ebook Sądownictwo polubowne w świetle standardów konstytucyjnych Aleksandra Orzeł-Jakubowska

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2021

Wyróżnienie za rozprawę doktorską w LVI Ogólnopolskim Konkursie „Państwa i Prawa” na najlepsze prace habilitacyjne i doktorskie z dziedziny nauk prawnych.

Artykuł 45 ust. 1 Konstytucji przyznaje każdemu prawo do rozpoznania jego sprawy na zasadach określonych w ustawie zasadniczej, a którym tylko w części odpowiada postępowanie przed sądem polubownym. Rodzi to pytania o miejsce sądownictwa polubownego w porządku konstytucyjnym – tj. o dopuszczalność jego funkcjonowania – oraz o standardy, które muszą zostać zachowane w postępowaniu przed sądem polubownym.
Niniejsza monografia przedstawia koncepcję zapisu na sąd polubowny jako rezygnacji z wykonywania prawa do sądu i omawia standardy konstytucyjne, które wyznaczają wzorzec weryfikacji zgodności ustawowej regulacji arbitrażu z Konstytucją oraz wpływają na ukształtowanie i prowadzenie postępowania przed sądem polubownym przez same strony i arbitrów.
Autorka szczególną uwagę poświęca standardowi sprawiedliwości proceduralnej, na który składają się: równouprawnienie stron, przewidywalność i transparentność postępowania oraz bezstronność organu orzekającego.
Publikacja zainteresuje zarówno sędziów, adwokatów, radców prawnych, jak i arbitrów oraz pracowników nauki.

Spis treści ebooka Sądownictwo polubowne w świetle standardów konstytucyjnych

Wykaz skrótów , str. 9
Wprowadzenie ,, str. 13
Rozdział I
Istota i charakter prawny arbitrażu ,, str. 25
1. Pojęcie arbitrażu , str. 25
1.1. Definicje pojęcia &bdquo,arbitraż , str. 25
1.2. Konstytutywne cechy arbitrażu , str. 28
1.2.1. Niepaństwowy charakter , str. 29
1.2.2. Wola stron podstawą kompetencji orzeczniczej arbitrów , str. 31
1.2.3. Wiążące rozstrzyganie sporów prawnych w miejsce sądów państwowych , str. 41
1.2.4. Wpływ stron na kształt postępowania przed sądem polubownym , str. 55
1.3. Inne charakterystyczne cechy arbitrażu , str. 58
2. Teoretycznoprawne ujęcia arbitrażu , str. 68
2.1. Teoria kontraktowa , str. 68
2.2. Teoria jurysdykcyjna , str. 71
2.3. Teoria mieszana , str. 75
2.4. Teoria autonomiczna , str. 77
3. Typologia arbitrażu , str. 82
3.1. Arbitraż ad hoc i instytucjonalny , str. 82
3.2. Arbitraż krajowy i międzynarodowy , str. 91

Rozdział II
Miejsce sądownictwa polubownego w porządku konstytucyjnym , str. 93
1. Konstytucyjne źródło &bdquo,prawa do arbitrażu", , str. 93
2. Sądownictwo polubowne w konstytucyjnym systemie wymiaru sprawiedliwości , str. 98
2.1. Przedmiotowe ujęcie wymiaru sprawiedliwości , str. 100
2.2. Wymiar sprawiedliwości w ujęciu konstytucyjnym , str. 103
2.3. Status sądów polubownych w świetle zasady sądowego wymiaru sprawiedliwości , str. 108
2.4. Sądowa kontrola sądownictwa polubownego w świetle zasady sądowego wymiaru sprawiedliwości , str. 116
3. Sądownictwo polubowne a prawo do sądu , str. 126
3.1. Prawo do sądu w prawie europejskim i międzynarodowym , str. 126
3.2. Prawo do sądu w Konstytucji , str. 131
3.2.1. Prawo dostępu do sądu , str. 136
3.2.2. Prawo do odpowiedniego ukształtowania postępowania sądowego , str. 141
3.2.3. Prawo do wyroku sądowego , str. 147
3.3. Koncepcja realizacji prawa do sądu w ramach postępowania przed sądem polubownym , str. 150
3.4. Koncepcja realizacji prawa do sądu w ramach sądowej kontroli sądownictwa polubownego , str. 153
3.5. Zapis na sąd polubowny jako ograniczenie prawa do sądu , str. 155
3.6. Zapis na sąd polubowny jako rezygnacja z wykonywania prawa do sądu , str. 157
3.6.1. Konieczny dostęp do sądu państwowego , str. 164
3.6.2. Ocena skuteczności zapisu na sąd polubowny w świetle prawa do sądu , str. 178
3.6.3. Konstytucyjne prawo do sądu a postępowanie przed sądem polubownym z miejscem postępowania poza granicami Rzeczypospolitej , str. 185

Rozdział III
Zawarcie zapisu na sąd polubowny a gwarantowane w art. 6 ust. 1 EKPCz prawo do sądu ,, str. 193
1. Zarys prawa do sądu w Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności , str. 193
2. Dopuszczalność poddania sporów pod rozstrzygnięcie sądu polubownego w świetle art. 6 ust. 1 EKPCz , str. 196
3. Ewolucja koncepcji dotyczących oceny znaczenia zapisu na sąd polubowny w świetle art. 6 ust. 1 EKPCz , str. 198
3.1. Zapis na sąd polubowny jako rezygnacja z wykonywania prawa do sądu , str. 198
3.2. Zapis na sąd polubowny jako rezygnacja z niektórych praw gwarantowanych w art. 6 ust. 1 EKPCz , str. 204
4. Warunki rezygnacji z wykonywania prawa do sądu , str. 209
5. Odpowiedzialność państwa za naruszenie art. 6 ust. 1 EKPCz w związku z postępowaniem przed sądem polubownym , str. 220
6. Stosowanie art. 6 ust. 1 EKPCz w postępowaniu przed sądem polubownym , str. 227
Rozdział IV
Realizacja konstytucyjnych standardów ochrony prawnej w ramach postępowania przed sądem polubownym , str. 233
1. Ukształtowanie postępowania przed sądem polubownym zgodnie z zasadą sprawiedliwości proceduralnej , str. 233
1.1. Równouprawnienie stron , str. 238
1.2. Przewidywalne i transparentne postępowanie , str. 261
1.3. Bezstronność , str. 272
2. Orzekanie przez sąd polubowny a standardy konstytucyjne , str. 286
2.1. Związanie sądu polubownego Konstytucją i ustawami , str. 286
2.2. Odmowa zastosowania przez sąd polubowny przepisu ustawy niezgodnego z Konstytucją , str. 286
2.3. Wpływ orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego na postępowania arbitrażowe i postarbitrażowe , str. 294

Rozdział V
Sądowa kontrola wyroku sądu polubownego a standardy konstytucyjne ,, str. 299
1. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego , str. 299
1.1. Istota i charakter skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego , str. 299
1.2. Dopuszczalność umownego wyłączenia prawa do wniesienia skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego , str. 308
1.3. Podstawy skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego a standardy konstytucyjne , str. 322
2. Postępowanie o uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego , str. 340
2.1. Istota i charakter postępowania o uznanie lub stwierdzenie wykonalności , str. 340
2.2. Koncepcja międzynarodowego porządku publicznego a zagadnienia konstytucyjnoprawne , str. 347
3. Dopuszczalność złożenia skargi konstytucyjnej w sprawie, w której został wydany wyrok sądu polubownego , str. 352
Wnioski , str. 363
Bibliografia , str. 375