-23%

ebook Wschodnia prowincja magdalenienu Marta Połtowicz-Bobak

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Rok wydania: 2013

Praca stanowi syntezę wiedzy o kulturze magdaleńskiej na terenach wschodniej części Środkowej Europy rozumianej tu jako obszary Czech, Moraw i Polski. Jest ona podsumowaniem dotychczasowego stanu badań oraz propozycją nowego podejścia do zagadnień dotyczących zróżnicowania inwentarzy wykonanych techniką łupania, chronologii, dynamiki i struktury osadnictwa oraz relacji pomiędzy magdalenienem a młodszymi jednostkami kulturowymi.
W książce sporo miejsca poświęcono zagadnieniom przemian kulturowych na terenach Środkowej Europy w okresie poprzedzającym pojawienie się osadnictwa magdaleńskiego a także genezie kultury magdaleńskiej powstałej na terenach Europy Zachodniej. Jest to pierwsze w polskiej literaturze przedmiotu szerokie omówienia aktualnych poglądów dotyczących problemu początków tej jednostki taksonomiczej. Przedstawiono także procesy, które doprowadziły do stopniowego zaniku magdalenienu.
Większość objętości książki poświęcona jest omówieniu rozmaitych zagadnień dotyczących chronologii, osadnictwa, gospodarki, kultury materialnej i duchowej magdalenienu a także związków pomiędzy środowiskiem naturalnym a osadnictwem i kulturą magdaleńskich zbieraczy i łowców. Problematykę te przedstawiono ukazując jednocześnie podobieństwa i różnice pomiędzy poszczególnymi analizowanymi w tekście obszarami, co pozwoliło na uchwycenie możliwych związków międzyregionalnych. Uwzględniono też zagadnienie relacji pomiędzy magdalenienem a epigrawetienem.
Na podstawie przeprowadzonej analizy wykazano, że osadnictwo magdaleńskie wschodniej części Środkowej Europy nosi w sobie liczne cechy peryferii. Jednocześnie jednak kultura jaką obserwuje się na tych terenach jest silnie zakorzeniona w kulturze, która obejmuje większą cześć Europy Zachodniej i Środkowej. Uderzające jest przywiązanie do wzorców i trwanie tradycji mimo ogromnego dystansu dzielącego wschodnie rubieże magdalenienu do jego centrum.

Spis treści ebooka Wschodnia prowincja magdalenienu

Wstęp 7

1. Historia badań 11
1.1. Historia pojęcia i klasyfikacje magdalenienu 11
1.2. Badania na terenach Europy Środkowej 17

2. Podział i chronologia późnej fazy górnego i schyłkowego plejstocenu 23

3. Środowisko naturalne schyłkowego plejstocenu 26

4. Sytuacja kulturowa na terenach Europy Środkowej w okresie poprzedzającym pojawienie się technokompleksu magdaleńskiego (LGM) 32
4.1. Polska 34
4.2. Morawy 38
4.3. Czechy 39
4.4. Słowacja 40
4.5. Zachodnia część Europy Środkowej 41

5. Solutren i badegoulien w Europie Zachodniej 57
5.1. Refugia 57
5.1.1. Czym jest refugium? 59
5.2. Solutren 63
5.3. Badegoulien 70

6. Geneza i początki magdalenienu 81
6.1. Terminologia 81
6.2. Magdalenien początkowy 81
6.3. Magdalenien środkowy 89

7. Początki magdalenienu w Europie Środkowej 94

8. Zasięg osadnictwa magdaleńskiego we wschodniej części Europy Środkowej 107

9. Chronologia technokompleksu magdaleńskiego we wschodniej części Europy Środkowej 114
9.1. Datowania bezwzględne 116

10. Osadnictwo magdaleńskie na terenach wschodniej części Europy Środkowej 130
10.1. Wstęp 130
10.2. Struktura osadnictwa 132
10.2.1. Rozprzestrzenienie osadnictwa – regiony i mikroregiony osadnicze 132
10.2.2. Centra osadnicze 137
10.3. Typy stanowisk 139
10.3.1. Jaskinie 140
10.3.1.1. Występowanie 140
10.3.1.2. Rozmiary przestrzeni użytkowej w jaskiniach 145
10.3.2. Stanowiska otwarte 147
10.3.2.1. Rozmiary przestrzeni użytkowej na stanowiskach otwartych 153
10.3.3. Zróżnicowanie wielkości i funkcji stanowisk 154
10.4. Podsumowanie 179

11. Fauna łowna i sezonowość osadnictwa 184

12. Surowce kamienne na stanowiskach magdaleńskich wschodniej części Europy Środkowej 203

13. Inwentarze krzemienne 226
13.1. Polska 228
13.2. Morawy 245
13.3. Czechy 261
13.4. Podsumowanie 268

14. Inwentarze kościane 272

15. Ludzkie szczątki kostne i zagadnienie pochówków 283

16. Sztuka na stanowiskach magdaleńskich 291

17. Centra osadnicze, struktura osadnictwa i grupy regionalne 298
17.1. Kontakty z terenami poza granicami magdalenienu 311
17.2. Zajmowana przestrzeń i liczba ludności 312

18. Schyłek magdalenienu 317

19. Zestawienie stanowisk magdaleńskich i epimagdaleńskich 324

Literatura 382

Ryciny 419

Summary 513