-23%

ebook Społeczne i kulturowe uwarunkowania adopcji w Polsce Andrzej Ładyżyński

Wydawca: Impuls

Rok wydania: 2009

Książka prezentuje adopcję, jako istotne zjawisko społeczne i kulturowe. Adopcja jest tu rozumiana jako forma zaspokajania podstawowych potrzeb osamotnionego dziecka i bezdzietnej, na ogół, pary małżeńskiej oraz etycznego choć niełatwego rozwiązania problemów rodziny biologicznej. Temat jest niezwykle aktualny. Odnosi się bowiem do bardzo delikatnego obszaru tworzenia lub rekonstrukcji życia rodzinnego. W adopcji fascynujące jest to, że obcy sobie - początkowo - ludzie, małżonkowie i dziecko tworzą rodzinę, nawiązują więź i budują wyjątkową wspólnotę, dochodząc do niespotykanej głębi uczuciowej, takiej którą nie zawsze udaje się stworzyć nawet w rodzinach o naturalnych więzach krwi. Adopcja nie jest zjawiskiem mocno reprezentowanym w liczbach, ale pomimo to budzi wielkie zainteresowanie społeczne. Przedstawiona praca składa się z czterech części podzielonych na trzynaście rozdziałów. W części pierwszej, dokonano wprowadzenia w problematykę adopcji poprzez prezentację literatury naukowej i popularnej oraz przedstawiono metodologiczne podstawy badań własnych. Część druga skupiła się na instytucjonalnych wymiarach adopcji, stanowiących jedną z najbardziej inspirujących form opieki nad dzieckiem osamotnionym i tworzenia rodziny, kształtującej się na obok form kompensacji sieroctwa społecznego. Podjęto tu próbę ukazania przysposobienia na tle wybranych czynników o charakterze historycznym oraz próby zakreślenia aktualnego stanu prawnego przysposobienia. W części trzeciej przedstawiono medialne wizerunki adopcji, tworzone w społeczeństwie polskim ostatnich kilkunastu lat. Część ostatnia pracy stanowi swoistą próbę konfrontacji obrazu medialnego: czasopiśmienniczych, telewizyjnych, filmowych, zamieszczonych w Internecie z doświadczaną przez niektóre osoby rzeczywistością. Została wykorzystana tu wiedza i doświadczenie pracowników ośrodków adopcyjno-opiekuńczych. Kolejne źródło stanowiła korespondencja złożona z listów czytelników Pani Domu, składających deklaracje adopcji dzieci ukazanych na łamach tygodnika. Również bardzo cenne dla konfrontacji wizerunków medialnych i dokumentacyjnych są wywiady przeprowadzone z rodzicami adopcyjnymi, znawcami adopcji z praktyki życiowej.

Spis treści ebooka Społeczne i kulturowe uwarunkowania adopcji w Polsce

Wstęp 9
Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę adopcji 19
Rozdział I. Przysposobienie w literaturze naukowej oraz popularnej 19
1.1. Stan badań nad adopcją przedstawiony w publikacjach o charakterze monograficznym 20
1.2. Wyniki badań zaprezentowane w najważniejszych artykułach poświęconych adopcji 22
1.2.1. Dziecko adopcyjne 23
1.2.2. Rodzice biologiczni dziecka powierzanego do adopcji 26
1.2.3. Rodzina adopcyjna 27
1.2.4. Trudności i porażki adopcyjne 33
1.2.5. Instytucje uczestniczące w adopcji 37
1.3. Poradniki i pamiętniki 40
Rozdział II. Problematyka adopcji w badaniach własnych 47
2.1. Problemy badawcze 47
2.2. Przyjęte procedury badawcze 50
2.3. Charakterystyka grup objętych badaniem 59
Część druga. Instytucjonalne wymiary adopcji 71
Rozdział III. Adopcja w procesie ewolucji – od zaspokajania potrzeb dorosłych do realizacji dobra dziecka 71
3.1. Tradycje wychowania w domu obcym 72
3.2. Adopcja realizowana w II Rzeczpospolitej 76
3.3. Adopcja na tle opieki nad dzieckiem osamotnionym w PRL 83
Rozdział IV. Trendy w opiece zastępczej w III Rzeczpospolitej 97
4.1. Społeczne, polityczne i kulturalne uwarunkowania opieki nad dzieckiem osamotnionym po zmianie ustroju 98
4.2. Etap dyskusji i propagowania rodzinnych form opieki zastępczej 105
4.3. Wdrażanie powiatowego systemu pomocy rodzinie 109
Rozdział V. Prawny wymiar adopcji w Polsce 115
5.1. Możliwości przysposobienia 116
5.2. Typy przysposobienia występujące w prawie polskim 120
5.3. Adopcja zagraniczna 123
Rozdział VI. Stanowisko chrześcijaństwa wobec adopcji 127
6.1. Adopcja w Biblii i dokumentach Kościoła katolickiego 127
6.2. Adopcja w nauczaniu Jana Pawła II i praktycznych działaniach Kościoła 130
6.3. Stanowisko przedstawicieli Kościołów reformowanych wobec dziecka osamotnionego i adopcji 135
Część trzecia. Obraz adopcji w środkach masowego przekazu 141
Rozdział VII. Wizerunki adopcji w czasopismach 141
7.1. Adopcja na łamach „Gazety Wyborczej” 143
7.1.1. Wizerunek dziecka osamotnionego powierzonego do adopcji 144
7.1.1.1. Dziecko nieznanego pochodzenia oczekujące na rodziców 146
7.1.1.2. Charakterystyka dzieci osamotnionych 147
7.1.1.3. Przysposabianie dzieci specjalnej troski 149
7.1.1.4. Dzieci przeznaczone do adopcji zagranicznej 150
7.1.1.5. Problem dzieci adoptowanych nielegalnie 152
7.1.2. Rodzice biologiczni dzieci adoptowanych 154
7.1.3. Rodzina adopcyjna 155
7.2. Adopcja w czasopiśmiennictwie kobiecym na przykładzie publikacji „Przyjaciółki” 158
7.2.1. Dzieci przeznaczone do adopcji 160
7.2.2. Rodzice biologiczni 163
7.2.3. Kandydaci na rodziców adopcyjnych 164
7.2.4. Aspekty wychowawcze adopcji 166
Rozdział VIII. Telewizyjny obraz adopcji 173
8.1. Talk-show 175
8.2. Adopcja w serialach dokumentalnych 177
8.3. Walory i mankamenty prezentacji treści adopcyjnych w programach telewizyjnych 181
Rozdział IX. Filmy fabularne z wątkami adopcyjnymi 187
9.1. Film Jedwabna opowieść jako przykład ukazujący matkę biologiczną rozważającą decyzję o powierzeniu własnego dziecka do adopcji 190
9.2. Biały oleander – obraz skoncentrowany na przeżyciach dziecka pozbawionego rodziny 192
9.3. Rodzina zastępcza – egzemplifikacja wspólnoty rodzinnej oczekującej na przyjęcie dziecka 194
Rozdział X. Adopcja w Internecie 197
10.1. Instytucje umieszczające na swych stronach internetowych treści adopcyjne 202
10.2. Wypowiedzi rodziców biologicznych dzieci powierzonych do adopcji 203
10.3. Pytania zainteresowanych adopcją 205
10.4. „Świadectwa życia” rodziców adopcyjnych 207
Część czwarta. Społeczne doświadczanie adopcji 215
Rozdział XI. Obraz adopcji w opinii pracowników ośrodków adopcyjno-opiekuńczych 215
11.1. Typy kandydatów na rodziców adopcyjnych 215
11.2. Źródła wiedzy kandydatów o adopcji 217
11.3. Charakterystyka kontaktów kandydatów na rodziców z ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym 219
11.4. Przyczyny ubiegania się o adopcję 223
11.5. Zmiany postaw kandydatów następujące w toku przygotowania do adopcji 225
11.6. Przyczyny odrzucenia kandydatów 227
11.7. Kategorie rodziców biologicznych 228
11.8. Dziecko przeznaczone do adopcji 229
11.9. Drogi do sukcesu rodzicielstwa adopcyjnego 232
Rozdział XII. Niezrealizowane rodzicielstwo adopcyjne w świetle korespondencji czytelników „Pani Domu” 241
12.1. Akcja adopcyjna jako inspiracja do powstania korespondencji 242
12.2. Autorzy listów 244
12.3. Identyfikacja celu listu i jego kompozycji 248
12.4. Motywacje adopcyjne autorów 249
12.5. Skutki korespondencji 255
Rozdział XIII. Adopcja w narracjach rodziców 259
13.1. Rodzina z małym dzieckiem 260
13.2. Rodzina z adoptowaną nastolatką 264
13.3. Rodzina z dwojgiem dzieci adoptowanych (nastolatką i kilkulatkiem) 267
13.4. Rodzina z dwojgiem dzieci adoptowanych (nastolatkiem i kilkulatką) 272
13.5. Rodzina z trojgiem dzieci adoptowanych 276
13.6. Rodzina z dziećmi biologicznymi i dzieckiem przyjętym spoza rodziny 282
Zakończenie 293
Wnioski wynikające z badań 293
Nowe perspektywy badawcze 301
Literatura cytowana 305
1. Teksty źródłowe 305
2. Opracowania 314