-17%

ebook Domeny symboliczne Lech M. Nijakowski

Wydawca: Scholar

Rok wydania: 2006

Książka porusza niezwykle ważny, a zarazem niedostatecznie zgłębiony problem symbolicznego wymiaru animozji oraz konfliktów narodowościowych i etnicznych, czyli sporów o pomniki, mauzolea, groby i cmentarze, zabytki, miejsca święte, rocznice wydarzeń historycznych, pieśni i znaki graficzne, obecność w przestrzeni publicznej nazw i języka mniejszości itd. Autor przedstawia model wyjaśniający te konflikty, podkreślając znaczenie aspektu terytorialnego (tytułowa „domena symboliczna” to terytorium, nad którym dana grupa panuje symbolicznie). W kolejnych dwóch częściach model ów jest weryfikowany na podstawie analizy sporów z udziałem większości polskiej oraz Ślązaków o różnej identyfikacji narodowej, a także mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce (niemieckiej, ukraińskiej, białoruskiej, żydowskiej, ormiańskiej, romskiej i litewskiej). Książka ma charakter interdyscyplinarny, Autor korzysta z dorobku historii, politologii, etnologii i antropologii kulturowej, a także psychologii społecznej. Nijakowski opiera się przede wszystkim na własnych badaniach, uwzględniając wiele niepublikowanych wcześniej danych i dokumentów.

Spis treści ebooka Domeny symboliczne

WPROWADZENIE 11
Plan i cele badawcze książki 15
Metodyka badań i kodowanie 17
Uwagi o zasadach cytowania i bibliografii 21
Część I. TEORETYCZNE ASPEKTY ANIMOZJI I KONFLIKTÓW NARODOWOŚCIOWYCH I ETNICZNYCH W WYMIARZE SYMBOLICZNYM 23
ROZDZIAŁ 1. KONFLIKTY NARODOWE I ETNICZNE – PERSPEKTYWA TEORETYCZNA. UWAGI WSTĘPNE 24
1.1. Konflikt społeczny a konflikt etniczny 24
1.2. Modele opisu animozji i konfliktów narodowościowych w wymiarze symbolicznym 32
1.3. Zasób i dobro etniczne – etniczność a modernizacja w Polsce 38
1.4. Terytorialne i nieterytorialne konflikty etniczne w wymiarze symbolicznym 40
ROZDZIAŁ 2. O ZNACZENIU TERYTORIUM DLA NAUK SPOŁECZNYCH I KULTURY 45
2.1. Kategoria terytorium a inne kategorie w naukach społecznych 45
2.2. Fenomenologiczna i antropologiczna analiza kategorii terytorium 55
2.3. Terytorium jako residuum ontologiczne 59
2.4. Konstrukty etniczne na bazie terytorium 63
ROZDZIAŁ 3. SOCJOLOGIA POMNIKA, CZYLI W POSZUKIWANIU FATALNEJ SIŁY KAMIENIA 66
3.1. Definicja i typologia pomników 67
3.2. Poziomy analityczne socjologii pomnika 81
3.2.1. Estetyka pomnika 81
3.2.2. Pomnik jako element podsystemu komunikacyjnego 86
3.2.3. Pomnik z perspektywy mikrosocjologicznej i antropologicznej 89
3.2.4. Pomnik z perspektywy makrosocjologicznej i politologicznej 90
3.3. Wymiary społeczne pomnika 91
3.4. Pomnik jako przedmiot konfliktu. Uwagi wprowadzające 98
ROZDZIAŁ 4. DOMENY SYMBOLICZNE 103
4.1. O homologii między ludową religijnością a nacjonalizmem 103
4.2. Domena symboliczna 108
CZĘŚĆ II. STOSUNKI ETNICZNE NA ŚLĄSKU: ZASTOSOWANIE BADAWCZE KONCEPCJI DOMENY SYMBOLICZNEJ 125
ROZDZIAŁ 5. O WIELOŚCI DYSKURSOW TOŻSAMOŚCIOWYCH I IDENTYFIKACJI NA ŚLĄSKU 126
5.1. Wiele twarzy narodu 127
5.2. Po co debata o narodowości Śląskiej 129
5.3. Ślązacy – charakterystyka społeczności 131
5.4. Śląskie trajektorie 145
5.5. „Etniczność wyobrażona” opolskich Niemców 150
5.6. Ślązacy o identyfikacji niemieckiej w świetle spisu powszechnego 154
ROZDZIAŁ 6. ANIMOZJE NARODOWOŚCIOWE W WYMIARZE SYMBOLICZNYM NA ŚLĄSKU W LATACH 1989–2005 165
6.1. Mit Ziem Odzyskanych 166
6.2. Walka o „krajobraz semantyczny” 173
6.3. Historyczne uwarunkowania fundowania pomników żołnierzom niemieckim 181
6.4. Pomniki upamiętniające żołnierzy niemieckich na Śląsku w latach 1945–1989 186
6.5. Konflikty o pomniki upamiętniające żołnierzy niemieckich w latach 1989–2005 190
6.6. Studium przypadku: konflikt o pomnik w Mechnicach 225
6.7. Sporne pomniki polskie w „gminach niemieckich” 238
6.8. „Obozy dla Niemców na Śląsku 242
6.9. Studium przypadku: Łambinowice 246
6.10. Konflikty o Górę Świętej Anny 254
ROZDZIAŁ 7. WYJAŚNIENIE ANIMOZJI I KONFLIKTóW POLSKO-NIEMIECKICH NA ŚLĄSKU W WYMIARZE SYMBOLICZNYM 268
7.1. O nieredukowalności konfliktów w wymiarze symbolicznym na Śląsku 268
7.2. Polityczny i religijny kult zmarłych 273
7.3. Śląskie domeny symboliczne 276
CZĘŚĆ III. PRZEGLĄD MIĘDZYETNICZNYCH SPORÓW O UPAMIĘTNIENIA W POLSCE W LATACH 1989–2005 287
ROZDZIAŁ 8. TOPOGRAFIA I HISTORIA ANIMOZJI I KONFLIKTÓW 288
8.1. Upamiętnienia niemieckie poza Śląskiem 288
8.2. Pomniki i tablice mniejszości ukraińskiej 291
8.3. Pomniki białoruskie 307
8.4. Animozje polsko-żydowskie 312
8.5. Litwini, Ormianie i Romowie 320
ROZDZIAŁ 9. WYJAŚNIENIE KONFLIKTÓW ZA POMOCĄ KONCEPCJI DOMENY SYMBOLICZNEJ 329
9.1. Niemcy a Ukraińcy: podobieństwa i różnice restytucji domeny symbolicznej 329
9.2. Domeny martyrologiczne 334
9.3. Mniejszościowe domeny w Polsce – podsumowanie 339
ZAKOŃCZENIE 341
ROZDZIAŁ 10. O ZASADNOŚCI WPROWADZONYCH KATEGORII W ŚWIETLE BADAŃ EMPIRYCZNYCH 342
10.1. Domeny symboliczne w Polsce 342
10.2. Projekt studium przypadku: Cmentarz Orląt Lwowskich 346
10.3. Projekt studium przypadku: Jerozolima 348
10.4. Strategie rozwiązywania i zarządzania konfliktami narodowościowymi i etnicznymi w wymiarze symbolicznym 349
10.5. Podsumowanie pracy 351
BIBLIOGRAFIA CYTOWANA 355
I. Książki i artykuły naukowe 355
II. Beletrystyka 368
III. Artykuły i wywiady prasowe 368
IV. Komunikaty z badań społecznych 370
V. Ulotki, informatory, książki propagandowe, biuletyny komisji sejmowych, protokoły, niepublikowane dokumenty, ekspertyzy i wystąpienia 370
VI. Dokumenty mowy nienawiści 371
VII. Dokumenty multimedialne 371
THE NATIONALITY AND ETHNIC CONFLICTS IN THE SYMBOLIC DIMENSION 372
INDEKS NAZWISK 373