ebook Status ludzkiego zarodka a etyka badań biomedycznych Włodzimierz Galewicz

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2013

Czy wolno przeprowadzać eksperymenty na ludzkich zarodkach? Czy dopuszczalne jest pozyskiwanie komórek macierzystych z embrionów niewykorzystanych do wspomaganej prokreacji? Czy źródłem tych cennych komórek mogą być ludzkie zarodki wytwarzane specjalnie w celach badawczych? Te i tym podobne pytania, przyciągające uwagę nie tylko specjalistów, omawia się w ostatniej części tej książki. Właściwy sposób traktowania pewnych istot zależy od przyznawanego im statusu moralnego. Czy ludzkie zarodki są istotami mającymi swoje dobro, o które należy się troszczyć? Czy posiadają one wewnętrzną wartość? Czy jest sens przypisywać im prawa moralne? Te zagadnienia są rozważane w przedostatniej części, której przedmiotem jest moralny status ludzkiego zarodka. W trzech wcześniejszych rozpatruje się jeszcze bardziej podstawowe kwestie, których nie sposób ominąć, zastanawiając się nad moralnym statusem ludzkich zarodków: co składa się na status moralny pewnego rodzaju bytów, jakie są kryteria statusu moralnego, a także jaki ontyczny status posiadają ludzkie embriony?

Spis treści ebooka Status ludzkiego zarodka a etyka badań biomedycznych

Słowo wstępne 9
CZĘŚĆ I. ELEMENTY STATUSU MORALNEGO 13
Rozdział I. Status moralny a własne dobro 15
1. Dobro i interes 15
2. Jakie istoty mają swoje dobro? 17
3. Jakie znaczenie ma dobro pewnej istoty? 22
4. Wartość relacjonalna i wartość neutralna 25
Rozdział II. Status moralny a wewnętrzna godność 32
1. Wartość agatologiczna i wartość dygnitatywna 32
2. Etyczne znaczenie godności w konsekwencjalizmie 36
3. Rola godności w etyce deontologicznej 43
Rozdział III. Status moralny a posiadanie praw 52
1. Prawa i akty woli 53
2. Prawa a interesy 58
3. Prawa a powinności 65
4. Pojęcie statusu moralnego 73
CZĘŚĆ II. KRYTERIA STATUSU MORALNEGO 77
Rozdział IV. Kryterium zdolności odczuwania 80
1. Kwalifi kacja statusu moralnego opartego na zdolności odczuwania 81
2. Ranga statusu moralnego opartego na zdolności odczuwania 83
3. Możliwość statusu moralnego opartego na nieaktualnej zdolności odczuwania 86
Rozdział V. Kryterium psychologicznej osobowości 91
1. Pojęcia osoby 91
2. Elementy psychologicznej osobowości 95
3. Psychologiczna osobowość a status moralny 97
Rozdział VI. Kryterium biologicznego człowieczeństwa 105
1. Jak rozumieć kryterium człowieczeństwa? 105
2. Człowieczeństwo jako wystarczające i konieczne kryterium bezpośrednie 108
3. Człowieczeństwo jako wystarczające, choć niekonieczne kryterium pośrednie 108
4. Człowieczeństwo jako kryterium niekonieczne, lecz współwystarczające 110
5. Kryteria statusu moralnego w zastosowaniu do wczesnych ludzkich zarodków 112
CZĘŚĆ III. ONTYCZNY STATUS LUDZKIEGO ZARODKA 115
Rozdział VII. Spór o istotę bytu ludzkiego 117
1. Istota człowieka a granice ludzkiego istnienia 118
2. Byt ludzki jako organizm 120
3. Byt ludzki jako podmiot funkcji osobowych 123
4. Byt ludzki jako umysł związany z ciałem 125
Rozdział VIII. Spór o tożsamość wczesnego ludzkiego zarodka 128
1. Teoria identyczności i jej krytyka 129
2. Argument z podziału bliźniaczego 135
3. Odmiany teorii nieidentyczności 141
Rozdział IX. Ludzki zarodek jako byt potencjalny 144
1. Warunki właściwej potencjalności 146
2. Zakres potencjalności 154
3. Stopnie potencjalności 168
4. Poglądy na status ontyczny ludzkiego zarodka 169
CZĘŚĆ IV. MORALNY STATUS LUDZKIEGO ZARODKA 173
Rozdział X. Ludzki zarodek i jego dobro 174
1. Czy ludzkie zarodki mają swoje dobro? 174
2. Jaką wartość ma dobro ludzkiego zarodka? 183
Rozdział XI. Ludzki zarodek i jego godność 190
1. Wartość dygnitatywna ludzkiego zarodka 190
2. Praktyczne znaczenie wartości ludzkiego zarodka 195
Rozdział XII. Ludzki zarodek i jego prawa 201
1. Czy ludzki embrion może mieć prawa? 201
2. Jaką treść mogą mieć prawa ludzkiego embrionu? 207
3. Jaką moc mogą mieć prawa ludzkiego embrionu? 210
Rozdział XIII. Embriologiczny personalizm i jego krytycy 216
1. Stanowiska w sprawie moralnego statusu ludzkiego zarodka 216
2. Etyczne argumenty przeciwko embriologicznemu personalizmowi 220
CZĘŚĆ V. BADANIA Z UŻYCIEM LUDZKICH ZARODKÓW I KOMÓREK MACIERZYSTYCH 229
Rozdział XIV. Komórki macierzyste z tkanek martwych płodów 231
1. Argument braku ważnej zgody 232
2. Argument współuczestnictwa w złu 234
Rozdział XV. Komórki macierzyste z zarodków in vitro niewykorzystanych w celu prokreacyjnym 241
1. Tworzenie i niszczenie zapasowych zarodków in vitro 242
2. Używanie niewykorzystanych zarodków in vitro do badań biomedycznych 246
Rozdział XVI. Wytwarzanie zarodków in vitro do badań biomedycznych 257
1. Argumenty przeciwko tworzeniu „badawczych” zarodków in vitro 258
2. Argumenty za wytwarzaniem „badawczych” zarodków in vitro 261
Rozdział XVII. Klonowanie ludzkich zarodków do badań biomedycznych 265
1. Klonowanie terapeutyczne – nadzieje i obawy 265
2. Sklonowane ludzkie embriony jako zarodki o równorzędnym statusie moralnym 267
3. Sklonowane ludzkie embriony jako twory o niższym statusie moralnym 269
Rozdział XVIII. Klonowanie hybryd cytoplazmatycznych 273
1. Chimery, hybrydy i cybrydy 273
2. Spór o badania z użyciem cybryd 277
Rozdział XIX. W poszukiwaniu alternatywnych źródeł pluripotencjalnych komórek macierzystych 280
1. Pozyskiwanie komórek macierzystych z zarodków, które są już martwe 281
2. Pozyskiwanie komórek macierzystych z żywych zarodków przez nieszkodliwą biopsję 283
3. Pozyskiwanie komórek macierzystych z embrionalnych artefaktów 286
Rozdział XX. Indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste 290
1. Badania z użyciem komórek iPS a niszczenie ludzkiego życia 291
2. Badania z użyciem komórek iPS a współuczestnictwo w złu 293
Bibliografia 297
Indeks nazwisk 311