ebook Wyrażanie struktur polipredykatywnych w rozwoju języka bułgarskiego Ivan Petrov

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2007

W badaniach diachronicznych nad językami słowiańskimi rozwój systemu językowego opisywany jest na poziomie morfologii i składni przede wszystkim w sposób formalny. Podstawowym celem jest ustalenie przyczyn zmian językowych (które najczęściej wynikają ze zmian fonetycznych) oraz opis
rozwoju konkretnych form. Podejście takie nie pozwala jednak na kompleksowe i konsekwentne uporządkowanie obserwowanych na przestrzeni wieków zmian w systemie językowym, ponieważ nie uwzględnia systematycznie funkcjonalnego (semantycznego) poziomu języka. Mechanizmy, które powodują zmiany formalne, odnoszą się w sposób bezpośredni do poziomu znaczeniowego
form i powinny być konsekwentnie brane pod uwagę, zarówno w opisach synchronicznych, jak i diachronicznych.
Niniejsza praca jest próbą takiego właśnie, „semantycznego” spojrzenia na rozwój języka bułgarskiego, a jej podstawowym celem jest uporządkowanie zjawisk językowych w obrębie formalizacji struktur polipredykatywnych w oparciu o kryteria semantyczne oraz wykrycie mechanizmów i ograniczeń w używaniu środków językowych do wyrażania określonych relacji.

Spis treści ebooka Wyrażanie struktur polipredykatywnych w rozwoju języka bułgarskiego

Przedmowa 7
Wstęp 9
Rozdział I. Struktury polipredykatywne w badaniach lingwistycznych 15
1. Problemy teoretyczne opisu struktur polipredykatywnych 15
1.1. Zdania złożone w opisach synchronicznych i diachronicznych języków słowiańskich 16
1.1.1. Klasyfikacja zdań złożonych w ujęciach tradycyjnych 17
1.1.2. Klasyfikacja zdań złożonych w ujęciach transformacyjno-generatywnych 22
1.1.3. Opis zdań złożonych w ujęciach o podstawach semantycznych. Struktury polipredykatywne 24
1.2. Synonimiczne konstrukcje składniowe (transformacje) zdań złożonych: typy formalne i problematyka ich opisu 30
1.2.1. Przekształcenia zdań złożonych w ujęciach tradycyjnych 31
1.2.2. Transformacje zdań złożonych w ujęciach transformacyjno-generatywnych 33
1.2.3. Transformacje zdań złożonych w ujęciach o podstawach semantycznych. Procesy nominalizacyjne 35
2. Struktury polipredykatywne w historii języka bułgarskiego 37
2.1. Typy zdań złożonych: wskaźniki zespolenia 38
2.1.1. Tzw. parataktyczne wskaźniki zespolenia 39
2.1.2. Tzw. hipotaktyczne wskaźniki zespolenia 40
2.2. Typy formalnych przekształceń (transform) zdań złożonych 43
2.2.1. Konstrukcje Dat. abs. i Gen. abs 43
2.2.2. Konstrukcje Dat. cum inf. i Acc. cum inf 45
2.2.3. Konstrukcje z supinum i bezokolicznikiem 45
2.2.4. Równoważniki imiesłowowe 46
2.2.5. Konstrukcje z transformami nominalnymi zawierającymi nomina abstracta 48
3. Metoda systematyzacji i opisu materiału. Podstawowe cele analizy 50
3.1. Kryteria ekscerpcji materiału językowego 51
3.2. Interpretacja semantyczna struktur na podstawie predykatu relacyjnego 53
3.3. Opis struktury powierzchniowej zdań 55
Rozdział II. Typy i formalne wykładniki struktur polipredykatywnych w badanych tekstach 57
1. Relacja przyczynowo-skutkowa 57
1.1. Podtyp kauzalny 61
1.1.1. Konstrukcje z Vfin 61
1.1.2. Konstrukcje z Part. act 64
1.1.3. Konstrukcje z NP 66
1.2. Podtyp konsekutywny 69
1.2.1. Konstrukcje z Vfin 69
1.3. Konstrukcje wieloznaczne 71
1.4. Podtyp finalny 73
1.4.1. Konstrukcje z Vinf 73
1.4.2. Konstrukcje z Vfin 74
1.4.3. Konstrukcje z Part. act 77
1.4.4. Konstrukcje z NP 78
2. Relacja czasowa 80
2.1. Koegzystencja całkowita 84
2.1.1. Konstrukcje z Part. act 84
2.1.2. Konstrukcje z Vfin 86
2.1.3. Konstrukcje z NP 87
2.2. Koegzystencja punktowa (stanu i zdarzenia) 88
2.2.1. Konstrukcje z Dat. abs 88
2.2.2. Konstrukcje z Part. act 90
2.2.3. Konstrukcje z Vfin 91
2.2.4. Konstrukcje z NP 92
2.3. Koincydencja zdarzeń 93
2.3.1. Konstrukcje z Part. act 93
2.3.2. Konstrukcje z Vfin 94
2.4. Relacja poprzedzania A 94
2.4.1. Konstrukcje z Part. act 94
2.4.2. Konstrukcje z NP 94
2.5. Relacja poprzedzania C 95
2.5.1. Konstrukcje z Dat. abs 95
2.5.2. Konstrukcje z Part. act 96
2.5.3. Konstrukcje z NP 97
2.6. Relacja poprzedzania D 98
2.6.1. Konstrukcje z Vfin 98
2.6.2. Konstrukcje z Dat. abs 100
2.6.3. Konstrukcje z Part. act 101
2.7. Relacja następczości 103
2.7.1. Konstrukcje z Vfin 103
3. Relacja warunkowa 104
3.1. Relacja kondycjonalna 107
3.1.1. Konstrukcje z Vfin 107
3.1.2. Konstrukcje z Part. act 109
3.1.3. Konstrukcje z NP 110
3.2. Relacja irrealna 111
3.2.1. Konstrukcje z Vfin 111
4. Relacja przyzwoleniowa 112
4.1. Przyzwolenie warunkowe 116
4.1.1. Konstrukcje z Vfin 116
4.1.2. Konstrukcje z Part. act 119
4.1.3. Konstrukcje z NP 120
4.2. Przyzwolenie irrealne 121
4.2.1. Konstrukcje z Vfin 121
Rozdział III. Podsumowanie i wnioski 125
1. Wyniki statystyczne analizy 125
1.1. Relacja przyczynowo-skutkowa 126
1.2. Relacja czasowa 128
1.3. Relacja warunkowa 130
1.4. Relacja przyzwoleniowa 131
2. Procesy nominalizacyjne we współczesnym języku bułgarskim 131
3. Wnioski i uwagi końcowe 134
Wykaz skrótów i symboli 137
Teksty źródłowe 138
Bibliografia 139
Resumé 149