ebook Dwa systemy emocji i ich konsekwencje dla procesów poznawczych Kamil K. Imbir

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2018

Autor przedstawia nowy model interakcji emocji i procesów poznawczych, wyjaśniający zachodzące między nimi związki z perspektywy teorii dwusystemowych, opisujących działanie umysłu w kategoriach procesów automatycznych i kontrolowanych. Prezentuje wyniki własnych badań behawioralnych i neurofizjologicznych dotyczących przetwarzania słów. Wyniki te dowodzą, że emocje mogą prowadzić do pogorszenia poziomu wykonywania zadań poznawczych albo, w przypadku emocji o genezie refleksyjnej, do polepszenia funkcjonowania poznawczego dzięki aktywizacji systematycznych mechanizmów przetwarzania.

Publikacja adresowana do studentów psychologii, doktorantów i badaczy procesów poznawczych, a także do osób zainteresowanych wpływem emocji na pracę mózgu.

Niewątpliwym walorem pracy jest zwarty, syntetyczny, prawdziwie autorski wywód teoretyczny osadzony w dobrze udokumentowanym backgroundzie [oraz] kompetentnie zrealizowany i dobrze opisany program badawczy, którego efektem jest wyrazista i dobrze zweryfikowana propozycja modelu.
Badania eksperymentalne to niewątpliwie koronna metoda badań psychologicznych. Autor stosuje ją znakomicie z ogromną starannością […]. [To] dowodzi kompetencji metodologicznych autora, a zarazem pokazuje wachlarz miar zależnych, które mogą być operacjonalizowane w modelu.
Niezwykle bogata literatura i odwołania zarówno do klasyków, jak i zupełnie współczesnych prac [sprawiają, że] czytelnik ma do dyspozycji bogate kompendium wiedzy w zakresie problematyki szeroko rozumianego podejścia dwusystemowego.
(Z recenzji dr hab. Anny Szuster-Kowalewicz, prof. UW)

*********

Two Systems of Emotions and Their Consequences for Cognitive Processes. A New Approach to Understanding the Relationships Between Emotions and Cognition and the Mind as a Whole

The book discusses a new model of interaction of emotions and cognitive processes explaining the relationships between them from the perspective of dual-system theories describing the mind’s operation in terms of automatic and controlled processes. The author presents the results of his own behavioral studies and neurophysiological measurements, which prove that emotions can lead to the deterioration or improvement of cognitive functioning.

*********

Kamil K. Imbir – psycholog, pracownik Wydziału Psychologii UW, gdzie kieruje Katedrą Psychologii Osobowości.
Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół psychologii emocji oraz psychologii poznawczej. Opublikował wiele artykułów w międzynarodowych czasopismach m.in. "Emotion Review", "Behavioral Research Methods", "Journal of Cognitive Psychology".
Autor dwusystemowego modelu opisującego relacje emocji i procesów poznawczych (New Ideas in Psychology), w którym kładzie nacisk na śledzenie poznawczych konsekwencji emocji automatycznych i refleksyjnych.

Spis treści ebooka Dwa systemy emocji i ich konsekwencje dla procesów poznawczych

1. Przedmowa 11

2. Teorie dwusystemowe w psychologii 17
2.1. Najważniejsze ogólne teorie podkreślające
dualizm poznania 20
2.2. Dualizm emocji 29
2.3. Krytyka teorii dwusystemowych 32

3. Proponowany model teoretyczny związków emocji i procesów poznawczych 36
3.1. Lista założeń 37
3.1.1. Dualizm mechanizmów aktywacyjnych 40
3.2. Prezentacja modelu 44
3.2.1. Emocje o genezie automatycznej i
przetwarzanie heurystyczne 45
3.2.2. Emocje o genezie refleksyjnej i
przetwarzanie systematyczne 48
3.2.3. Emocje o genezie automatycznej i
przetwarzanie systematyczne 50
3.2.4. Emocje o genezie refleksyjnej i
przetwarzanie heurystyczne 52
3.3. Przewidywania i hipotezy płynące z modelu 53

4. Metody badań – w stronę obiektywizacji metody porównań między dwoma systemami 56
4.1. Normy afektywne jako narzędzie przydatne w
tworzeniu badań eksperymentalnych 58
4.2. Sposoby operacjonalizacji właściwości
emocjonalnych bodźców w badaniach własnych 62
4.2.1. Badania nad normami afektywnymi dla
słów 64
4.2.2. Uzupełniające badania nad normami
afektywnymi: krótkie teksty i muzyka 71
4.2.3. Wnioski z badań nad normami afektywnymi
73
4.3. Założenia operacyjne leżące u podstaw badań
własnych 74

5. Rola genezy ładunku emocjonalnego w procesach przetwarzania słów 84
5.1. Mechanizmy przetwarzania słów i rola afektu
w tym przetwarzaniu 85
5.2. Badania EEG w warunkach spontanicznego
przetwarzania słów emocjonalnych zróżnicowanych
ze względu na znak i genezę ładunku emocjonalnego
90
5.3. Badania EEG w warunkach kierowanego
instrukcją przetwarzania słów emocjonalnych 93
5.3.1. Znak i geneza ładunku emocjonalnego 94
5.3.2. Pobudzenie i subiektywna waga
regulacyjna 96
5.4. Wnioski z badań elektrofizjologicznych 97

6. Rola typów aktywacji w zadaniach wymagających kontroli poznawczej 100
6.1. Zadanie typu Stroopa w świetle teorii
dwusystemowych 101
6.2. Rola dwóch rodzajów aktywacji w zadaniu
Stroopa – badania behawioralne 104
6.2.1. Badanie 1. z użyciem emocjonalnej
wersji Testu Stroopa 105
6.2.2. Badanie 2. z użyciem standardowego
Testu Stroopa połączonego z prezentacją słów
emocjonalnych jako dystraktorów 107
6.2.3. Wnioski z badań behawioralnych 109
6.3. Rola dwóch rodzajów aktywacji w zadaniu
Stroopa – korelaty EEG 110
6.4. Wnioski z badań nad kontrolą poznawczą 114

7. Wpływ genezy emocji na preferowany typ przetwarzania w sytuacjach ambiwalentnych 117
7.1. Zadania ambiwalentne w świetle teorii
dwusystemowych 118
7.2. Rola genezy ładunku emocjonalnego w
przypisywaniu znaczenia bodźcom ambiwalentnym 119
7.2.1. Metoda badania 122
7.2.2. Wyniki 125
7.2.3. Wnioski 128
7.3. Postrzeganie bodźców ambiwalentnych przez
pryzmat wymiarów ciepła i kompetencji 129
7.3.1. Metoda 133
7.3.2. Rola genezy i znaku ładunku
emocjonalnego 136
7.3.3. Rola subiektywnej wagi regulacyjnej i
pobudzenia 140
7.3.4. Wnioski z badania nad interpretacją
bodźców na wymiarach ciepła i kompetencji 144
7.4. Rola genezy i znaku ładunku emocjonalnego w
interpretowaniu sekwencji losowych 146
7.4.1. Metoda 148
7.4.2. Wyniki 149
7.4.3. Wnioski 152

8. Podsumowanie i wnioski płynące z badań 154

9. Status proponowanego modelu teoretycznego i dalsze pytania badawcze 164

Literatura cytowana 167
Załącznik 1. Wszystkie słowa użyte w poszczególnych warunkach manipulacji znakiem i genezą ładunku emocjonalnego 189
Załącznik 2. Wszystkie słowa użyte w poszczególnych warunkach manipulacji ładunkiem pobudzenia i subiektywnej wagi regulacyjnej 190
Indeks nazwisk 191