ebook Zarys logiki Kazimierz Pawłowski

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe UKSW

Rok wydania: 2012

Skrypt dla studentów kierunków humanistycznych

Spis treści ebooka Zarys logiki

I Wstęp 9
1. Ogólny charakter logiki jako nauki 9
2. Logika formalna 12
II Syntaktyczna, semantyczna i pragmatyczna charakterystyka języka 15
1. Język i jego funkcje 15
2. Syntaktyczne reguły języka. Spójność syntaktyczna 16
3. Wyrażenia i ich znaczenia 17
4. Kategorie syntaktyczne wyrażeń 19
III Nazwa jako kategoria syntaktyczna 20
1. Nazwa i znaczenie nazwy 20
2. Desygnat nazwy, zakres nazwy, rodzaje nazw 21
3. Relacje semantyczne nazw 22
3.1. Jednoznaczność i wieloznaczność nazw 22
3.2. Sposoby użycia nazw 24
3.3. Nazwy ostre i nieostre, wyraźne i niewyraźne 24
4. Stosunki między zakresami nazw 25
IV Ważniejsze błędy w słownym przekazywaniu myśli 29
1. Błąd wieloznaczności wyrażeń 29
2. Ekwiwokacja 30
3. Amfibolia 30
4. Błąd wynikający z posługiwania się nazwami o niewyraźnym znaczeniu 31
5. Błąd niedopowiedzenia 31
V Zdanie logiczne jako kategoria syntaktyczna 32
1. Zdanie i sąd. Wartość logiczna zdania 32
2. Prawda logiczna 33
3. Zdania analityczne i syntetyczne 37
4. Zdania proste i złożone 38
4.1. Zdania proste 38
4.2. Zdania złożone 40
VI Elementy teorii definicji 49
1. Zagadnienie definicji. Definicje nominalne i realne 49
2. Definicje nominalne 49
3. Budowa definicji 50
4. Podstawowe typy definicji 51
4.1. Definicje wyraźne i kontekstowe 51
4.2. Definicje sprawozdawcze i projektujące 51
5. Warunki poprawności definicji wyrazów. Błędy w definiowaniu 53
6. Definicje realne 55
VII Podział logiczny 58
VIII Rachunek zdań 61
1. Wiadomości wstępne 61
2. Związki logiczne między zdaniami 65
2.1. Związki wykluczania i dopełnienia się zdań 65
2.2. Związek logicznej sprzeczności zdań 68
2.3. Zasada sprzeczności i zasada wyłączonego środka 69
2.4. Związek logicznej równoważności zdań 70
2.5. Związek logicznego wynikania zdań. Okres warunkowy 70
2.6. Wynikanie inferencyjne 77
2.7. Podstawowe prawa logiki zdań wynikające ze stosunku wynikania logicznego 77
2.8. Prawa wynikające ze stosunku wykluczania się zdań dysjunktywnych i dopełniania się zdań alternatywnych 86
3. Prawa (tautologie) rachunku zdań. Metoda zerojedynkowa 93
4. Aksjomatyczna postać rachunku zdań 102
Wybrane prawa rachunku zdań 106
IX Tradycyjna logika formalna. Rachunek nazw 108
1. Formy wnioskowania bezpośredniego 108
1.1. Klasyczne zdania kategoryczne 108
1.2. Kwadrat logiczny. Prawa kwadratu logicznego – związki logiczne między klasycznymi zdaniami kategorycznymi 110
1.3. Konwersja zdań kategorycznych 115
1.4. Obwersja zdań kategorycznych 118
2. Formy wnioskowania pośredniego. Sylogistyka 120
2.1. Pojęcie i podstawowe formy sylogizmu 120
2.2. Warunki poprawności trybów sylogistycznych 123
2.3. Sprawdzanie trybów za pomocą diagramów Venna 128
2.4. Sylogizmy niedoskonałe 129
X Elementy rachunku kwantyfikatorów 132
1. Symbolika i podstawowe schematy rachunku kwantyfikatorów 132
2. Podstawowe tautologie rachunku kwantyfikatorów 137
XI Podstawy teorii zbiorów i teorii relacji 140
1. Podstawowe pojęcia i symbolika rachunku zbiorów 140
2. Stosunki między zbiorami 141
3. Działania na zbiorach 143
4. Prawa rachunku zbiorów 144
5. Algebra Boole’a zbiorów – aksjomatyczny system rachunku zbiorów 145
6. Podział zbiorów 146
7. Podstawy teorii relacji 147
7.1. Podstawowe pojęcia teorii relacji 147
7.2. Rodzaje relacji 148
XII Wnioskowanie i warunki jego poprawności 150
1. Pojęcie wnioskowania. Uznawanie i uzasadnianie twierdzeń 150
2. Zasada racji dostatecznej 153
3. Wnioskowanie logiczne 154
4. Warunki poprawności wnioskowania logicznego 155
5. Wnioskowanie dedukcyjne 159
6. Wnioskowanie uprawdopodobniające 161
7. Wnioskowanie redukcyjne 162
8. Wnioskowanie indukcyjne 164
8.1. Indukcyjny proces badawczy. Pojęcie wnioskowania indukcyjnego 164
8.2. Indukcja matematyczna 166
8.3. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną niezupełną 167
8.4. Wnioskowanie przez indukcję enumeracyjną zupełną 168
9. Wnioskowanie przez analogię 169
10. Wnioskowanie statystyczne 170
11. Indukcja eliminacyjna. Kanony Milla 171
11.1. Uwagi ogólne na temat indukcji eliminacyjnej i związku przyczynowego 171
11.2. Kanony Milla 176
12. Błędy w rozumowaniu 180
12.1. Błąd materialny 180
12.2. Błąd formalny 181
12.3. Petitio principis i circulus in pro bando 181
12.4. Błędy wieloznaczności 182
12.5. Błąd niedopowiedzenia 182
12.6. Błąd wynikający z posługiwania się nazwami niewyraźnymi 183
12.7. Błąd podziału 183
12.8. Błąd kompozycji 183
12.9. Błąd ignoratio elenchi 184
12.10. Błąd non sequitur – błąd braku wynikania 184
12.11. Błąd non causa pro causa – błąd braku związku przyczynowego 185
12.12. Błąd uznania następnika 185
12.13. Błąd odrzucenia poprzednika 186
12.14. Błąd nieuzasadnionego uogólnienia 186
12.15. Błąd przypadkowości 187
12.16. Błąd zmiany rodzaju 187
12.17. Błąd przejścia od znaczenia względnego do znaczenia bezwzględnego 187
12.18. Błędy reguły i wyjątku 187
XIII Obserwowanie i wyjaśnianie zjawisk 188
1. Obserwacja 188
2. Hipoteza i teoria 190
XIV Przekonywanie jako szczególny rodzaj wnioskowania. Rzetelne i nierzetelne sposoby argumentowania i prowadzenia sporów 194
Bibliografia 200