ebook Sprawcy przestępstw seksualnych przeciw dzieciom Monika Zielona-Jenek

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2024

Prowadzenie badań nad seksualnością człowieka w ogóle, a także nad jej pozanormatywnymi formami ekspresji, takimi jak przestępstwa seksualne, jest specyficznym wyzwaniem dla nauki. Z jednej strony, od prac prowadzonych nad tym zagadnieniem oczekuje się, aby dostarczały wiedzy użytecznej dla praktyki społecznej i umożliwiały zapobieganie patologicznemu zjawisku. Z drugiej strony, sam proces badawczy podlega w tym przypadku różnym oddziaływaniom społecznym – przekonaniom i wiedzy potocznej, wartościowaniu i ocenom moralnym. Podstawę konstrukcji tej książki stanowiło założenie o potrzebie refleksji w toku pracy nad poznaniem sprawców seksualnych przestępstw przeciw małoletnim.

Autorka rozpoczyna ją od przedstawienia osób będących w centrum jej zainteresowania badawczego – sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim, definiując status sprawcy i opisując, kto, zgodnie z polskimi regulacjami prawnymi, może być określony tym mianem.

Książka zawiera także przegląd metod (samoopisowych, pośrednich, psychofizjologicznych) używanych w badaniach poznania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim, wraz z przykładami badań i krytyczną analizą. W drugiej części publikacji Czytelnik znajdzie podsumowanie bieżącego stanu wiedzy naukowej o poznaniu sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim. Autorka zaprezentowała je w odniesieniu do trzech podjeść: neuropsychologicznego, poznania społecznego oraz seksuologii. Monika Zielona-Jenek podjęła także próbę podsumowania wyzwań, przed jakimi stoi obecnie nauka o sprawcach przestępstw seksualnych przeciw małoletnim. Choć jak dotąd zgromadzono bogaty materiał badawczy dotyczący tej grupy osób, wciąż da się identyfikować zagadnienia niedostatecznie wyeksplorowane empirycznie oraz wymagające dalszej pracy koncepcyjnej.

Spis treści ebooka Sprawcy przestępstw seksualnych przeciw dzieciom

Wprowadzenie. O potrzebie refleksji w toku uprawiania nauki poświęconej przestępstwom seksualnym przeciw małoletnim oraz osobom je popełniającym IX
Kulturowo-społeczne konteksty uprawiania nauki o seksualności człowieka X
Kulturowo-społeczne konteksty naukowych analiz przestępstw seksualnych przeciw małoletnim XIII
Publiczne dyskusje na temat przestępstw seksualnych przeciw małoletnim XIII
Naukowe dyskusje na temat przestępstw seksualnych przeciw małoletnim XVIII

Podziękowania XLI

Część I. Nauka o przestępcach seksualnych przeciw małoletnim i o ich poznaniu 1

1. Sprawcy przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 3
1.1. Przestępstwa seksualne przeciw małoletnim w Polsce 3
1.2. Zróżnicowanie przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 11
1.3. Sprawcy przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 17
1.4. Badanie funkcjonowania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 18
1.4.1. Badania z udziałem osadzonych w instytucjach penitencjarnych 19
1.4.2. Badania z udziałem osób samodzielnie ujawniających zainteresowanie lub podejmowanie kontaktów seksualnych z małoletnimi 23

2. Badanie poznania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 35
2.1. Analizy samoopisowych wypowiedzi sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 36
2.1.1. Analizy wypowiedzi udzielonych w interakcjach badawczych 37
2.1.2. Analizy wypowiedzi udzielonych w sytuacjach związanych z ujawnieniem przestępstwa seksualnego przeciw małoletnim 41
2.1.3. Analiza publikacji osób ujawniających zainteresowanie kontaktami seksualnymi z małoletnimi lub podejmującymi takie kontakty 42
2.2. Samoopisowe kwestionariusze 44
2.3. Pośrednie metody badania poznania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 59
2.4. Metody neuropsychologiczne w badaniach poznania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 71
2.5. Metody neuroobrazowe i psychofizjologiczne 78

Część II. Wyniki badań i konceptualizacje poznania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 107

3. Globalne i parcjalne deficyty poznawcze – perspektywa neuropsychologiczna 109
3.1. Funkcjonowanie neuropsychologiczne sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim – przegląd wyników badań 110
3.1.1. Czynniki ryzyka uszkodzenia mózgu i globalne deficyty neuropsychologiczne 111
3.1.2. Parcjalne deficyty neuropsychologiczne 113
3.2. Funkcjonowanie neuropsychologiczne a sprawstwo przestępstw seksualnych – modele teoretyczne 118
3.2.1. Model podwójnych dysfunkcji neuropsychologicznych Lisy Cohen i jej współpracowników 118
3.2.2. Neuropsychologiczny model zakłóceń przetwarzania informacji seksualnych i zachowania seksualnego Sebastiana Mohnke'go i jego współpracowników 121
3.2.3. Systemy neuropsychologiczne w zintegrowanej teorii przestępczości seksualnej Tony'ego Warda i Anthony'ego R. Beecha 123

4. Zniekształcenia poznawcze – perspektywa poznania społecznego 133
4.1. Poznanie społeczne sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim – przegląd wyników badań 137
4.1.1. Przekonania, sądy i atrybucje społeczne sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 138
4.1.2. Treści schematów i struktury poznawcze sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 140
4.1.3. Procesy przetwarzania informacji u sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 143
4.2. Konceptualizowanie specyfiki poznania społecznego sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 146
4.2.1. Koncepcja Gene G. Abla, Victorii B. Becker i Jerry’ego Cunningham-Rathnera 147
4.2.2. Koncepcja ukrytych teorii Tony’ego Warda i Thomasa Keenana 150
4.2.3. Koncepcja zniekształceń poznawczych jako sądów autorstwa Tony’ego Warda, Theresy A. Gannon i Kirsten Keown 160
4.2.4. Model poznania w przestępczości seksualnej oparty na schematach Ruth Mann i Anthony’ego R. Beecha 165
4.2.5. Wielomechanizmowa teoria zniekształceń poznawczych sprawców przestępstw seksualnych Filipa Szumskiego 169

5. Poznanie a dewiacje seksualne – perspektywa poznawcza w seksuologii 185
5.1. Poznanie a zróżnicowane dewiacje seksualne u sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim – przegląd wyników badań 190
5.1.1. Poznanie a dewiacyjne zainteresowania seksualne sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 192
5.1.2. Poznanie a dewiacyjny poziom zaangażowania seksualnego 217
5.1.3. Współwystępowanie różnych form seksualnej dewiacyjności 227
5.2. Teoretyczne modele poznania związanego z seksualną dewiacyjnością 228
5.2.1. Teoria chronofilnych orientacji heteroseksualnych mężczyzn 229
5.2.2. Dwuprocesowy model seksualnego myślenia Rossa M. Bartelsa, Anthony’ego R. Beecha i Leigh Harkins 231
5.2.3. Pomieszane emocje – dewiacje seksualne w modelu zachęt motywacyjnych Wineke J. Smid i Edwina C. Wevera 233
5.2.4. Kompozycyjna teoria pedofilii Theresy A. Gannon 239

6. Podsumowanie – współczesna perspektywa poznania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 273
6.1. Niejasności w opisach wskaźników funkcjonowania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 274
6.2. Niekonsekwencje w definiowaniu terminów opisujących fenomeny poznania sprawców przestępstw seksualnych przeciw małoletnim 276
6.3. Niejasności w relacjach między terminami opisującymi poznanie sprawców seksualnych przestępstw przeciw małoletnim i możliwe nachodzenie się ich znaczeń 280

Indeks 289

O Autorce 295