Za darmo

ebook Zakładnicy historii Barbara Jundo-Kaliszewska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2019

Autorka prezentuje historyczne ujęcie kwestii odrodzenia narodowego Polaków na obszarze współczesnej Wileńszczyzny na przełomie lat 80. i 90. XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem działań na rzecz utworzenia polskojęzycznej, autonomicznej jednostki w obrębie Litwy. Wątek polityki narodowościowej w krajach byłego bloku Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich nieustannie powraca w międzynarodowej przestrzeni publicznej. Z powodów politycznych opisane wydarzenia do dziś budzą kontrowersje oraz rzutują na relacje bilateralne Polski i Litwy, dlatego warto poznać ich genezę.
„To bardzo ważne. aby nie pozwalać narzucać w historiografii fałszywej wizji historii, niezgodnej z faktami i przebiegiem wydarzeń. Trzeba pamiętać, że jeśli na to pozwolimy, wówczas wypaczony obraz wydarzeń historycznych zostanie utrwalony oraz znajdzie odbicie w publikacjach w obcych językach, a wtedy tym trudniej będzie go zwalczać i polemizować z nim. Dlatego trzeba przeszłość pokazywać taką, jaką była naprawdę, bez upiększeń spowodowanych doraźnymi potrzebami politycznymi i tzw. poprawnością polityczną. Tę ważną funkcję spełnia znakomicie książka dr Barbary Jundo-Kaliszewskiej”.
Prof. Grzegorz Mazur

Spis treści ebooka Zakładnicy historii

Wykaz najważniejszych skrótów 9
Toponimia (wybór) 11
Wstęp 13

Rozdział I. Polacy – Litwini. Geneza konfliktu 27
1. Małżeństwo z rozsądku 27
2. Ideologia narodów 30
3. Rosyjska intryga? 37
4. Pierwsza niepodległość 42
5. „Martwa” granica 48
6. W cieniu wojny 59
7. Okupacja i kolaboracja 66
8. Walki o Wilno ciąg dalszy 73
9. Po wojnie 78

Rozdział II. Próba powołania autonomii 85
1. Jesień Ludów – konsolidacja narodów 85
2. Nacjonalizacja języka i historii 104
3. W przededniu niepodległości 115
4. Związek Polaków na Litwie – narodziny 123
5. Idea autonomii 134
6. Związek Polaków na Litwie – Sąjūdis. Próba dialogu 138
7. Na Szlaku Bałtyckim 152
8. Narodowa rejonizacja 156
9. Sąjūdis i Solidarność – początek współpracy 162
10. Nacjonalizacja partii i wybory 168
11. Akt 11 marca 177
12. II Zjazd Związku Polaków na Litwie – polaryzacja stanowisk 190
13. Autonomia 197
14. Zjazd w Ejszyszkach 206
15. Zjazd Vilnii 219
16. Krwawy styczeń 1991 r. 233
17. Czas plebiscytów 243
18. Długie ramię Moskwy 249
19. Mościszki – autonomia raz jeszcze 256
20. Koniec imperium – początek niepodległości 265

Rozdział III. Spojrzenie z Warszawy 273
1. Doktryna Giedroycia 273
2. Sąjūdis w Warszawie 282
3. Polska emigracja a sprawy litewskie 301
4. Rok 1991. Wsparcie i deklaracje 322
5. Eskalacja konfliktu 338
6. Na rubieżach 346
7. Wybory 1992 r. Nowe rozdanie 348
8. Papież-Polak w Wilnie 358
9. Trudne negocjacje 361
10. Ostatni traktat 365
11. Litewskie rozrachunki – procesy „autonomistów” 375
12. „My nie bracia, my sąsiedzi…” 390

Zakończenie 395
Bibliografia 401