ebook Zmierzch Europy Jerzy Kleer

Spis treści ebooka Zmierzch Europy

WSTĘP 9
ROZDZIAŁ 1. Nierównomierność jako uniwersalna prawidłowość rozwoju 13
1.1. Nierównomierny rozwój społeczno-ekonomiczny 13
1.2. System kulturowy 14
1.3. Główne składniki różnicujące świat 15
1.4. Warunki przyrodniczo-geograficzne 16
1.5. Czynniki ekonomiczno-społeczne i techniczno-innowacyjne 19
1.6. Wzrost populacji jako składnik rozwoju i różnicowania świata 22
1.7. Przemoc jako czynnik różnicowania społeczeństw i państw 27
1.8. Komentarz końcowy 33
CZĘŚĆ I 35
EKSPANSJA EUROPY 35
ROZDZIAŁ 2. Główne składniki charakteryzujące (nie)ciągłość w kształtowaniu społeczeństw oraz państwa 39
2.1. Uwagi ogólne 39
ROZDZIAŁ 3. Świat zewnętrzny i pasja jego poznania oraz dążenie do jego podbicia 43
3.1. Źródła i przyczyny poznawania świata oraz chęci jego podbicia 43
3.2. Elity władzy, dominacja elit religijnych, a także zdobywców ekonomicznych. Zmieniający się charakter elit politycznych 44
3.3. Modele jednoczenia Europy 45
ROZDZIAŁ 4. Główne składniki nowoczesnej Europy 47
4.1. Rewolucja oświeceniowa 47
4.2. Wojny chłopskie i wojny religijne 48
4.3. Początki rewolucji przemysłowej 50
4.4. Powstawanie państw suwerennych 52
4.5. Skąd się wzięła kategoria państwa suwerenno-narodowego? 53
4.6. Rozwój Europy poprzez wojny 55
4.7. Zmiana oblicza Europy 57
4.8. Mechanizmy ekspansji 59
4.8.1. Gospodarka rynkowa 59
4.8.2. Zróżnicowany charakter ekspansji państw europejskich 61
4.8.3. Miasta jako ośrodki ekspansji ekonomicznej 62
4.8.4. Infrastruktura twarda i miękka 63
4.8.5. Ekspansja kulturowa 69
4.8.6. Konsekwencje rewolucji przemysłowej 70
ROZDZIAŁ 5. Różnicowanie Europy jako jedna z form jej słabości 71
5.1. Zarys ogólnych przyczyn różnicujących Europę 71
5.2. Podsumowanie 74
CZĘŚĆ II 75
EPOKA PRZEŁOMU 75
ROZDZIAŁ 6. Skutki pierwszej wojny światowej 79
6.1. Rozpad mocarstw w Europie Środkowo-Wschodniej oraz pojawienie się nowych państw 79
6.2. Nowe eksperymenty systemowe 80
6.3. Postęp techniczny i edukacyjny w okresie międzywojennym 84
ROZDZIAŁ 7. Skutki drugiej wojny światowej 86
7.1. Uwagi ogólne 86
7.2. Rywalizacja między Związkiem Radzieckim a USA i ich konsekwencje światowe 87
7.3. Trzy kwestie zasługujące na komentarz 90
7.4. Przesilenia cywilizacyjne i ich skutki ogólne 96
CZĘŚĆ III 101
EUROPA WSPÓŁCZESNA 101
ROZDZIAŁ 8. Zmniejszający się potencjał ludnościowy 105
8.1. Uwagi wstępne 105
8.2. Problem ludnościowy w Europie 109
ROZDZIAŁ 9. Potencjał ekonomiczno-technologiczny Europy 113
9.1. Uwagi ogólne 113
9.2. Zróżnicowanie Europy 115
ROZDZIAŁ 10. Europa kontynentem wzrastającej liczby państw 123
10.1. Wzrost liczby państw jako efekt wojen światowych 123
10.2. Fazy powstawania państw 126
ROZDZIAŁ 11. Unia Europejska 133
11.1. Przyczyny wyodrębnienia Unii Europejskiej 133
11.2. Podziały w Unii Europejskiej 135
ROZDZIAŁ 12. Pozostałe państwa Europy 142
12.1. Uwagi wstępne 142
12.2. Państwa europejskie poza Unią Europejską 143
ROZDZIAŁ 13. Systemy kulturowe i ich znaczenie w rozwoju 148
13.1. Wpływ systemu kulturowego na różnicowanie państw 148
13.2. Język 149
13.3. Tradycja 151
13.4. Historia 156
13.5. Religia 158
13.6. Stosunek społeczeństwa do państwa i państwa do społeczeństwa 162
ROZDZIAŁ 14. Rozwój Europy poprzez wojny 167
14.1. Ujęcie ogólne 167
14.2. Charakterystyka wojen 168
CZĘŚĆ IV 173
WYZWANIA DLA EUROPY 173
ROZDZIAŁ 15. Wyzwania, przed jakimi stoi Europa 177
15.1. Wyzwania wynikające ze zróżnicowania państw europejskich 177
15.2. Europa podzielona 180
ROZDZIAŁ 16. Europa pełna deficytów 185
16.1. Problemy związane z depopulacją 185
16.2. Deficyt dobrych i skutecznych elit, głównie o charakterze politycznym 187
16.3. Deficyty w systemach edukacyjnych oraz ich wpływ na defi cyt elit władzy 188
16.4. Unia Europejska: ograniczone zdolności współpracy, między zrzeszonymi w niej państwami 190
16.5. Deficyt dóbr publicznych 191
16.6. Zagrożenia wynikające z ograniczonej ochrony środowiska i niedostatecznej walki z ociepleniem klimatu 200
ROZDZIAŁ 17. Czy Europa skazana jest na marginalizację? 203
LITERATURA 209
INDEKS 213