ebook Spółdzielnie mieszkaniowe: pomiędzy wspólnotą obywatelską a alienacją Arkadiusz Peisert

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2009

Autor pokazuje postawy obywatelskie w spółdzielniach mieszkaniowych, zarówno ich mieszkańców, jak i kierownictwa tych instytucji. Rozróżnia spółdzielnie małe i duże, stosując następujące kryteria: łączność osobistą lokatorów, zdolność do efektywnego zarządzania przez instytucje spółdzielcze, wiek domów i spółdzielni - czynniki mające wpływ na demokratyzację lub jej brak w funkcjonowaniu spółdzielni i budowaniu wspólnoty obywatelskiej jej członków.

Publikacja Arkadiusza Peiserta jest rzadko spotykanym w rodzimej literaturze przykładem prac mieszczących się w nurcie socjologii i historii. Przynosi wiele informacji zarówno o historii spółdzielczości, szczególnie spółdzielczości mieszkaniowej, jak i o podstawach teoretyczno-historycznych budowania wspólnot obywatelskich.

Powinni ją przeczytać i posługiwać się jako znakomitym materiałem dydaktycznym ci wszyscy, którzy chcą analizować demokrację nie jako doktrynę, lecz jako część realnego, empirycznie uchwytnego świata.

Spis treści ebooka Spółdzielnie mieszkaniowe: pomiędzy wspólnotą obywatelską a alienacją

Wprowadzenie 11

Rozdział l. Spółdzielnie mieszkaniowe a transformacja społeczno-gospodarcza 21

1. Demokracja jako fundament spółdzielczości 21
2. Demokratyczne zrzeszenia jako obrona przed wolnym rynkiem 25
3. Listy członków spółdzielni mieszkaniowych do Transparency International - najważniejsze problemy 32
4. Podsumowanie 36

Rozdział 2. Spółdzielnie mieszkaniowe jako wspólnoty obywatelskie 38

1. Teoretyczne podstawy demokracji 38
2. Społeczeństwo obywatelskie w tradycji republikańskiej i liberalnej 43
3. Wspólnota obywatelska według Roberta Putnama 47
4. Powszechność klientelizmu w społeczeństwach pochodzenia chłopskiego 52
5. Pojęcie kapitału społecznego 55
6. Podsumowanie i przesłanki do badania 65

Rozdział 3. Geneza i historia spółdzielczości mieszkaniowej w Polsce 68

1. Geneza i narodziny nowoczesnej spółdzielczości polskiej 68
2. Początki spółdzielczości mieszkaniowej 74
3. Spółdzielczość mieszkaniowa w Polsce międzywojennej 80
4. Przemiany instytucjonalne spółdzielczości mieszkaniowej w latach 1944-1989 90
5. Podsumowanie 99

Rozdział 4. Ramy formalnoprawne spółdzielczości mieszkaniowej 101

1. Główne akty prawne dotyczące spółdzielni mieszkaniowych w Polsce 101
2. Podstawy prawne samorządu spółdzielni mieszkaniowej 104
3. Prawa członka spółdzielni mieszkaniowej 108
4. Podsumowanie 112

Rozdział 5. Próżnia społeczna, podział postkomunistyczny a spółdzielnie mieszkaniowe 113

1. Próżnia społeczna wielkich blokowisk 113
2. Okres PRL a próżnia społeczna polskiego społeczeństwa 120
3. Spółdzielnie mieszkaniowe w cieniu transformacji 125
4. Podsumowanie 128

Rozdział 6. Spółdzielnie mieszkaniowe – analiza czterech przypadków 129

1. Przedmiot i zakres badania 129
2. Koncepcja badania 132
3. W stronę socjologii jakościowej 133
4. Techniki badawcze 139
5. Spółdzielnia A 140
6. Spółdzielnia B 142
7. Spółdzielnia C 143
8. Spółdzielnia D 144

Rozdział 7. Funkcjonowanie organów kolegialnych w badanych spółdzielniach 146

1. Komitety blokowe, rady osiedli, rady budynków 146
2. Zebrania grup członkowskich - uprawnienia i organizacja 151
3. Przebieg zebrań grup członkowskich 156
4. Zgromadzenia przedstawicieli i walne zebranie członków 164
5. Zgromadzenie przedstawicieli członków w Spółdzielni A 165
6. Walne zebranie członków w Spółdzielni B 167
7. Zgromadzenie przedstawicieli w Spółdzielni C 169
8. Zgromadzenie przedstawicieli w Spółdzielni D 173
9. Rady nadzorcze 174
10. Podsumowanie 177

Rozdział 8. Kapitał społeczny w badanych spółdzielniach 179

1. Integracja społeczności osiedlowych 179
2. Lokalne stowarzyszenia i demokracja na co dzień 186
3. Efektywność czy reprezentatywność – fałszywa alternatywa zarządów spółdzielni 191
4. Zaległości w opłatach czynszowych jako bariera dla demokratyzacji spółdzielni 201
5. Perspektywy i bariery dla wspólnoty obywatelskiej – podsumowanie 205

Rozdział 9. Wspólnoty obywatelskie a spółdzielnie mieszkaniowe – próba uogólnienia 209

1. W poszukiwaniu źródeł atrofii samorządów 209
2. Zmiany demograficzne i problemy społeczne 211
3. Główne linie podziałów społecznych w spółdzielniach 213
4. Tożsamość spółdzielcza w spółdzielniach mieszkaniowych 218
5. Opieka i kontrola 219
6. Uwłaszczenie 226
7. Prywatyzacja a komercjalizacja-228
8. Podsumowanie 234

Zakończenie 235
Bibliografia 239
Summary 249