ebook Dyskursy dyskryminacji i tolerancji w przestrzeni publicznej współczesnej Polski (wartości, postawy, strategie) Bernadetta Ciesek

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2018

Monografia opisuje społeczne praktyki wykluczenia oraz tolerancji obecne we współczesnej polskiej przestrzeni publicznej. Tło teoretyczno-metodologiczne stanowi krytyczna analiza dyskursu. W pierwszej części autorka omawia wielość ścieżek, koncepcji i perspektyw badań dyskursu oraz proponuje własną konceptualizację tej kategorii badawczej. Część druga prezentuje obraz relacji między podmiotami wybranych dyskursów (feministycznego, nacjonalistycznego, narodowo-prawicowego, kościelnego i dyskursu „Tygodnika Powszechnego”) zrelatywizowanych do wskazanych w tytule praktyk wykluczenia i tolerancji. Przedstawione w pracy analizy koncentrują się na wyłonieniu z dyskursywnych światów jednostek/grup postrzeganych w kategorii Innego oraz na rekonstrukcji dyskursywnego obrazu Innych, a także Swoich. Ogląd wybranych dyskursów uwzględnia również płaszczyznę aksjologiczną i ideologiczną, ponieważ dyskursywna konceptualizacja świata to wypadkowa intersubiektywnie podzielanych wartości, przekonań, schematów myślenia, które polaryzują stanowiska i wpływają na stosunek wobec Innych, generując akty wykluczenia bądź tolerancji.

Spis treści ebooka Dyskursy dyskryminacji i tolerancji w przestrzeni publicznej współczesnej Polski (wartości, postawy, strategie)

Spis treści

Wstęp / 7

Część pierwsza
Projekt badawczy i rozważania wokół jego kontekstów teoretyczno‑metodologicznych
1. Współczesne badania nad dyskursem – wielość ścieżek, wielość koncepcji, wielość perspektyw badawczych / 13
2. Kategoria dyskursu – próba konceptualizacji pojęcia / 26
3. Perspektywa badawcza – uzasadnienie wyboru / 48
4. Kategorie Innego, Swojego i Obcego / 59
5. Porządek rozważań – kryteria podziału przestrzeni komunikacyjnej

Część druga
Dyskursy dyskryminacji i tolerancji
1. Dyskurs feministyczny jako przestrzeń tolerancji i dyskryminacji / 77
1.1. W perspektywie dyskursywnej i międzydyskursywnej – ustalenia porządkujące / 77
1.2. Akty tolerancji i wykluczenia na płaszczyźnie ideacyjnej: stereotypy, wyobrażenia, projekty rzeczywistości / 79
1.3. Dyskursywne praktyki terapeutyczne. Próby publicznego uprawomocnienia spraw wykluczonych / 91
1.4. Akty dyskryminacji i tolerancji w relacjach międzydyskursywnych na poziomie interakcyjnym / 98
1.5. Podsumowanie / 112
2. Dyskursy ideologiczne z kategorią narodu w centrum pola ideologicznego / 114
2.1. Dyskurs nacjonalistyczny / 115
2.1.1. Zarys tożsamości i jej kategorie konstytutywne / 115
2.1.2. Tradycjonalizm a liberalizm – źródła aktu wykluczenia / 119
2.1.3. W roli Wroga – stosunek do Unii Europejskiej / 125
2.1.4. Rola historii w dyskursie nacjonalistycznym / 131
2.1.5. Demoliberałowie jako wróg polityczny i moralny / 135
2.1.6. Wobec innych nacji / 140
2.1.7. Etykietowanie jako akt wykluczenia / 144
2.1.8. Podsumowanie / 148
2.2. Dyskurs prawicowy / 148
2.2.1. Kreacja tożsamości narodowej – kategorie Polski, Polaka, polskości / 149
2.2.2. Władza jako kategoria dyskursu narodowo‑prawicowego / 161
2.2.3. Inność światopoglądowa – postawy, wartości, relacje międzydyskursywne / 171
2.2.4. Podsumowanie / 188
2.2.5. Dyskurs polityczny a media / 190
3. Dwa oblicza dyskursu katolickiego / 194
3.1. Dyskurs Kościoła katolickiego / 195
3.1.1. Obszar badań i procedury analityczne / 195
3.1.2. Przestrzeń dialogu / 197
3.1.3. Kościół katolicki a społeczeństwo – dualistyczna wizja świata i problem uniwersaliów kulturowych / 212
3.1.4. Podsumowanie / 220
3.2. Dyskurs „Tygodnika Powszechnego” / 223
3.2.1. Konceptualizacja aktorów społecznych – Inny jako Drugi / 223
3.2.2. Dialog jako reguła dyskursu tolerancji / 230
3.2.3. Strategie porozumienia na płaszczyźnie interakcyjnej: układ partnerski / 240
3.2.4. Podsumowanie / 251
Zakończenie / 255
Literatura / 259
Summary / 273
Zusammenfassung / 274