ebook Wywłaszczenie i nacjonalizacja nieruchomości na tle reform rolnych w Polsce po 1918 roku Jakub Pokoj

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania: 2016

Niniejsza książka jest pogłębioną analizą przyczyn i skutków regulacji prawnych w przedmiocie reform rolnych w Polsce z czasu przed drugą wojną światową oraz po niej. Problematyka ta w omawianych okresach miała bardzo duże znaczenie. Od wieków niezałatwiona kwestia „głodu ziemi" na wsi nie tylko stanowiła poważny problem społeczny, ale także miała niezwykle ważny wymiar polityczny. Nie bez powodu jedną z reform rolnych w okresie międzywojennym uchwalono, gdy u granic Rzeczypospolitej stały wojska sowieckie. Po wojnie zaś pretendujący do pełni władzy komuniści obwołali się obrońcami uciemiężonych chłopów bezrolnych i małorolnych. Autor rozważa obie te perspektywy w bardzo wnikliwy sposób, zauważając także wpływ owych regulacji na ustrój rolny we współczesnej Polsce. Dogłębne spojrzenie na całość omawianej problematyki stanowi o wartości tej publikacji.
Z recenzji dr hab. Izabeli Lewandowskiej-Malec

Spis treści ebooka Wywłaszczenie i nacjonalizacja nieruchomości na tle reform rolnych w Polsce po 1918 roku

Wstęp 11
ROZDZIAŁ I 17
Wywłaszczenie i nacjonalizacja nieruchomości w wyniku reformy rolnej – zagadnienia wstępne 17
1.1. Instytucja wywłaszczenia w polskim systemie prawa 17
1.2. Nacjonalizacja 21
1.3. Wywłaszczenie a nacjonalizacja 23
1.4. Stan stosunków rolnych na ziemiach polskich po zaborach 26
1.5. Istota reformy rolnej 29
ROZDZIAŁ II 39
Reforma rolna w Drugiej Rzeczypospolitej 39
2.1. Uchwała o zasadach reformy rolnej z 1919 roku 39
2.1.1. Uwarunkowania poprzedzające uchwały z 1919 roku 39
2.1.2. Założenia uchwały z 1919 roku. Główny Urząd Ziemski 44
2.2. Ustawa o wykonaniu reformy rolnej z 1920 roku 47
2.2.1. Uwarunkowania ustawy z 1920 roku 47
2.2.2. Założenia reformy rolnej według ustawy z 1920 roku 50
2.2.3. Przymusowy wykup na gruncie ustawy z 1920 roku 53
2.2.4. Organy administracji publicznej przeprowadzające reformę rolną 58
2.3. Ustawa o wykonaniu reformy rolnej z 1925 roku 64
2.3.1. Założenia ustawy z 1925 roku 64
2.3.2. Wywłaszczenie na gruncie ustawy z 1925 roku. Wykazy imienne 66
2.4. Bilans reform rolnych w Drugiej Rzeczypospolitej 75
ROZDZIAŁ III 83
Reforma rolna w Polsce Ludowej 83
3.1. Założenia i uwarunkowania reformy rolnej 1944 roku 83
3.2. Dekret o przeprowadzeniu reformy rolnej z 1944 roku 89
3.2.1. Przyjęcie d.p.r.r. 89
3.2.2. Założenia d.p.r.r 92
3.2.3. Znacjonalizowane nieruchomości 98
3.2.4. Sytuacja prawna ekspropriatów i znacjonalizowanych nieruchomości. Zakres nacjonalizacji 109
3.2.5. Organy administracji publicznej 116
3.3. Przepisy wykonawcze do dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej z 1944 roku 123
3.3.1. Podstawa do wydania rozporządzenia 123
3.3.2. Regulacja rozporządzenia wykonawczego do d.p.r.r. 125
3.3.3. Obowiązywanie rozporządzenia wykonawczego do d.p.r.r. 135
3.4. Dekret o przejęciu niektórych lasów z 1944 roku 138
3.5. Bilans reformy rolnej 1944 roku 147
ROZDZIAŁ IV 151
Bilans reform rolnych w Polsce w XX wieku 151
4.1. Skutki gospodarcze dwudziestowiecznych reform rolnych w Polsce 151
4.2. Reformy rolne a prawo obowiązujące 153
4.3. Wpływ reform rolnych na obecny model gospodarstwa rolnego w Polsce 158
Zakończenie 161
Bibliografia 165