowania 270
6.5. Procedura pre-pack 273
6.6. Restrukturyzacja marketingowa 277
6.6.1. Redefiniowanie marketing mix 277
6.6.2. Public relations w kryzysie 279
6.7. Windykacja należności 281
6.7.1. Działania windykacyjne własne 281
6.7.2. Europejski tytuł egzekucyjny 282
6.8. Wsparcie procesów restrukturyzacyjnych przez instytucje Unii Europejskiej 285
6.9. Aplikacja instrumentów restrukturyzacji w świetle badań 286
6.10. Sukces restrukturyzacji – studium przypadku PKM Duda S.A. 292

ROZDZIAŁ 7. Pomoc publiczna – ujęcie unijne i krajowe 297
7.1. Istota pomocy publicznej 297
7.2. Uwarunkowania prawne pomocy publicznej na poziomie Unii Europejskiej 300
7.2.1. Regulacje pomocy publicznej 300
7.2.2. Pomoc de minimis 302
7.3. Przepisy krajowe w zakresie pomocy publicznej 306
7.3.1. Zasady postępowania przy udzielaniu pomocy publicznej 306
7.3.2. Pomoc na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw 307
7.4. Uwarunkowania pomocy publicznej udzielanej przez organy skarbowe 316
7.5. Pomoc publiczna udzielana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych 319
7.6. Wsparcie dla przedsiębiorców na poziomie rządowym 322
7.7. Pomoc publiczna w pandemii COVID-19 325

ROZDZIAŁ 8. Wycena przedsiębiorstwa w kryzysie 331
8.1. Cele i rekomendowane metody wyceny 331
8.2. Krajowy standard wyceny 334
8.3. Wycena wartości niematerialnych a MSSF 335
8.4. Rola wyceny w procedurze likwidacji pre-pack 338
8.5. Metody wyceny 339
8.5.1. Wyceny majątkowe i dochodowe 340
8.5.2. Wycena aktywów niematerialnych 343
8.5.2.1. Metody wyceny marki 343
8.5.2.2. Wycena kapitału ludzkiego 348
8.5.2.3. Wycena wartości licencji 350
8.5.2.4. Wycena kapitału klientów 351
8.6. Bariery i nadużycia w procesie wyceny 354

ROZDZIAŁ 9. Sztuczna inteligencja jako wsparcie w działaniach antykryzysowych przedsiębiorstwa 357
9.1. Sztuczna inteligencja jako drzemiący potencjał dla biznesu 357
9.2. Korzyści i zagrożenia związane z wykorzystywaniem sztucznej inteligencji w biznesie 360
9.3. Praktyczne wykorzystywanie Chatu GPT w obszarze zjawisk kryzysowych 364

Podsumowanie 377

Bibliografia 383

Spis tabel 401

Spis wykresów i rysunków 405

Informacje o studiach podyplomowych 407