ebook Zombi i pishtaco we współczesnej literaturze hispanoamerykańskiej (1990–2020) Tomasz Pindel

Zombi – który wywodzi się z haitańskiego vodu, choć współczesny kształt zyskał za sprawą amerykańskiej popkultury i dziś zachowuje luźny związek z pierwowzorem – oraz pishtaco – andyjski potwór wytapiający tłuszcz ze swoich ofiar – to dwie monstrualne istoty należące do bogatego imaginarium Ameryki Łacińskiej. W hispanoamerykańskiej literaturze potwory te pojawiają się na większą skalę tak naprawdę od niedawna, boom na prozę o żywych trupach nabrał tempa pod koniec pierwszej dekady bieżącego stulecia, w przypadku pishtacos tradycje są dłuższe, ale literacki korpus wciąż pozostaje szczupły. Fabuły im poświęcone, najczęściej utrzymane w konwencji grozy, postapokaliptycznej katastrofy, rzadziej satyry, przy uważniejszej lekturze odsłaniają złożoną problematykę: dialogują z tym, co globalne, podnosząc lokalne kwestie, budują narodowe fantazje i odsłaniają kompleksy, stają się metaforycznym narzędziem do opisywania współczesnych stosunków społecznych, do refleksji natury politycznej i rozliczeń z przeszłością. Badając hispanoamerykańskie teksty o inwazjach żywych trupów, polityczne i socjologiczne alegorie z udziałem zombi oraz przetwarzające ludową tradycję opowieści o andyjskich podrzynaczach, autor pokazuje, w jaki sposób współczesna literatura popularna z Ameryki Łacińskiej kreśli niejednoznaczny portret swojego regionu, kulturowych przemian i społecznych aspiracji.