ebook Życie po meczu Mateusz Grodecki

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2018

Autor analizuje procesy generowania kapitału społecznego przez polskich kibiców piłkarskich oraz mechanizmy transferu tego kapitału i form jego wykorzystania poza stadionami, a także czynniki strukturalne sprzyjające efektywnej współpracy kibiców w różnych obszarach życia społecznego.

Pozastadionowy kapitał społeczny dostrzegalny jest w kolektywnych aktywnościach kibiców w trzech głównych sferach: zorganizowanych działaniach grup chuliganów, aktywnościach stowarzyszeń kibicowskich – w tym działaniach społecznych i charytatywnych – oraz zorganizowanej działalności na rzecz własnego klubu. Relacje z trybun przenoszone są też często do życia prywatnego, z czego kibice czerpią pewne korzyści indywidualne, wynikające z przynależności do grupy.

W podsumowaniu autor ukazuje procesy przemian w środowisku kibiców piłkarskich w kontekście transformacji polskiego społeczeństwa. W powszechnej świadomości społecznej funkcjonuje ambiwalentny obraz środowiska fanatycznych kibiców piłkarskich w Polsce. Z jednej strony są oni kojarzeni z – często spektakularnymi – wybrykami chuligańskimi na stadionach oraz bijatykami w lasach i na autostradach. Z drugiej strony, kibice potrafią wykorzystywać swoją liczebność i umiejętności organizacyjne w celach prospołecznych: animować akcje charytatywne czy zbiórki na rzecz potrzebujących. Potrafią również działać na potrzeby swojego klubu, a w niektórych przypadkach nawet reanimować kluby upadłe z powodów finansowych.

Książka powinna zainteresować nie tylko naukowców badających zagadnienia związane ze sportem, kibicami i kapitałem społecznym, lecz także badaczy zajmujących się subkulturami, społeczeństwem obywatelskim, kryminologów, dziennikarzy sportowych, działaczy piłkarskich na szczeblu zarówno klubowym, jak i centralnym, ekspertów z zakresu zarządzania bezpieczeństwem wydarzeń piłkarskich, aktywistów oraz studentów nauk społecznych.

The author analyses the processes of generating social capital by Polish football fans, the transfer mechanisms of that capital and the ways it is being used outside football stadiums. The out-of-stadium social capital is detectable in collective behaviour of the fans in three main areas: organized hooligan group activities, initiatives of supporter associations, including social and charity work, and organized work carried out by fans for their club.

Spis treści ebooka Życie po meczu

PODZIĘKOWANIA 9
WSTĘP 11
Cel pracy 11
Kontekst 13
Plan książki 18
Nota bibliograficzna 21

Rozdział I. Kapitał społeczny 23
1.1 Kapitał społeczny jako kapitał kolektywny – współpraca 25
1.2 Kapitał społeczny jako zasób sieci relacji jednostki 41
1.3 „Ciemne strony” kapitału społecznego 45
1.4 Kapitał społeczny w Polsce 50
1.5 Kapitał społeczny i sport 56
Metodologia 62
Założenia badawcze 62
Metody badania 63
Zbieranie danych – praca terenowa 68
Wywiady 68
Obserwacja 70
Redefinicje założeń w trakcie badań terenowych 73

Rozdział II. Historia futbolu – historia jego kibiców 75
2.1 Historia futbolu 75
2.2 Kontekst polski 86
2.3 Historia kibicowania 92
2.4 Historia kibicowania w Polsce 98
Od spontaniczności do subkultury 99
Od subkultury chuliganów do kultury trybun 114
Od kultury do profesjonalizacji 120

Rozdział III. Kapitał społeczny trybun 125
3.1 Grupy jako podstawowa forma organizacji kibiców
piłkarskich 127
3.2 Cechy struktury grup kibiców 130
3.3 Reprodukcja kapitału społecznego 137
3.4 Budowanie kapitału społecznego – czynniki zewnętrzne 139
3.5 Charakterystyka kapitału społecznego grup kibiców
piłkarskich 144

Rozdział IV. „Ciemna strona” trybun 147
4.1 „Tradycyjne” wyjaśnienia przemocy stadionowej 148
4.2 Ewolucja przemocy stadionowej 151
4.3 „Interesy” trybun 159
4.4 „Ciemna strona” kapitału trybun 168

Rozdział V. Stowarzyszenia kibiców 173
5.1 Formalizowanie się grup kibicowskich – socjogeneza
stowarzyszeń 175
5.2 Działalność stowarzyszeń kibicowskich 183
Działalność patriotyczna 183
Działalność społeczna i charytatywna 187
5.3 Legitymizacja stowarzyszeń kibiców 195
5.4 Kapitał społeczny stowarzyszeń 201

Rozdział VI. Kibice jako kapitał społeczny 205
6.1 „Tradycyjne” wymiary zaangażowania kibiców w klub 206
6.2 Społeczny kontekst nowych form kibicowania 209
6.3. Kibicowscy aktywiści 211
6.4. Polski ruch „socios” 215
Górnik Zabrze 215
Stomil Olsztyn 220
6.5 „Socios” – analiza polskiego ruchu 224
6.6 Kapitał społeczny kibiców i kibice jako kapitał społeczny 229

Rozdział VII. Ewolucja kapitału społecznego trybun 235
7.1 Demokratyzacja społeczeństwa oraz instytucjonalizacja sfery stadionowej 238
7.2 Formy kapitału społecznego i demokratycznego kibiców
piłkarskich 244
7.3 Ewolucja kapitału społecznego trybun 248
„Ciemna strona” trybun 248
Stowarzyszenia 252
„Socios” – kibice jako kapitał 256

ZAKOŃCZENIE 259
SUMMARY 267
BIBLIOGRAFIA 269
INDEKS NAZWISK 286