-17%

ebook Rozbicie Jugosławii Marek Waldenberg

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2005

Książka analizuje przyczyny, przebieg i następstwa rozbicia drugiej Jugosławii. Stanowi polemikę z panującymi w literaturze amerykańskiej i europejskiej (także polskiej) opiniami obciążającymi Serbów i Miloszevicia główną odpowiedzialnością za tragedie jugosłowiańskie. Autor wskazuje na wiele przyczyn dekompozycji Jugosławii i dramatycznego jej przebiegu. Uwypukla odpowiedzialność separatyzmu słoweńskiego i chorwackiego, a także rządów RFN i administracji Clintona. Praca ma charakter interdyscyplinarny. Wiele miejsca zajmuje w niej historia, zwłaszcza stosunków albańsko-serbskich i chorwacko-serbskich, a także problematyka stosunków międzynarodowych i prawa międzynarodowego. Znacząca część książki traktuje o wojnie kosowskiej. Autor bardzo krytycznie ocenia interwencję zbrojną NATO, uważa ją za nieuzasadnioną, sprzeczną z prawem międzynarodowym i powodującą fatalne następstwa.

Spis treści ebooka Rozbicie Jugosławii

WSTĘP DO WYDANIA NOWEGO 25
WPROWADZENIE 33
TOM I: 1991–2002 46
CZĘŚĆ I. ROZBICIE JUGOSŁAWII 46
ROZDZIAŁ 1. JUGOSŁAWIA „WIĘZIENIEM NARODÓW”? 46
1.1. Dlaczego mieliśmy cieszyć się nad „trumną Jugosławii”? 46
1.2. „Więzienie narodów”? 49
1.3. Jugosławia „Wielką Serbią”? 51
1.4. Tolerancyjna polityka narodowościowa 53
ROZDZIAŁ 2. JUGOSŁAWIA „SZTUCZNYM PAŃSTWEM”? 56
2.1. Idea jugoslawizmu zrodziła się w Chorwacji 56
2.2. Idea jugoslawizmu a Słoweńcy 60
2.3. Jugoslawizm a Serbowie 62
2.4. Narodziny Jugosławii nie były sztuczne 65
2.5. Trudne początki współżycia 69
2.6. Druga Jugosławia nie powstała sztucznie 72
ROZDZIAŁ 3. PRZYCZYNY ROZBICIA JUGOSŁAWII 74
3.1. Przyczyny wewnętrzne 74
3.1.1. Motywy separatyzmu słoweńskiego i chorwackiego 74
3.1.2. Pełzające rozbijanie federacji 83
3.2. Przyczyny zewnętrzne 86
3.2.1. Austrii gorące nakłanianie do secesji 87
3.2.2. RFN nieustępliwym rzecznikiem separatyzmu na forum Wspólnoty Europejskiej 88
3.2.3. Mitterranda „lubię Serbów” i nieskuteczne wysiłki 96
3.2.4. Internacjonalizacja konfliktu 100
3.3. Rozbicie Jugosławii a prawo międzynarodowe 103
CZĘŚĆ II. PROBLEM SERBSKI W CHORWACJI 110
ROZDZIAŁ 4. SERBOWIE W CHORWACJI 110
ROZDZIAŁ 5. MASAKRA SERBÓW W TZW. NIEZALEŻNYM PAŃSTWIE CHORWACKIM 116
ROZDZIAŁ 6. WCZEŚNIEJSZE DZIEJE STOSUNKÓW SERBSKO-CHORWACKICH 126
6.1. W monarchii Habsburgów 126
6.2. Konflikt chorwacko-serbski w pierwszej Jugosławii 129
ROZDZIAŁ 7. KONFLIKT SERBSKO-CHORWACKI W LATACH 1990–1995 132
7.1. Przed uznaniem niepodległości Chorwacji i wejściem w życie planu Vance’a 132
7.2. Od planu Vance’a do ofensywy wojsk chorwackich na Serbską Krainę 137
7.3. Koniec Republiki Kraina i wielka czystka etniczna 139
CZĘŚĆ III. BOŚNIA I HERCEGOWINA – PAŃSTWO SZTUCZNE 148
ROZDZIAŁ 8. SECESJA I UZNANIE NIEPODLEGŁOŚCI 148
ROZDZIAŁ 9. REPUBLIKA INNA NIŻ POZOSTAŁE 154
9.1. Kwestia tradycji państwowej 154
9.2. Muzułmanie – naród sztuczny? 155
9.3. Przemiany struktury etnicznej 159
9.4. Rozmieszczenie trzech społeczności – „skóra lamparta” 160
ROZDZIAŁ 10. DZIEJE WSPÓŁŻYCIA – WZÓR MULTIKULTUROWOŚCI CZY KRAJ STRACHU I NIENAWIŚCI? 161
ROZDZIAŁ 11. POCZĄTEK PAŃSTWA POCZĄTKIEM WOJNY 167
11.1. Wojna głównie domowa 167
11.2. USA i NATO przeciw bośniackim Serbom 173
11.3. Kontrowersje wokół roli USA 179
11.4. Przyczyny stanowiska administracji Clintona 181
ROZDZIAŁ 12. ANTYSERBSKA WOJNA PROPAGANDOWA – „PIERWSZA W DZIEJACH WOJNA MEDIALNA, WIRTUALNA” 186
ROZDZIAŁ 13. KILKA UWAG O ZBRODNIACH I KŁAMSTWACH O NICH 194
13.1. Ilu zabitych? 195
13.2. Srebrenica – liczba ofiar masakry i okoliczności 197
13.3. Sarajewo. Prawda o trzech masakrach 199
13.4. Sto tysięcy zgwałconych kobiet? 202
ROZDZIAŁ 14. PRÓBY POKOJOWEGO ZAKOŃCZENIA KONFLIKTU 205
14.1. Model kantonalny 206
14.2. Plan Vance – Owen – koncepcja regionalizacji 206
14.3. Kolejne plany 208
ROZDZIAŁ 15. POROZUMIENIE POKOJOWE Z DAYTON – BOŚNIA I HERCEGOWINA PAŃSTWEM PODWÓJNIE SZTUCZNYM 210
ROZDZIAŁ 16. FIASKO POLITYKI ZACHODU 212
CZĘŚĆ IV. PROBLEM KOSOWA 220
ROZDZIAŁ 17. SPECYFIKA PROBLEMU 220
ROZDZIAŁ 18. DZIEJE ANTAGONIZMU ALBAŃSKO-SERBSKIEGO W KOSOWIE 223
18.1. Uwagi wstępne 223
18.2. Pierwsze fazy konfliktu 225
ROZDZIAŁ 19. OD POŁOWY LAT 70. XIX WIEKU DO II WOJNY ŚWIATOWEJ 229
19.1. Do końca I wojny światowej 229
19.2. W królewskiej Jugosławii 235
19.3. W okresie faszystowskiej okupacji 241
ROZDZIAŁ 20. KOSOWO OD POWSTANIA DRUGIEJ JUGOSŁAWII DO POŁOWY LAT 60. 243
ROZDZIAŁ 21. KOSOWO „DRUGĄ ALBANIĄ” 246
ROZDZIAŁ 22. WYBUCH ALBAŃSKIEGO SEPARATYZMU 251
ROZDZIAŁ 23. DROGA DO WOJNY 259
A. Od początku 1998 r. do października 1998 r. 259
23.1. Główni protagoniści 259
23.2. UÇK – znaki zapytania 262
23.3. UÇK pod parasolem „wspólnoty międzynarodowej” 264
B. Od porozumienia Holbrooke – Milošević do agresji na Jugosławię 273
23.4. Od porozumienia do rzekomej masakry w Račak 273
23.5. „Masakra w Račak” 279
23.6. Konferencja w Rambouillet 284
23.7. M. Albright chce wojny (kilkudniowej) 287
ROZDZIAŁ 24. ATAK NATO NA JUGOSŁAWIĘ 295
24.1. Fatalna decyzja 295
24.2. Kłamliwe pierwsze oficjalne uzasadnienia ataku zbrojnego. Rzekoma katastrofa humanitarna 296
24.3. Wojna propagandowa 299
24.3.1. Symbioza dziennikarzy ze służbami informacyjnymi NATO 300
24.3.2. „Naoczni świadkowie” 306
24.3.3. Stanowisko Polski 307
24.3.4. Wojna lewicy? 312
24.3.5. Nie było ani ludobójstwa, ani masowych zbrodni 314
24.3.6. Zmniejszająca się skuteczność propagandy 316
ROZDZIAŁ 25. ATAK BYŁ WOJNĄ I AGRESJĄ 319
ROZDZIAŁ 26. AGRESJA NATO A „HUMANITARNA INTERWENCJA” 324
26.1. Uzasadnianie prawne tzw. interwencji humanitarnej 324
26.2. Względy humanitarne rzeczywistym motywem interwencji? 325
26.3. Prawo interwencji humanitarnej? 326
ROZDZIAŁ 27. BRUDNA „CZYSTA WOJNA” 329
27.1. Ofiary w ludziach i zniszczenia materialne 329
27.2. Szczególnie niehumanitarne środki niszczenia i katastrofa ekologiczna 333
ROZDZIAŁ 28. POTĘGUJĄCY SIĘ DYLEMAT NATO – WOJNA LĄDOWA CZY GOTOWOŚĆ DO PERTRAKTACJI 338
ROZDZIAŁ 29. WOJNA ZWYCIĘSKA? 340
29.1. Kapitulacja Jugosławii? 340
29.2. Sukces militarny? 341
ROZDZIAŁ 30. SUKCES POLITYCZNY? 344
30.1. Wojna a katastrofa humanitarna 344
30.2. Wojna a multietniczny charakter Kosowa 346
30.3. Wojna a stabilizacja na Bałkanach 348
30.4. Wojna a Milošević 351
ROZDZIAŁ 31. FAKTYCZNE CELE WOJNY 358
ROZDZIAŁ 32. PYRRUSOWE ZWYCIĘSTWO. NIEZAMIERZONE NASTĘPSTWA WOJNY 362
POSŁOWIE 367
1. Macedonia – ostatni akt tragedii jugosłowiańskiej pierwszym aktem tragedii bałkańskiej? 368
2. Bośnia i Hercegowina 373
3. Serbia 375
4. Proces Miloševicia 376
5. Kosowo 378
6. Czarnogóra 379
7. Zmienić mapę polityczną Bałkanów? 380
8. USA powinny (i zamierzają) opuścić Bałkany? 381
TOM II: 2002–2004 386
CZĘŚĆ I. KONTROWERSJE WOKÓŁ PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW 386
ROZDZIAŁ 1. SPÓR O PRZYCZYNY ROZBICIA JUGOSŁAWII 386
1.1. Szczególna odpowiedzialność RFN i USA 386
1.2. Przyczyny rozpadu Związku Komunistów Jugosławii – spór o demokratyzację czy o separatyzm? 390
1.3. Zbrojna „interwencja humanitarna” 394
ROZDZIAŁ 2. STOSUNEK DO SEPARATYZMU SŁOWEŃSKIEGO I CHORWACKIEGO. PRAWO DO SECESJI? 397
ROZDZIAŁ 3. SREBRENICA – JAK DOSZŁO DO MASAKRY, JAKIE BYŁY JEJ ROZMIARY? 401
ROZDZIAŁ 4. LUDOBÓJSTWO – TERMIN MGLISTY, ALE PRZYDATNY POLITYCZNIE 410
4.1. Dawida Warszawskiego „Niewiedza profesora”, moje sprostowanie, jego odpowiedź 410
4.2. Geneza kategorii „ludobójstwo” 416
4.3. Krytyka kategorii „ludobójstwo” 417
ROZDZIAŁ 5. TRYBUNAŁ HASKI 420
5.1. Statut Trybunału pomija zbrodnie przeciw pokojowi 420
5.2. Nowe opinie krytyczne o Trybunale 423
ROZDZIAŁ 6. FIASKO PROCESU MILOŠEVICIA? 430
CZĘŚĆ II. OBSZAR POSTJUGOSŁOWIAŃSKI PO ZLIKWIDOWANIU TRZECIEJ JUGOSŁAWII 434
ROZDZIAŁ 7. SERBIA 434
7.1. Od destabilizacji do kruchej stabilizacji politycznej 434
ROZDZIAŁ 8. TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ KOSOWA 440
8.1. Obecna sytuacja 440
8.2. Projekty i perspektywy rozwiązania problemu Kosowa 452
8.3. Czy żądanie niepodległości cieszy się powszechnym poparciem? 457
8.4. Czy istnieją niezbędne przesłanki niepodległości? 459
ROZDZIAŁ 9. CZARNOGÓRA – KOMU POTRZEBNA JEST NIEPODLEGŁOŚĆ? 466
ROZDZIAŁ 10. BOŚNIA I HERCEGOWINA 468
10.1. Porzucić Dayton? 469
10.2. Siedlisko muzułmańskich terrorystów 474
10.3. Problematyczne państwo z mnożącymi się problemami 476
CZĘŚĆ III. REFLEKSJE KOŃCOWE 482
ROZDZIAŁ 11. „KONSTRUKTYWNA NIESTABILNOŚĆ”? 482
ROZDZIAŁ 12. JUGOSŁAWIA I IRAK – DWA AKTY JEDNEGO DRAMATU 492
KRATAK SADRŽAJ 501
SUMMARY 512
INDEKS NAZWISK 525