ebook Techniki rozwiązań optymalizacyjnych Roman Szarawara, Władysław Wornalkiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2024

Nowy podręcznik akademicki do ćwiczeń z zastosowaniem komputera z zakresu przedmiotów:
• Badania operacyjne,
• Optymalizacja decyzji zarządczych i gospodarczych,
• Informatyka w zarzadzaniu.

Podręcznik bazuje na metodach matematycznych z zakresu ekonometrii i optymalizacji. Rozwiązywanie zadań decyzyjnych z zastosowaniem metod komputerowych jest szczególnie istotne dla studentów kierunków Zarządzanie oraz Logistyka. Zadania te bazują głównie na algorytmie simpleks. W tym względzie na szczególną uwagę zasługuje dodatek Solver do arkusza kalkulacyjnego Excel. Warto pamiętać też o zastosowaniu pakietu WinQSB oraz innych nowszych aplikacjach, często już komercyjnych, stanowiących oprogramowanie procedur optymalizacyjnych. Dlatego autorzy w książce dokonują implementacji i zestawienia wcześniejszych rozwiązań zadań decyzyjnych z zastosowaniem Solvera, WinQSB, modułów pakietu R oraz aplikacji PROMETHEE-GAIA. Prezentują również przykłady, począwszy od tych stosowanych w dydaktyce przedmiotu Optymalizacja decyzji gospodarczych, po rozwiązania typu marszrutyzacja przewozów, iteracyjna optymalizacja parametrów w wybranych modelach prognozowania, w tym modelu Holta. Na szczególną uwagę zasługuje rozdział „Sztuczna inteligencja” w którym pokazano, jak skorzystać z nowej aplikacji, wspomagającej badacza, jaką jest CzatGPT.

Spis treści ebooka Techniki rozwiązań optymalizacyjnych

Wprowadzenie 9

1. Zastosowanie Solvera do przykładów dydaktycznych z optymalizacji 11
1.1. Wstęp 11
1.2. Minimalizacja odpadów 15
1.3. Minimalizacja kosztu karmienia psów 19
1.4. Maksymalizacja liczby kompletów 21
1.5. Uwzględnienie wcześniejszego kontraktu 22
1.6. Uwzględnienie macierzy zmiennych (przykład uprawy i hodowli rolniczej) 24
1.7. Zastosowanie zmiennych binarnych (przykład przydziału zadań pracownikom) 26
1.8. Budowa modelu marketingowego (pokazującego wpływ reklamy na wielkość sprzedaży) 28
1.9. Asortyment produktów dający największy zysk 32
1.10. Optymalna obsada stanowisk 34
1.11. Zagadnienie transportowe 36
1.12. Maksymalizacja wpływu z kapitału pracującego 38

2. Optymalizacja przewozów masowych 41

3. Programy optymalizacji stosowane w dydaktyce 47
3.1. Wstęp 47
3.2. Skorzystanie z aplikacji Oracle VM VirtualBox 48
3.3. Zastosowanie programu ExploreLp 53
3.4. Wykorzystanie aplikacji Solvexo 56
3.5. Użycie dodatku Solver 58

4. Rozwiązanie problemu transportowego metodą VAM 61
4.1. Wstęp 61
4.2. Procedura rozwiązywania zadania decyzyjnego transportowego metodą VAM z zastosowaniem formuł Excela 63
4.3. Zastosowanie metody simpleks dla sprawdzenia wyników według VAM 69
4.4. Rozwiązanie alternatywne zadania modułem pakietu WinQSB 72

5. Iteracyjna optymalizacja parametrów w wybranych modelach 75
5.1. Uogólniony model Holta 75
5.2. Modele wyrównywania wykładniczego w programie WinQSB 77
5.3. Zastosowanie dodatku Solver Excela 81

6. Podejście do problemu komiwojażera 91
6.1. Wprowadzenie 91
6.2. Problem komiwojażera w publikacjach. 91
6.3. Zastosowanie Solvera do rozwiązania symetrycznego problemu komiwojażera 95
6.4. Zastosowanie modułu Programowanie liniowe i całkowitoliczbowe 102

7. Optymalizacja marszrutyzacji z zastosowaniem funkcji Excela 111
7.1. Wprowadzenie 111
7.2. Model zadania klasy VRP 114
7.3. Określenie danych wejściowych i formuł do realizacji Solverem 117
7.4. Skorzystanie z metody optymalizacji LP simpleks w Solverze 122

8. Marszrutyzacja przewozów z zastosowaniem programu WinQSB 131
8.1. Wstęp 131
8.2. Model matematyczny zadania decyzyjnego klasy VRP 133
8.3. Założenia do testowania modelu programem WinQSB 135
8.4. Procedura sformułowania zadania decyzyjnego w WinQSB 136
8.5. Rozwiązanie problemu decyzyjnego o zmiennych mieszanych 140

9. Zastosowanie wybranych programów do optymalizacji 145
9.1. Wstęp 145
9.2. Skorzystanie z oprogramowania R 146
9.3. Zastosowanie dodatku Solver Excela 151
9.4. Użycie modułu LP-ILP pakietu WinQSB 156

10. Zastosowanie edytora Tinn-R do optymalizacji programem R 161
10.1. Wstęp 161
10.2. Instalowanie R 162
10.3. Uruchomienie programu R 167
10.4. Instalowanie edytora Tinn-R 168
10.5. Uruchomienie RGui w programie R 171
10.6. Rozwiązanie problemu za pomocą programu Tinn-R 173

11. Wykorzystanie wersji aplikacji PROMETHEE-GAIA 175
11.1. Wprowadzenie 175
11.2. Zdefiniowanie problemu w PROMETHEE-GAIA 178
11.3. Podejście do prezentacji graficznej przy wykorzystaniu dodatku programowego GAIA 183
11.4. Wprowadzenie funkcji Linear 185
11.5. Uwzględnienie progów według istotności różnic 187

12. Zastosowanie formuł Excela w optymalizacji wielokryterialnej metodą PROMETHEE II 191
12.1. Wstęp 191
12.2. Zbudowanie macierzy decyzyjnej 193
12.3. Normalizacja wartości dla kryteriów 195
12.4. Różnice poszczególnych wariantów i określenie funkcji preferencji 196
12.5. Ważone różnice poszczególnych funkcji preferencji 198
12.6. Ranking potencjalnych kursów e-learingowych szkolenia BI 199

13. Wstęp do formułowania rankingu atrakcyjności akwenów turystyki morskiej 201
13.1. Wprowadzenie 201
13.2. Zainicjowanie struktury trzypoziomowej ocen 202
13.3. Skorzystanie z aplikacji PROMETHEE-GAIA 210

14. Implementacja procedury optymalizacji usług logistycznych 215
14.1. Wstęp 215
14.2. Założenia teoretyczne modelu liniowego optymalizacji kosztów usług logistycznych 217
14.3. Budowa tablic w Excelu na danych umownych 223

15. Sztuczna inteligencja 231
15.1. Wstęp 231
15.2. Termin i obszar zastosowania sztucznej inteligencji 232
15.3. Dostęp do programu ChatGPT 234
15.4. Niepokoje związane z zastosowaniem techniki AI 241

Bibliografia 246