ebook Analiza kosztów-korzyści w ocenie efektywności inwestycji proekologicznych Monika Foltyn-Zarychta

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach

Rok wydania: 2008

Przedmiotem zainteresowania pracy są przede wszystkim projekty proekologiczne o charakterze publicznym, czyli podejmowane przez instytucje dysponujące funduszami publicznymi. Choć analiza kosztów-korzyści może mieć zastosowanie do wielu typów inwestycji, dla których efektywność z punktu widzenia inwestora odbiega od efektywności w ujęciu społecznym (a więc również do projektów prywatnych), to jest jednak narzędziem skomplikowanym i dość drogim w aplikacji, co uzasadnia jej stosowanie w przypadku przedsięwzięć o znacznej skali, których celem jest poprawa dobrobytu społecznego, generujących istotne wielkości kosztów i korzyści zewnętrznych. Takie cechy mają z reguły inwestycje publiczne, stanowią one istotną przesłankę poszukiwania alokacji zasobów maksymalizujących efektywność inwestora – społeczeństwa.

Spis treści ebooka Analiza kosztów-korzyści w ocenie efektywności inwestycji proekologicznych

WSTĘP 9

Rozdział 1
SPECYFIKA INWESTYCJI PROEKOLOGICZNYCH I JEJ KONSEKWENCJE DLA OCENY EKONOMICZNEJ EFEKTYWNOŚCI PRZEDSIĘWZIĘCIA 13
1.1. Istota inwestycji proekologicznych oraz przesłanki ich podejmowania 13
1.1.1. Dobro środowiskowe jako składnik środowiska przyrodniczego i jego związek z dobrobytem społecznym 13
1.1.2. Paradygmat neoklasyczny a możliwości oceny efektywności zmian w środowisku 19
1.1.3. Zanieczyszczenie środowiska – przesłanka podejmowania działalności inwestycyjnej w aspekcie maksymalizacji dobrobytu społecznego 25
1.2. Specyfika inwestycji proekologicznej w aspekcie możliwości oceny opłacalności 31
1.2.1. Efekty zewnętrzne w środowisku źródłem zniekształceń rynkowych 32
1.2.2. Dobro środowiskowe jako dobro publiczne – prawa własności w aspekcie ochrony środowiska 36
1.2.3. Uwzględnianie czasu w proekologicznej działalności inwestycyjnej 40
1.3. Inwestycja proekologiczna – źródło efektów zewnętrznych oraz zmian w dobrach publicznych 46

Rozdział 2
ANALIZA KOSZTÓW-KORZYŚCI JAKO METODYCZNA PODSTAWA KOMPLEKSOWEGO RACHUNKU EFEKTYWNOŚCI 50
2.1. Efektywność w ujęciu analizy kosztów-korzyści – kryteria optymalizacyjne 50
2.2. Etapy analizy kosztów-korzyści – zdefiniowanie kryterium decyzyjnego 55
2.3. Pomiar korzyści netto w analizie kosztów-korzyści 59
2.3.1. Kategorie kosztu alternatywnego i skłonności do zapłaty 60
2.3.2. Korekty niedoskonałości w funkcjonowaniu rynków w CBA – koncepcja cen cienia 64
2.3.2.1. Efekty zewnętrzne 66
2.3.2.2. Dobra publiczne a maksymalizacja nadwyżki społecznej 68
2.3.2.3. Inne zniekształcenia 70
2.4. Aspekt czasu w analizie kosztów-korzyści – dobór stopy dyskonta 71
2.4.1. Społeczna stopa dyskontowa w perspektywie wewnątrzpokoleniowej – podejście tradycyjne 73
2.4.2. Dyskontowanie w ujęciu międzypokoleniowym – podejście nowoczesne 75
2.5. Zagadnienie ryzyka i nieodwracalności w aspekcie projektów proekologicznych 79
2.6. Alternatywne podejścia do problemu oceny efektywności inwestycji środowiskowych 82

Rozdział 3
WYCENA ŚRODOWISKA W ŚWIETLE ANALIZY KOSZTÓW-KORZYŚCI INWESTYCJI PROEKOLOGICZNYCH 86
3.1. Kategorie wartości ekonomicznej środowiska – koncepcja TEV 86
3.2. Monetarne miary zmian w dobrobycie jednostki w aspekcie dóbr środowiskowych 91
3.3. Metody pieniężnej wyceny środowiska – próba klasyfikacji 96
3.3.1. Podejścia oparte na funkcji produkcji 99
3.3.2. Metoda kosztu podróży 103
3.3.3. Metoda ceny hedonicznej 107
3.3.4. Metoda wyceny warunkowej 112
3.4. Transfer korzyści – wykorzystanie źródeł wtórnych 124
3.5. Ograniczenia oceny projektów proekologicznych z zastosowaniem środowiskowej analizy kosztów-korzyści 127

Rozdział 4
ZASTOSOWANIE ANALIZY KOSZTÓW-KORZYŚCI W OCENIE INWESTYCJI PROEKOLOGICZNEJ NA PRZYKŁADZIE PROJEKTU Z ZAKRESU OCHRONY WÓD – PROPOZYCJA I WERYFIKACJA PROCEDURY OCENY 133
4.1. Propozycja procedury oceny ekonomicznej efektywności inwestycji proekologicznych 133
4.2. Analiza ekonomicznej efektywności projektu „Kompleksowe rozwiązanie problemów gospodarki wodno-ściekowej w zlewni oczyszczalni ścieków Klimzowiec” 140
4.2.1. Charakterystyka inwestycji 140
4.2.2. Oddziaływania środowiskowe 143
4.2.3. Analiza finansowa 145
4.2.4. Analiza kosztów-korzyści – analiza w aspekcie dobrobytu społecznego 146
4.2.4.1. Analiza kosztów-korzyści z pominięciem wpływu projektu na środowisko 147
4.2.4.2. Analiza kosztów i korzyści środowiskowych – pieniężna wycena efektów inwestycji za pomocą metody wyceny warunkowej 148
4.2.5. Interpretacja wyników – podsumowanie 154

ZAKOŃCZENIE 159
ZAŁĄCZNIKI 165
LITERATURA 179
SPIS RYSUNKÓW 189
SPIS TABEL 191