ebook Bankowe terminowe umowy walutowe Mariusz Korpalski

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2020

Jest to pierwsza publikacja dotycząca ryzyka walutowego ujętego od strony cywilnoprawnej.

W książce omówiono przyczyny, zakres i metody ochrony klienta, który zawiera z bankiem terminową umowę walutową. W szczególności przedstawiono sytuację klientów banków w zakresie umów już zawartych w latach 2004–2010, ale również tych umów, które mogą być oferowane w przyszłości. Przybliżono również zagadnienia związane z obowiązkami banku w fazie zawierania bankowej umowy walutowej oraz wadliwością bankowej umowy walutowej wynikającą z naruszenia przez bank obowiązków towarzyszących jej zawarciu.

Autor skoncentrował się na wyjaśnieniu problemów prawnych pojawiających się przy ocenie proponowanych przez banki umów terminowych z elementem walutowym, w tym głównie:

opcji walutowych,
kredytów denominowanych oraz
kredytów indeksowanych do waluty obcej.

Problematykę tę zaprezentowano w szerszej perspektywie, korzystając zarówno z dorobku wypracowanego w obcych porządkach prawnych, jak i prawa unijnego, a także w pewnym stopniu z nauk ekonomicznych. W pracy uwzględniono ponadto najnowsze piśmiennictwo i orzecznictwo dotyczące tej tematyki.

Adresaci:
Książka będzie stanowiła pomoc w pracy adwokatom, radcom prawnym, sędziom, a także przedsiębiorcom, menedżerom firm, będących klientami banków.

Spis treści ebooka Bankowe terminowe umowy walutowe

Wykaz skrótów , str. 11

Wstęp , str. 17

Rozdział I
Zmienność kursu walutowego jako element zobowiązania wynikającego z umowy bankowej , str. 23
1. Założenia terminologiczne , str. 23
1.1. Tworzenie siatki pojęciowej , str. 23
1.2. Pojęcia podstawowe , str. 24
2. Pojęcia instrumentów pochodnych oraz instrumentów kredytowych , str. 30
2.1. Pojęcie instrumentów pochodnych , str. 30
2.1.1. Definicja instrumentu pochodnego , str. 30
2.1.2. Podział instrumentów pochodnych , str. 33
2.2. Pojęcie instrumentów kredytowych , str. 37
3. Czynności bankowe wyeksponowane na ryzyko zmiany kursu walutowego , str. 39
4. Elementy konstrukcji prawnej instrumentów pochodnych w instrumentach kredytowych , str. 42
4.1. Instrumenty kredytowe z klauzulami walutowymi jako instrumenty hybrydowe , str. 42
4.2. Umowa kredytu indeksowanego do waluty obcej jako umowa mieszana , str. 47
4.3. Umowa kredytu denominowanego do waluty obcej jako umowa mieszana , str. 49
4.4. Dodatkowe uprawnienia prawokształtujące klienta banku , str. 54
5. Regulacja instrumentów pochodnych oraz instrumentów kredytowych , str. 56
5.1. Semiimperatywność norm , str. 56
5.2. Implementacja dyrektywy MiFID 2004/39/WE , str. 58
5.3. Implementacja dyrektywy MiFID 2014/65/UE , str. 63
5.4. Aktualna regulacja instrumentów pochodnych , str. 65
5.5. Regulacja instrumentów kredytowych , str. 67
5.5.1. Ustawa &ndash, Prawo bankowe , str. 67
5.5.2. Konsumenckie prawo kredytowe , str. 68

Rozdział II
Zarządzanie ryzykiem jako rola banku w obrocie , str. 73
1. Zarządzanie ryzykiem jako rola banku w całym systemie prawa , str. 73
2. Kwantyfikacja ryzyka inwestycyjnego , str. 76
2.1. Pomiar ryzyka inwestycyjnego jako pozytywna przesłanka ograniczania ryzyka , str. 76
2.2. Paradygmat zmierzenia i redukcji każdego ryzyka , str. 78
2.3. Empiryczne problemy redukcji ryzyka inwestycyjnego , str. 80
2.3.1. Nieprzystawalność algorytmów do rzeczywistości , str. 80
2.3.2. Brak możliwości przewidywania przyszłych zjawisk przez analizę danych historycznych , str. 83
2.3.3. Subiektywność modeli wyceny derywatów , str. 87
2.4. Wymóg umownego sprecyzowania zasad wyceny , str. 93
3. Ograniczanie przez bank ryzyka własnego i ryzyka klienta , str. 95
4. Rola pracowników banku w umownym kształtowaniu rozkładu ryzyka w bankowych umowach walutowych , str. 98
4.1. Zachęty motywacyjne pracowników banków a dysfunkcjonalność bankowych umów walutowych , str. 98
4.2. Prawidłowy system motywacyjny , str. 103

Rozdział III
Swoiste cechy stosunków bankowych związanych z przenoszeniem ryzyka , str. 106
1. Rozróżnienie domen bankowości tradycyjnej i inwestycyjnej , str. 106
2. Umowy należące typologicznie do bankowości inwestycyjnej w praktyce kontraktowej bankowości tradycyjnej , str. 112
3. Ryzyko ponoszone przez klienta w bankowości tradycyjnej i inwestycyjnej , str. 114
3.1. Podejście tradycyjne do ryzyka ponoszonego przez klienta , str. 114
3.2. Podejście inwestycyjne do ryzyka ponoszonego przez klienta , str. 115
3.3. Wypieranie trwałych relacji umownych przez relacje incydentalne , str. 117
3.4. Zwracanie uwagi na przechodzenie do domeny inwestycyjnej , str. 120
3.5. Kredytowanie rozliczenia instrumentu pochodnego , str. 122
4. Uzasadnione oczekiwania co do rozkładu ryzyka walutowego w umowach bankowych , str. 125
4.1. Oczekiwania klienta w bankowości tradycyjnej (zero risk tolerance) , str. 125
4.2. Oczekiwania klienta w bankowości inwestycyjnej (best execution) , str. 126
4.3. Pojęcia zero risk tolerance i best execution a zobowiązania rezultatu i starannego działania , str. 130
4.4. Zakres ryzyka zakładanego przez klienta , str. 131
4.5. Transakcje pochodne zabezpieczające przed ryzykiem walutowym , str. 135

Rozdział IV
Niepewność wysokości świadczenia wynikającego z bankowej umowy walutowej , str. 141
1. Transfer ryzyka walutowego jako cel umowy , str. 141
2. Relewantny prawnie cel umowy , str. 146
2.1. Cel umowy a wykładnia oświadczeń woli , str. 146
2.2. Typowe cele klienta banku , str. 153
2.3. Zawieranie umów w warunkach ekstremum rynkowego , str. 157
3. Warunek zawieszający jako mechanizm transferu ryzyka walutowego , str. 161
4. Zbliżony rozkład ryzyka w bankowej umowie walutowej i umowie ubezpieczenia , str. 168
5. Transfer ryzyka walutowego jako skutek zawarcia umowy bankowej , str. 174

Rozdział V
Obowiązki banku w fazie zawierania bankowej umowy walutowej , str. 181
1. Uzasadnienie (ratio legis) obowiązków banku , str. 181
1.1. Przewaga faktyczna i prawna banku nad klientem , str. 181
1.2. Znaczenie zaufania w umowach bankowych , str. 186
1.3. Pojęcie banku jako instytucji zaufania publicznego , str. 192
2. Źródła obowiązków banku , str. 196
2.1. Klauzule generalne jako źródła obowiązków banku , str. 196
2.1.1. Zasady współżycia społecznego , str. 196
2.1.2. Natura i cel umowy a klauzula rozsądku , str. 199
2.1.3. Klauzule generalne a ochrona klienta na rynku finansowym , str. 203
2.2. Zasady deontologii jako źródło powinności banku , str. 207
2.3. Obowiązki banku a treść umowy , str. 214
3. Zakres obowiązków banku , str. 219
3.1. Podmiotowy zakres ochrony klienta według MiFID , str. 219
3.2. Wykładnia przepisów prawa wzmacniająca ochronę klienta banku , str. 222
3.3. Wykładnia oświadczeń woli w procesie ustalania treści obowiązków banku , str. 225
3.4. Obowiązki banku a występowanie przez klienta z zewnętrznym doradcą , str. 229
4. Szczegółowe obowiązki banku , str. 233
4.1. Obowiązek uwzględniania interesu klienta , str. 233
4.2. Obowiązek kompetencji , str. 236
4.3. Obowiązek informacji , str. 237
4.4. Obowiązek doradzania , str. 241
4.5. Obowiązek odmowy zawarcia transakcji , str. 248

Rozdział VI
Wadliwość bankowej umowy walutowej wynikająca z naruszenia przez bank obowiązków towarzyszących jej zawarciu , str. 251
1. Nieistnienie umowy , str. 251
2. Nieważność bezwzględna całej umowy , str. 256
2.1. Charakter sankcji , str. 256
2.2. Naruszenie natury zobowiązania , str. 263
2.3. Naruszenie zasad współżycia społecznego przy zawieraniu umowy , str. 266
3. Częściowa wadliwość umowy , str. 269
3.1. Nieważność częściowa umowy gospodarczej , str. 269
3.2. Bezskuteczność częściowa umowy konsumenckiej , str. 273
4. Nieważność względna jako skutek zawarcia umowy w warunkach błędu , str. 281
5. Uprawnienie do żądania sądowej modyfikacji umowy , str. 291
6. Niedopuszczalność ograniczania sankcji wadliwości umowy , str. 294

Wnioski końcowe , str. 303

Bibliografia , str. 305

Wykaz krajowych aktów normatywnych , str. 316

Wykaz unijnych i zagranicznych aktów normatywnych , str. 317

Wykaz orzeczeń krajowych , str. 319

Wykaz orzeczeń unijnych i zagranicznych , str. 325

Wykaz źródeł internetowych , str. 329

Pozostałe źródła , str. 331