ebook Dialogiczna koncepcja prawa Anna Rossmanith

Wydawca: Wolters Kluwer

Rok wydania: 2019

Opracowanie przedstawia propozycję nowego ujęcia prawa – odwołującego się do klasycznej filozofii dialogu oraz myśli Levinasa. Autorka zrekonstruowała i poddała interpretacji dwa znaczenia dialogu:

znaczenie ugruntowane w greckim dia-logosie oraz
znaczenie dialogu rozumianego jako istotna relacja międzyludzka.

Oba stanowią podstawę rozważań nad bliskością i odmiennością hermeneutycznego, komunikacyjnego i dialogicznego ujmowania prawa, które przenosi nas na grunt jednego z najbardziej palących problemów filozoficznoprawnych, mianowicie relacji między etyką i prawem. Prawo w tej perspektywie jest porządkiem zapośredniczającym relację etyczną, porządkiem, który tę relację zmienia i sprowadza na inny poziom. Przyjęty przez autorkę pryzmat pozwala na tworzenie koncepcji prawa komplementarnej wobec obszarów dociekań nad prawem wywodzących się z nurtu komunikacyjnego i hermeneutycznego.
Adresaci:Publikacja jest przeznaczona dla prawników naukowo zajmujących się teorią i filozofią prawa, filozofów specjalizujących się w myśli politycznej i społecznej, etyków, fenomenologów. Zainteresuje także prawników praktyków, którzy poszukują głębszego zakorzenienia prawa i wywodzą z tej wiedzy konsekwencje dla praktyki. Będzie stanowić cenną lekturę uzupełniającą dla studentów prawa i filozofii oraz doktorantów.

Spis treści ebooka Dialogiczna koncepcja prawa

Wprowadzenie , str. 13

Część pierwsza
Rekonstrukcyjno-krytyczna analiza filozoficznych źródeł dialogicznej koncepcji prawa

Rozdział I
Zapośredniczenie. Prekoncepcja dialogu. Korelacja , str. 33
1. Wstępna refleksja nad pojęciem zapośredniczenia , str. 33
2. Analiza pojęcia zapośredniczenia w filozofii Hegla , str. 37
2.1. Założenia ontologiczne i epistemologiczne , str. 37
2.2. Pojęcie zapośredniczenia w dialektycznej teorii świadomości , str. 39
2.3. &bdquo,Człowiek jest rozmową, która go od wewnątrz buduje&rdquo, , str. 48
2.4. Pojęcie zapośredniczenia w Heglowskich Zasadach filozofii prawa (Kilka relewantnych ustaleń na temat prawa dokonanych przez Hegla) , str. 50
2.5. Konkluzje , str. 52
3. Feuerbacha prekoncepcja dialogu , str. 52
4. Pojęcie korelacji w późnej myśli Cohena. Inny (Reah) , str. 56

Rozdział II
Rekonstrukcja i interpretacja dwu znaczeń dialogu , str. 61
1. Dialog jako rozmowa oraz dialog w ujęciu ontologicznym i etycznym , str. 61
1.1. Zagadnienie dialogu w europejskiej myśli filozoficznej &ndash, identyfikacja problemu , str. 61
1.2. Dialog jako rozmowa , str. 65
1.2.1. Uwagi wstępne , str. 65
1.2.2. Dialektyka rozmowy , str. 69
1.2.3. Wnioski , str. 75
1.3. Dialog jako relacja dialogiczna , str. 76
2. Filozofia dialogu jako egzystencjalizm żydowski , str. 87
2.1. Egzystencjalistyczny charakter filozofii dialogu , str. 87
2.2. Źródłowość judaizmu dla filozofii dialogu , str. 91
3. Rosenzweigowski i Buberowski model dialogu , str. 95
3.1. Franz Rosenzweig &ndash, kierunek: poza ontologię! , str. 95
3.2. Buberowski model dialogu , str. 104
3.2.1. Dialog inspirowany chasydyzmem i filozofią życia , str. 104
3.2.2. Zasada antropiczna &ndash, centralna kategoria filozofii dialogu , str. 107
3.2.3. Między bezpośredniością a zapośredniczeniem , str. 122
4. Człowiek jako istota dramatyczna , str. 123
5. Symetria jako cecha konstytutywna dialogu Buberowskiego a asymetryczność spotkania w ujęciu Levinasowskim , str. 129
6. Metaforyka filozofii dialogu i inne aspekty języka dialogistów , str. 134

Rozdział III
Europejska tradycja filozoficzna ujmowania podmiotowości a podmiotowość na gruncie filozofii dialogu i myśli Levinasa (uchwycenie przełomu dialogicznego) , str. 140
1. Filozoficzna tradycja ujmowania podmiotowości , str. 140
1.1. Indywiduacja Kartezjańskiego cogito , str. 141
1.2. Intensyfikacja indywidualności i wolności &ndash, monada , str. 142
1.3. Podmiotowość i inność w znaczeniu Kantowskim , str. 144
1.4. Fichte &ndash, konstytucja intersubiektywności , str. 146
1.5. Intersubiektywność sztuki rozumienia według Schleiermachera , str. 147
1.6. Ja transcendentalne w filozofii Husserla. Koncepcja intersubiektywności. Konstytuowanie innego jako monady , str. 149
1.7. Hermeneutyka fenomenologiczno -egzystencjalna Martina Heideggera , str. 151
1.8. Podmiot dialogu psychoanalitycznego , str. 156
2. Podmiotowość na gruncie filozofii dialogu , str. 158
3. Fluktuacje pojęcia podmiotowości w filozofii Emmanuela Levinasa , str. 160
4. Poza dekonstrukcję podmiotu &ndash, podmiot po zwrocie dialogicznym , str. 169

Rozdział IV
Etyczność dialogu , str. 175
1. Tytułem wstępu: o wcielaniu zasady dialogicznej przez Martina Bubera , str. 175
2. Etyczny charakter relacji międzyludzkich &ndash, etyka oparta na wrażliwości , str. 178
2.1. &bdquo,Etyka już sama przez się jest pewną optyką...&rdquo, , str. 178
2.2. Relacja, która ma naturę mowy , str. 185
2.3. Twarz Innego , str. 189
2.4. Wrażliwość , str. 198
2.5. Odradek , str. 202
3. Jeśli twarz jest medium komunikacji... &ndash, przeciw wojnie i przemocy , str. 204
4. Dialog w świetle etyki troski , str. 212
4.1. Logos i eros w symbolice jaźni &ndash, kilka słów wprowadzenia , str. 212
4.2. Etyka oparta na trosce. Ku etycznemu podmiotowi relacyjnemu , str. 213

Rozdział V
Fenomenologiczne podstawy konstruowania dialogicznej koncepcji prawa , str. 219
1. Uwagi wprowadzające , str. 219
2. Wyznaczenie nowych horyzontów fenomenologii. Metoda fenomenologiczna i jej przemiany dokonane przez Heideggera i Levinasa , str. 222
2.1. Heideggera ezystencjalne horyzonty fenomenologii , str. 222
2.2. Transformacja fenomenologii dokonana przez Levinasa , str. 234

Część druga
Dialogiczny sposób pojmowania prawa

Rozdział I
O komunikacyjnym i hermeneutycznym pojmowaniu prawa w odniesieniu do pojęcia dialogu jako rozmowy , str. 247
1. Prawo jako rezultat procesu komunikacyjnego , str. 248
1.1. Znaczenie koncepcji komunikacji społecznej Jü,rgena Habermasa , str. 248
1.1.1. Językowe zapośredniczenie relacji komunikacyjnej , str. 248
1.1.2. Poznać rzeczywistość społeczną dogłębnie , str. 252
1.1.3. Konsensus osiągany komunikacyjnie , str. 254
1.2. Zakotwiczenie prawa w dyskursie , str. 256
2. Prawo jako rezultat procesu rozumienia , str. 258
2.1. Uwagi wstępne , str. 258
2.2. Dialogiczne aspekty hermeneutyki Hansa -Georga Gadamera , str. 262
2.2.1. Rozumienie jako wymiar bycia , str. 262
2.2.2. Hermeneutyka jako sztuka pytania , str. 267
2.2.3. Pozostaje wciąż kwestią &bdquo,kim jestem Ja i kim jesteś Ty&rdquo,? , str. 271
2.3. Zakotwiczenie prawa w dialogu interpretacyjnym , str. 272
2.4. Rozmowa hermeneutyczna z perspektywy filozofii dialogu , str. 277

Rozdział II
O dialogicznym sposobie pojmowania prawa w odniesieniu do pojęcia dialogu jako więzi międzyludzkiej / relacji etycznej , str. 282
1. Filozoficzne pytania o naturę i sens prawa / pytanie ontologiczne, teleologiczne i etyczne , str. 282
2. Relacyjność jako punkt wyjścia dla dialogicznej koncepcji prawa &ndash, aspekt mowy i języka , str. 285
2.1. Uwagi wstępne , str. 285
2.2. Relacyjność mowy , str. 287
3. Logocentryczny i symetryczny charakter relacji prawnej , str. 290
4. Dialogiczny przełom w stawianiu problemu: prawo a etyka , str. 296
4.1. Wybrane wątki sporu: prawo a etyka , str. 296
4.2. Prawo jako korekta naniesiona na stosunek etyczny , str. 301

Rozdział III
Przyczynek do dialogicznej filozofii polityki , str. 306
1. Polityczna sfera życia &ndash, uwagi wstępne , str. 306
2. Relacyjność jako filozoficznopolityczny problem badawczy , str. 309
2.1. Dialogiczność wspólnoty politycznej , str. 309
2.2. Relacyjna tożsamość uczestnika &bdquo,sieci rozmów&rdquo, a dialogiczne &bdquo,żywe odniesienie&rdquo, , str. 312
3. Polityka dialogiczna wobec polityki deliberatywnej , str. 315
3.1. Deliberatywny zwrot w teorii demokracji , str. 315
3.2. Kohabitacja polityczna. Analiza etycznie ujętej relacyjności z płaszczyzny filozoficznopolitycznej , str. 319
3.3. Normatywne neutralizowanie różnic (postulat demokracji deliberatywnej) , str. 322
3.4. Znaczenie różnicy w życiu społeczeństw. W stronę radykalnego pluralizmu (postulat demokracji dialogicznej) , str. 324
4. Życie z Innym. Polityka segregacji/ polityka gościnności. Głos w dyskusji nad imigracją , str. 326
5. Dialog w przestrzeni społecznej &ndash, wybrane myśli Józefa Tischnera , str. 330

Rozdział IV
Sprawiedliwość dialogiczna , str. 333
1. Filozoficzna tradycja a oryginalność Levinasowskiego ujęcia sprawiedliwości , str. 333
1.1. Sprawiedliwość jako porządek ontologiczno -polityczny (prawny) i jako etyczny wyraz relacji , str. 333
1.2. Zasada rządząca relacjami społecznymi według Paula Ricoeura , str. 336
1.3. Filozofiaczna tradycja ujmowania sprawiedliwości w perspektywie stanowiska Levinasa , str. 337
2. Sprawiedliwość proceduralna / sprawiedliwość deliberatywna oparta na uznaniu / sprawiedliwość dialogiczna , str. 341

Zakończenie
Obszary dalszych badań nad dialogiczną koncepcją prawa. Kilka słów post scriptum , str. 355

Bibliografia , str. 359

Indeks osobowy , str. 385

Indeks rzeczowy , str. 393