-11%

ebook Słowiański atlas chmur

Wydawca: Uniwersytet im.Adama Mickiewicza w Poznaniu

Rok wydania: 2023

Książka tematycznie poświęcona jest chmurom oraz wszystkim zjawiskom z nimi związanym – różnorodnym opadom, mgle, burzy, tęczy, pogodzie czy niepogodzie. Dla fizyków chmura to skupisko cząsteczek wody w postaci pary, zmieniające przy odpowiedniej temperaturze swój stan w ciekły lub stały, tworząc opady deszczu, gradu czy śniegu. A czym są zatem dla humanistów? Chmury nie są jednolite, stanowią całą gamę różnych tworów, które człowiek obserwuje i te obserwacje przetwarza zgodnie ze swoimi potrzebami. Meteorolog lub wprawny obserwator potrafi na podstawie chmur przygotować prognozę pogody, biolog oszacować możliwości rozwoju środowiska naturalnego, artysta uwiecznić je w swoich dziełach, a humanista, wykorzystując, wiedzę o świecie pokazać ich rolę w życiu człowieka.

Chmury od wieków fascynowały człowieka, ich piękno pochłaniało, a groza przerażała zarówno twórców, jak i zwykłych ludzi, czego dowodem są wytwory ludzkiej działalności artystycznej i teksty folklorystyczne. Chmury zawsze były kojarzone w dwojaki sposób: jako niewinnie sunące po niebie obłoki lub groźnie wypiętrzające się kowadła burzy. Ludzkość oczekiwała z nich zbawiennych, życiodajnych opadów deszczu czy śniegu, ale też chroniła się przed ich niszczącymi siłami. Zawsze jednak patrzyła z podziwem na te niewyobrażalne twory natury.

Spis treści ebooka Słowiański atlas chmur

Wstęp 9

Część I. SŁOWIAŃSKI JĘZYKOWY ATLAS CHMUR 13

Здравко Бабич – Мотив облака как плохого настроения в некоторых выражениях русского и сербского языков 15
Magdalena Baer – Podobieństwa oraz różnice semantyczne w użyciu czasownika i kolokacji w języku chorwackim na przykładzie pary ekwiwalentów wewnątrzjęzykowych: kišiti – padati kiša 27
Željka Čelić – O oblacima – od Plinija Starijeg i Ovidija do meteorologije u hrvatskom i ruskom jezikoslovlju 39
Lubomír Hampl – Obiekty abiotyczne w czeskiej i polskiej frazeologii. Analiza porównawcza czes. Mraku i duhy – pol. chmury i tęczy 47
Anita Hrnjak – Oblaci i oborine u hrvatskoj i ruskoj frazeologiji 59
Jolanta Kur-Kononowicz – Metaforyzacja konceptu OBŁOK w słowiańskim dyskursie poetyckim 69
Tadeusz Lewaszkiewicz – Górnołużyckie frazeologizmy z komponentami leksykalnymi dotyczącymi zjawisk atmosferycznych 81
Miglena Mihaylova-Palanska – Народните представи за облаците и езиковите им рефлексии (върху материал от българския език) 95
Весна Тодоров, Ана Милосављевић – Облаци у књижевности за децу: методички аспект и стилска функција језичких појава 105
Jелена Жарковић – Концепт облак / облако у српском и руском језику 119

Część II. SŁOWIAŃSKI LITERACKI ATLAS CHMUR 129

Милица Алексић – Драмски елементи у приповеци Јанка Веселиновића Град 131
Миливој Бајшански – Небо и облаци у усменој епици 139
Magdalena Dąbrowska – Dwie chmury i potoki deszczu. Obraz bitwy pod Połtawą w poemacie Siergieja Szyrynskiego-Szychmatowa Piotr Wielki 151
Lidija Dujić – Figure of the Woman Reader – Between Prose as Biology and Poetry as Meteorology 161
Anna Gawarecka – O tym, co w życiu jest najważniejsze. Dwie czeskie powieści „meteorologiczne” 169
Ks. ihumen dr Pantelejmon (Karczewski) – Obłok, deszcz, śnieg – meteorologiczne motywy w cerkiewnosłowiańskiej hymnografii liturgicznej 191
Joanna Kobylańska-Butrym – Płanetnik czy latawiec? Personifikacja demona zjawisk atmosferycznych na przykładzie Idź i czekaj mrozów Marty Krajewskiej 203
Aleksander Wojciech Mikołajczak – Chmury w łacińskiej poezji Macieja Kazimierza Sarbiewskiego SI 211
Małgorzata Nowak – Od „Ariostycznych obłoków” do gromów. Chmury w twórczości Juliusza Słowackiego 221
Драгица Плећаш – Небо у песми „Облак” Добрише Цесарића 231
Ilona Simović – Vremenske nepogode kao tehnika anticipacije u narodnoj južnoslovenskoj i ruskoj književnosti 20. vijeka 243
Ewelina Sochacka – Dzień ciepły, słoneczny, pachnący… – symbiotyczna koegzystencja człowieka i natury w Uśmiechu Emila Zegadłowicza 251
Ewa Szperlik – Co widać we mgle? „Krajobraz po bitwie” w (anty)wojennej prozie Josipa Mlakicia 259

Część III. SŁOWIAŃSKI KULTUROWY ATLAS CHMUR 273

Ivančica Banković-Mandić, Arnalda Dobrić – Hrvati u oblacima – nekad i danas 275
Wojciech Jóźwiak – Czworo ludzi i deszcz – proza Jordana Jowkowa w filmowej adaptacji Władisława Ikonomowa 291
Ели Луческа – Свети Илија – господарот на облаците и громовите 305
Suzana Marjanić – Alegorije oblaka u Nodilovoj mitologiji prirode: i solarizam i meteorološka mitološka teorija 317
Mariola Walczak-Mikołajczakowa – Co przynoszą kolory tęczy i chmury różnych kształtów? (na podstawie książki Народна метеорология, София 1900) 325

Część IV. SŁOWIAŃSKI ATLAS CHMUR WIRTUALNYCH 335

Rafał Dymczyk – Obecność słowiańskich klasztorów Świętej Góry Athos w wirtualnej chmurze (wirtualnej przestrzeni) 337
Kostiantyn Mazur – Wyobrażenia Słowiańszczyzny w wirtualnej chmurze Sztucznej Inteligencji 349