-23%

ebook Słowacki wobec tradycji szlacheckiej Marzena Kryszczuk

Wydawca: Instytut Badań Literackich PAN

Rok wydania: 2011

Motywy szlacheckie w twórczości Słowackiego pełnią istotną rolę przede wszystkim jako problem artystyczny.
Ich bogactwo, przywoływanie na różnych poziomach organizacji tekstu, świadoma gra ze współczesnymi konwencjami literackimi, pozwalają zauważyć przede wszystkim dojrzewanie poety jako artysty, któremu zależy na nadaniu literaturze polskiej cech uniwersalności.

Spis treści ebooka Słowacki wobec tradycji szlacheckiej

Wstęp 5

Część I.

Kłopoty z interioryzacją tradycji szlacheckiej 15

Rozdział 1. Jan Bielecki. Skotyzm i bajronizm jako strategie ukazywania sarmackiej przeszłości 17

Poetyckie „ja" wobec przeszłości 17

Skotowsko-Niemcewiczowskie dekoracje 19

Niemcewicz ojcem romantyków 27

Sarmata w bajronicznym kostiumie 29

Rozdział 2. Le roi de Ladawa - sarmacka dawność dla cudzoziemców 35

Ironia, humor, karykatura 38

Moda na szlacheckich dziwaków 44

Rozdział 3. Horsztyński. Szlachecka przeszłość w perspektywie szekspirowskiej 49

Wobec Pana Tadeusza 49

Pozory idylli 53

Stary konfederat barski - w świecie ironicznym 58

Dumny wojewoda - magnat, czyli „pan czerwony" 63

Głęboki pesymizm jako rezultat szekspirowskiej optyki 75

Rozdział 4. Poema Piasta Dantyszka - dzieło Sztukmistrza 77

Problemy z formą, czyli nadmiar poetyckich celów 77

Jeszcze w sprawie rodowodu bohatera 81

Narracja w poemacie o Dantyszku, czyli gawędowe ględzenie 84

Ludowo-szlachecka fantastyka 88

Makabra, czyli ludowe i szlacheckie źródło groteski 92

Sarmackie zaświaty 95

Rozdział 5. Zabawa w gawędę 98

Legenda Panie Kochanku w romantyzmie 98

Słowacki wobec legendy Radziwiłła Panie Kochanku 102

Zabawa w gawędę (Panie Kochanku w Preliminariach... Słowackiego) 106

Część II.

Oswajanie kultury szlacheckiej 119

Rozdział 1. Wokół Księdza Marka (Beniowski I-V) 121

Rozdział 2. Magnuszewski jako inspirator Słowackiego. Podsumowanie argumentów 128

Rozdział 3. Poszukiwania formy dla przedstawienia szlacheckiej przeszłości 132

Kreacja Jana Kazimierza - historyzm szczegółów (Mazepa, Jan Kazimierz) 132

Humor 141

Patos sceny zbaraskiej 143

Rozdział 4. Złota Czaszka jako Pan Tadeusz Słowackiego? 150

„Tu cały fundament: urząd. podkówki srebrne. aksamity." 155

Pisanie (poprawianie) Czajkowskiego 158

Rozdział 5. Poszukiwania przewodnika w sarmackiej przeszłości Ksiądz Marek - fragment poematu, Beniowski - fragment dramatyczny, Beniowski - dalsze pieśni) 163

A może jednak Panie Kochanku? 168

Zmagania z Księdzem Markiem po raz kolejny (Beniowski - pieśń IX) 172

Część III.

Przejawy interioryzacji i dystansu wobec tradycji szlacheckiej. Progresywizm kontra tradycjonalizm 179

Rozdział 1. Ksiądz Marek 181

Calderonizm jako forma dla szlacheckiego obrazu przeszłości 181

Postawa obrońców barskich jako wzór działania 182

Prorok w sarmackim przebraniu 184

Józef Pułaski - „pęknięcie w portrecie" starego Polaka 194

Dlaczego młody Pułaski nie stał się bohaterem Słowackiego? 200

Praca jako droga do świętości. Projekt przeanielenia sarmackiego awanturnika 201

Przesłanie Księdza Marka 208

Rozdział 2. O nową wizję sarmackiej przeszłości (Sen srebrny Salomei) 212

„Przebrzydłe domatorstwo". Gruszczyński 215

„Przebrzydłe domatorstwo". Regimentarz Stempowski 219

Możliwości przemiany 220

Sadyzm 222

Małżeństwo - literacka strategia budowania polsko-ukraińskiego sojuszu 225

Wernyhora - lirnik rozdarty 226

Syndrom Pana Tadeusza 229

O nową wizję historii 232

Rozdział 3. „Mistyczny polityk" 237

Pojedynek z Krasińskim 237

Przesłanie dla emigracji (1848) 240

Ideał narodu 242

Idea narodu 245

Złota wolność 251

Konfederacja 253

Zakończenie. Dlaczego słowiańszczyzna? 259

Ocalenie idei dworu polskiego, czyli dlaczego w szczelinach ścian dworu polskiego grają świerszcze? 259

zamiast wniosków 273

Od autorki 277

Bibliografia (wybór) 279

Bibliografia podmiotowa 279

Bibliografia przedmiotowa 283

Literatura uzupełniająca 285

Literatura pomocnicza 288

Nota bibliograficzna 297

Indeks 299