Za darmo

Ebook Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat Anna Ginter

0,00 zł

Dodaj do ulubionych

Opis treści

Vladimir Nabokov (1899–1977) w tekstach autobiograficznych i wywiadach przyznawał, że posiada niezwykły dar doświadczania wrażeń kolorystycznych podczas słuchania i artykulacji głosek reprezentujących poszczególne litery alfabetu. Twierdził, że bodźcem dla owych doznań są nakładające się na siebie skojarzenia wzrokowe, smakowe, dotykowe i słuchowe. Nie wyczerpują one jednak palety synestezyjnych doznań autora „Lolity”. Jak pokazują teksty jego powieści i opowiadań, barwnymi odcieniami mienią się imiona bohaterów i nazwy miejscowości, a cyfry i dni tygodnia mogą przybrać postać człowieka lub zwierzęcia. Wobec tak wielkiej różnorodności zjawisk synestezyjnych obecnych w twórczości pisarza autorka książki stawia sobie za cel zaprezentowanie bogactwa tego świata, nasyconego wrażeniami wzrokowymi, smakowymi i dotykowymi oraz zapachami, dźwiękami i emocjami, które zapewniają wielowymiarowość odbioru jego dzieł. Wyjaśnieniu mechanizmów łączenia przedstawionych w tekstach utworów wrażeń zmysłowych, pojęć i idei z doświadczeniami percepcyjnymi posłużyły najnowsze wyniki badań nad synestezją, prowadzonych w zakresie psychologii, medycyny, a także nauk neuronalnych.

Spis treści ebooka Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat

WSTĘP 10

ROZDZIAŁ 1: Synestezja 16
Z historii badań nad synestezją 16
Definicja synestezji 26
Mechanizm i źródła synestezji 33
Cechy synestezji 40
Odmiany synestezji 47
Ordinal linguistic personification 56
Wielcy wśród synestetyków 57

ROZDZIAŁ 2: Synestezja w utworach Nabokova 64
Nabokov i zamiłowanie do szczegółu 64
Poezja i proza 67
Barwy i dźwięki 69
Odmiany Nabokovowskiej synestezji 80
Doznania związane z widzeniem 80
Doznania związane ze słyszeniem 84
Doznania związane ze smakiem 94
Doznania związane z dotykiem 95
Doznania związane z zapachem 96
Doznania związane z temperaturą 99
Doznania związane z bólem 100
Doznania polisensoryczne 101
Podsumowanie 102

ROZDZIAŁ 3: Ideostezja 108
Chromestezyjna obrazowość 108
Barwne postrzeganie liter 111
Kolorowy alfabet Nabokova 116
Pochodzenie synestezyjnych barw 124
Ideostezja w utworach Nabokova: 126
Bohaterowie utworów wobec daru synestezji 126
Ideostezyjna symbolika liter 129
Kolorowe tony nazw 133
Wielopłaszczyznowość skojarzeń ideostezyjnych 139
Ordinal linguistic personification 141
Podsumowanie 144

ROZDZIAŁ 4: Metafora synestezyjna 146
Synestezja jako synteza sztuk 146
Synestezja a metafora synestezyjna 148
Uniwersalne doświadczenia synestezyjne 150
Synestezja silna i słaba 154
Ogólne tendencje synestezyjne 156
Synestezyjne metafory Nabokova: 159
Motyw tęczy 159
Synestezyjne postrzeganie czasu i przestrzeni 166
Nabokovowskie metafory międzymodalne 171
Schemat metafory synestezyjnej 180
Metafory łączące doznania zmysłowe z niezmysłowymi 184
Podsumowanie 211

ZAKOŃCZENIE 216
WYKAZ WYKORZYSTANYCH UTWORÓW NABOKOVA 220
WYKAZ ILUSTRACJI 222
WYKAZ TABEL 224
BIBLIOGRAFIA 226
VLADIMIR NABOKOV AND HIS SYNAESTHETIC WORLD (Summary) 240
INDEKS OSOBOWY 246
OD REDAKCJI 252