ebook Architektura functional teorii umysłu Agnieszka Pluta, Emilia Łojek

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2014

Książka pokazuje, w jaki sposób uszkodzenia mózgu wpływają na ToM (Theory of Mind). Sprawne funkcjonowanie ToM warunkuje satysfakcjonujące kontakty jednostki z otoczeniem, które są kluczowe dla niwelowania izolacji społecznej pacjentów neurologicznych. Poznanie architektury ToM wydaje się niezbędne do określenia stopnia jej zaburzenia w wypadku pacjentów z uszkodzonym mózgiem oraz do organizacji postępowania rehabilitacyjnego.

Publikacja jest adresowana do psychologów różnych specjalności, głównie psychologów poznawczych oraz neuropsychologów pracujących z pacjentami neurologicznymi z zaburzeniami procesów poznawczych. Skierowana jest również do specjalistów i studentów szeroko rozumianych neuronauk (biologów, lekarzy, filozofów, psychiatrów).

Książka koncentruje się na zagadnieniach dotyczących zdolności człowieka do rozumienia stanów mentalnych innych osób, a w szczególności na neurobiologicznych mechanizmach warunkujących różne aspekty funkcjonowania w zakresie teorii umysłu (Theory of Mind − ToM). Tematyka ta wzbudza ogromne zainteresowanie ze względu na jej wagę dla życia społecznego człowieka oraz na jej związek z szeroką gamą zagadnień dotyczących ekspresji, percepcji i przeżywania emocji oraz empatii (Prof. dr hab. Anny Grabowska).

Na poziomie praktycznym praca ma wypełnić luki w istniejącej literaturze i praktyce neuropsychologii klinicznej, w której zaburzenia działania teorii umysłu nie są oddzielnie diagnozowane i brakuje procedur terapeutycznych ukierunkowanych specyficznie na ich rehabilitację [...]. Częściowym wypełnieniem tej luki ma być opracowana na potrzeby badań własnych metoda diagnozy zaburzeń teorii umysłu, która może być również wykorzystana w praktyce klinicznej (Dr hab. Maciej Haman, prof. UW).

*********

Functional architecture of the theory of mind. Neuropsychological approach

The book shows how brain damage affects ToM (Theory of Mind). The efficient functioning of ToM determines the satisfactory contacts of the individual with the environment, which are crucial for eliminating the social isolation of neurological patients. Learning about the ToM architecture seems necessary to determine the degree of its disfunction in the case of patients with brain damages and to organize the rehabilitation procedure.

Spis treści ebooka Architektura functional teorii umysłu

Wstęp 9

Część I
Wprowadzenie 13
Rozdział 1. Założenia teoretyczne badań nad teorią umysłu 15
1.1. ToM jako moduł funkcjonalny 16
1.2. Minimalistyczna teoria wrodzonych modułów (Minimalist Innate Modularity Theory) 17
1.3. ToM jako niespecyficzna zdolność poznawcza 18

Rozdział 2. Założenia metodologiczne badań nad ToM 20

Rozdział 3. Mózgowe korelaty ToM 27
3.1. Badania mózgowych korelatów ToM z wykorzystaniem metod neuroobrazowania mózgu 27
3.2. Korelaty neuronalne ToM a badania pacjentów z uszkodzonym mózgiem 30

Rozdział 4. Architektura funkcjonalna teorii umysłu 33
4.1. Teoria umysłu a procesy językowe 33
4.2. Teoria umysłu a funkcje wykonawcze 37

Rozdział 5. Teoria umysłu jako zdolność niejednorodna 42

Rozdział 6. Podsumowanie wprowadzenia 46

Część II
Badania własne 49
Rozdział 7. Wprowadzenie do badań własnych 51
7.1. Ogólny cel badań 51
7.2. Ogólny plan badań 51
7.3. Założenia badań własnych 52

Rozdział 8. Metoda badań 55
8.1. Metody pomiaru wybranych funkcji poznawczych 55
8.2. Konstrukcja prób klinicznych do oceny zdolności do dokonywania atrybucji stanów mentalnych innych osób 57
8.3. Warunki i sposób przeprowadzenia badania właściwego 58

Rozdział 9. Charakterystyka uczestników badania 60

Rozdział 10. Wyniki badań własnych 62
10.1. Wyniki badania grupowego 62
10.2. Procedura przygotowania danych do dalszej analizy 64
10.3. Wzorce funkcjonowania neuropsychologicznego 67
10.4. Przewidywanie zaburzeń w zakresie ToM 74
10.5. Analiza zależności między zmiennymi 75
10.6. Porównanie funkcjonowania pacjentów zgrupowanych w poszczególnych skupieniach w zakresie poznawczego vs. emocjonalnego komponentu oraz zadań mierzących różne aspekty ToM 82
10.7. Podsumowanie wyników badań grupowych 83

Rozdział 11. Studia przypadku 86
11.1. Ogólna charakterystyka wybranych osób 86
11.2. Neuropsychologiczne funkcjonowanie wybranych osób 87
11.3. Podsumowanie studiów przypadku 91

Rozdział 12. Dyskusja wyników 93
12.1. Profil zaburzeń funkcji poznawczych oraz lokalizacja lezji a ToM 95
12.2. Przewidywanie zaburzenia w zakresie ToM na podstawie kondycji innych funkcji poznawczych 98
12.3. Poznawczy i emocjonalny komponent teorii umysłu 100
12.4. Profil zaburzeń w zakresie typów zadań mierzących ToM 104
12.5. Model architektury funkcjonalnej ToM 105
12.6. Zakończenie 106

Bibliografia 109
Załączniki 123
Spis tabel, rysunków i wykresów 141