-23%

ebook Zaburzenia artykulacji Anna Sołtys-Chmielowicz

Wydawca: Impuls

Rok wydania: 2013

Istnieje dość powszechne przekonanie, że nieprawidłowa wymowa głosek jest zaburzeniem mowy najprostszym do opisania i terapii. Jednak okazuje się, że zaburzenia artykulacji, najczęściej nazywane dyslalią, nie zawsze łatwo jest scharakteryzować, a ich leczenie może trwać bardzo długo. Należy się więc głębiej zastanowić nad ich istotą, postawić diagnozę, zastosować właściwą terapię i wreszcie umieć posłużyć się odpowiednią terminologią.

Obecnie używa się bowiem wielu różnych określeń, najczęściej mało precyzyjnych, nieoddających istoty zagadnienia.

Czy wady wymowy są takim problemem, że trzeba im poświęcać aż tyle uwagi? Nie ulega wątpliwości, że tak, choć, obiektywnie rzecz biorąc, istnieją znacznie poważniejsze kłopoty w porozumiewaniu się językowym słownym. Niemniej jednak nieprawidłowości artykulacyjne bywają przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych, a w późniejszym okresie trudności z wyborem drogi życiowej. Innym argumentem przemawiającym za ważkością tego problemu jest to, że foniatria już blisko 200 lat temu stworzyła terminologię nazywającą wady wymowy. Zatem kłopoty z wymową były postrzegane od wieków i już od dawna starano się pomagać ludziom mającym trudności artykulacyjne.

Ambicją autorki niniejszego opracowania jest pokazanie szczegółowej metodyki wywoływania głosek i wprowadzania ich do większych struktur językowych.

Spis treści ebooka Zaburzenia artykulacji

Wprowadzenie 9
1. Stan badań 13
1.1. Wybrane zagadnienia dotyczące badań fonetycznych 13
1.2. Najważniejsze prace poświęcone metodyce wywoływania głosek 17
1.3. Uwagi o osiągnięciach praktyków w innych krajach słowiańskich 18
1.4. Prace nad strukturą wyrazów 19
2. Wady wymowy 21
2.1. Miejsce wad wymowy w klasyfikacjach zaburzeń mowy 21
2.2. Znaczenie terminu „dyslalia” 24
3. Przegląd klasyfikacji wad wymowy 27
3.1. Klasyfikacje ilościowe 27
3.2. Klasyfikacje jakościowe 28
3.2.1. Klasyfikacje foniatryczne 28
3.2.2. Klasyfikacje językoznawcze 29
3.3. Mniej znane klasyfikacje 31
4. Ocena klasyfikacji wad wymowy i problemy dyskusyjne 35
4.1. Dyslalia środowiskowa w ujęciach różnych autorów 35
4.2. Ocena klasyfikacji ilościowej Leona Kaczmarka 36
4.3. Problem zrozumiałości wypowiedzi w przypadkach dyslalii – przyczynek do klasyfi kacji Antoniego Pruszewicza 37
4.4. Ocena klasyfikacji jakościowych 41
4.5. Dygresja na temat substytucji i elizji – problemy dyskusyjne 45
4.6. Problemy zapisu fonetycznego artykulacji wadliwych 54
5. Przyczyny wad wymowy 63
6. Badanie wymowy 65
6.1. Kryteria oceny wymowy 65
6.2. Wady wymowy a błędy wymowy 67
6.3. Jak badamy wymowę 69
7. Etapy pracy korekcyjnej 77
8. Charakterystyka wad artykulacyjnych i ich korygowanie 89
8.1. Mowa bezdźwięczna 89
8.2. Spółgłoski dentalizowane 99
8.2.1. Spółgłoski przedniojęzykowo-dziąsłowe š ž č ? 101
8.2.2. Spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe s z c ? 105
8.2.3. Spółgłoski środkowojęzykowe ś ź ć ?^? 109
8.2.4. Spółgłoski zwarto-szczelinowe i szczelinowe 111
8.2.4.1. Spółgłoski zwarto-szczelinowe c ? č ? ć ?^? 111
8.2.4.2. Spółgłoski szczelinowe s z š ž ś ź 113
8.3. Spółgłoska r 114
8.4. Spółgłoski l ľ 121
8.5. Spółgłoski tylnojęzykowe k g x k’ g’ x’ 122
8.6. Spółgłoski dwuwargowe p b m p’ b’ m’ 123
8.7. Spółgłoski wargowo-zębowe f v f ’ v’ 124
8.8. Spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe t d n 125
8.9. Półsamogłoski i u oraz spółgłoska miękka ń 126
8.10. Samogłoski ustne i y e a o u 127
8.11. Samogłoski nosowe ę o 129
9. Programowanie terapii w dyslalii 131
10. Struktura wyrazu 135
10.1. Długość wyrazu 136
10.2. Grupy spółgłoskowe 137
10.3. Asymilacje 140
10.4. Dysymilacje 140
10.5. Przestawki 141
10.6. Wyjątkowo trudne wyrazy 141
10.7. Uwagi o terapii zaburzeń struktury wyrazu 142
11. Opisy przypadków 145
11.1. Analiza lingwistyczna wypowiedzi dziecka z rozległą dyslalią 145
11.2. Rzadka forma substytucji w zakresie głosek dentalizowanych 158
11.3. Pięcioletni chłopiec z opóźnieniem rozwoju mowy 166
11.4. Opis wymowy dziecka z kilkoma substytutami 168
11.5. Dziewczynka ze znacznym opóźnieniem w zakresie artykulacji 169
11.6. Przebieg terapii chłopca z bezwibracyjną wymową r 171
11.7. Dziecko z rotacyzmem tylnojęzykowym szczelinowym 173
11.8. Rzadka postać dyslalii u jedenastoletniej dziewczynki 175
11.9. Dziecko z dominującymi zaburzeniami w zakresie struktury wyrazu 177
11.10. Sześcioletni chłopiec z opóźnionym rozwojem mowy 178
11.11. Chłopiec z szeregiem problemów artykulacyjnych 180
11.12. Zaburzenia struktury wyrazu u dziecka z upośledzeniem umysłowym 182
11.13. Sześcioletni chłopiec z zaburzeniami w zakresie struktury wyrazu 183
11.14. Uczniowie z klasy I z niezrozumiałą wymową 185
11.15. Dziecko z redukcją grup spółgłoskowych 187
11.16. Dziecko z brakiem spółgłosek tylnojęzykowych 188
Zakończenie 191
Bibliografia 193