ebook Skandal i ekstaza Aneta Gawkowska

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2015

Jak można spojrzeć na zagadnienie pojednania, które w obliczu konfliktów jednostek, zbiorowości i ich wartości zaleca powrót do pewnego rodzaju jedności? Autorka próbuje znaleźć odpowiedź na to pytanie, śledząc argumentację na temat pojednania w nauczaniu i inicjatywach Jana Pawła II, a zwłaszcza w zainspirowanym tym nauczaniem Nowym Feminizmie. Nurt ten zawiera społecznie doniosły potencjał do swoistego pojednania kobiet i mężczyzn, natury i kultury/społeczeństwa, płci biologicznej i płci kulturowej, cielesności i świadomości itd.

Książka pokazuje specyficzną skandaliczność pojednania w epoce nowożytnej (gdzie normą jest raczej konflikt wartości) oraz ekstatyczność związaną z zalecaną metodą pojednania (gdzie ekstaza rozumiana jest jako konieczne do pojednania wyjście ku drugiemu człowiekowi). Apel o równouprawnienie płci w Nowym Feminizmie wiąże się z koniecznością zniesienia dominacji jednostronnej męskiej normy w wielu obszarach życia społecznego późnej nowożytności na rzecz normy komplementarnej, gdzie nie dość cenione dotychczas wartości uświadamiane mężczyznom przez kobiety, jak receptywność i relacyjność, powinny być uznane społecznie za normy ogólnoludzkie.

Publikacja omawia stanowisko inspirowane teologią katolicką, jednocześnie pokazując uniwersalność przesłania pojednawczego i dialogicznego. Omówienie tematu z pogranicza kilku dyscyplin (socjologii teoretycznej, filozofii społecznej i teologii) jest teoretycznym wkładem autorki w pojednanie interdyscyplinarne w naukach społecznych i humanistycznych.

*********

Scandal and ecstasy. New Feminism against the background of the concept of reconciliation according to John Paul II

The publication discusses issues joining theoretical sociology, social philosophy and theology. It speaks from the position inspired by Catholic theology, at the same time showing the universality of the conciliatory and dialogical message. Gender equality in New Feminism is connected with the necessity to end the domination of the one-sided male norm in many areas of social life in favor of a complementary norm, where the so far not appreciated values, such as receptivity and relationality, should be socially recognized as general human norms.

Spis treści ebooka Skandal i ekstaza

Podziękowania 9
Wstęp 13

Rozdział I. Pojednanie w nauczaniu Jana Pawła II 35
Źródło rozłamów i przyczyna pojednania 36
Grzech podziału, zło indywidualne, zło społeczne 40
Prawa człowieka i obowiązek pojednania 42
Podziały jako alienacja ze wspólnoty i odejście od natury 46
Pojednanie starszych i młodszych braci w wierze 56
Pojednanie, prawda, tożsamość i wina 60
Uniwersalność dialogu i dialogiczność człowieka 64
Pojednanie wiary i rozumu jako efekt wiary w rozumność 67
Wielość kulturowa a wspólnota ludzkości 70
Pamięć i pojednanie: powroty i wyjścia ku wybaczeniu 77
Pojednanie a sprawiedliwość i miłość 81
Pojednanie jako dominacja prawdy? 83
Od mikroskali społecznej do ekologii ludzkiej w skali makro 88

Rozdział II. Pojednanie w inicjatywach pontyfikatu Jana Pawła II 91
Czterowymiarowe pojednanie a legitymizacja myślenia wspólnotowego 92
Pojednanie płytkie i głębokie — kwestie definicyjne 96
Inicjatywy pojednawcze w zarysie 101
Odpowiedzialność subiektywna (osobowa) i obiektywna (wspólnotowa) 103
Wzajemne uznanie wartości drugiego i jego krzywdy 108
Prawda jako podstawa optymizmu pojednania 111
Akceptacja drugiego a głębia własnej tożsamości — poszukiwanie wspólnych korzeni 114
Prawda jako miłość 118
Realizm doświadczenia a optymizm wolności od lęku przed jednością 122
Osobiste świadectwa przebaczenia, pojednania i mediacji 127
Pojednanie w ramach konfliktu czy konflikt w ramach jedności? 133
Czy istnieje przymus przebaczenia? Logika „ekonomii daru” 139
Krytyczne podejścia do pojednania i kontrargumenty 144
Religia, socjologia, pojednanie a miłość 150
Co z nieprzebaczeniem i brakiem pojednania? 161

Rozdział III. Nowy Feminizm — źródła i inspiracje papieskie 166
Przeciw nierówności, za różnicami i wolnością pozytywną 167
Wolność i dobro. Prawa i obowiązki w sferze prywatnej i publicznej 178
Antropologiczno-teologiczne podstawy Nowego Feminizmu a socjologia 182
Czy esencjalizm jest ograniczeniem? 193
Kobiecość jako (współ)norma człowieczeństwa 201
Teologia ekstazy a społeczeństwo jako ekstaza 208
Powiązane pojednania 214
Ciało a byty społeczne. Dar a konstrukcja 217
Autonomia, wspólnota i dwa personalizmy 226
Sens(owność) natury a kobieta i społeczeństwo 229
Kilka argumentów krytycznych poddanych analizie 241
Kobieta, ciało, wspólnota 252
Receptywność a solidarność społeczna 259
Eros, logos i społeczeństwo 266

Rozdział IV. Nowy Feminizm w pismach i inicjatywach kobiet 277
Jak rozumieć feminizm(y) i Nowy Feminizm? 280
Postulaty praktyczne i ich uzasadnienia 298
Zarys przeglądu inicjatorek i inicjatyw Nowego Feminizmu 302
O co chodzi Nowym Feministkom? 311
Kobiecość i wartości osobowe. Person mainstreaming 326
Komplementarność płciowa jako droga do pojednania kobiet i mężczyzn 336
Wnioskowanie z biologii czy biologia przekraczająca siebie? Dobro kobiety a dobro wspólne 342
Integracja różnic płciowych a podmiot płynny versus esencjalistyczny 359
Komunitaryzm „męski” a komunitaryzm „kobiecy” 367
Kreatywna receptywność, płeć i więź społeczna 382
Płciowe ucieleśnienie jako pojednanie wolności i uspołecznienia 392

Zakończenie 399
Bibliografia 413
Witryny internetowe związane z Nowym Feminizmem lub teologią ciała 432