-23%

ebook Emocje jako strategie dobrego życia w świetle filozoficznej teorii emocji Roberta Solomona Magdalena Michalik-Jeżowska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Rok wydania: 2013

Książka jest krytyczną rekonstrukcją, obroną i pogłębieniem Solomonowej teorii emocji, kontestującej (i, w zamierzeniu autora, przezwyciężającej) konceptualną opozycję rozumu i emocji na gruncie właściwej dla etyki racjonalności praktycznej. Poglądy autora przedstawiono poprzez pryzmat przyświecającego mu założenia głoszącego, że emocje mogą (i powinny!) być skutecznymi strategiami dobrego, tj. moralnego i jednocześnie szczęśliwego życia. W Solomonowej koncepcji, mimo jej inspiracji Sarte'owskim ujęciem emocji jako "magicznych transformacji świata", nieświadomość emocji nie jest traktowana jako świadectwo ich nieracjonalności. Emocje uważa się tu za (przynajmniej!) potencjalnie racjonalne. Jako takie są one właśnie strategiami dobrego życia. W tym ujęciu emocje pojmuje się jako sądy wartościujące, które nie tylko konstytuują świat jednostkowego doświadczenia (surrealność), ale także kreują "ja" i obiekty emocji. Tak pojęte emocje mają nie tylko wielki wpływ na moralne postępowanie człowieka - sam etyczny osąd widziany jest tu jako osąd emocjonalny. Ważną częścią książki jest fragment poświęcony Solomonowej koncepcji duchowości, którą autorka książki traktuje jako konceptualne dopełnienie przedstawionej teorii emocji. W ujęciu Solomona emocje nawet najlepiej użyte, są egocentryczne, zatem koncentrują podmiot na jego, zawsze w pewnej mierze ograniczonym, dobru. Duchowość jako meta-emocja przezwycięża egocentryzm emocjonalnego nastawienia poprzez uzgodnienie ludzkiego dobrostanu z dobrem innych ludzi i Natury. W ten sposób wieńczy ona moralny rozwój człowieka i uszlachetnia jego subiektywne poczucie szczęścia.

Spis treści ebooka Emocje jako strategie dobrego życia w świetle filozoficznej teorii emocji Roberta Solomona

Wstęp 7

I. Zasadnicze kontrowersje wokół emocji jako przedmiotu badań 15

I.1. Problematyczne definiowanie emocji 15
I.2. Emocje nie tworzą naturalnego rodzaju 24
I.3. Emocje a inne zjawiska afektywne 39
I.3.1. Emocje a nastroje 40
I.3.2. Emocje a temperament, styl afektywny i dyspozycje osobowościowe (afektywne cechy) 46
I.3.3. Emocje a sentymenty 48
I.4. Walencyjność 50

II. Emocjonalna konstytucja świata 66

II.1. Rehabilitacja subiektywności 66
II.2. Surrealność versus Rzeczywistość 70
II.3. Konstruowanie „Ja” 74
II.4. Emocje jako konstytucyjne sądy 86
II.4.1. Na czym polega konstytucyjna funkcja emocji? 86
II.4.2. Emocje jako osobiste mitologie 91
II.4.3. Emocje jako ideologie 93
II.5. Obronny charakter emocji 106
II.6. Pokonywanie siebie 114

III. Dekonstrukcja mitów na temat emocji 117

III.1. Emocje nie są uczuciami 117
III.2. Emocje nie są pasywne 129

IV. Emocje jako sądy wartościujące 151

IV.1. Intencjonalność 151
IV.2. Cechy emocji jako osądu 163
IV.2.1. Spontaniczność 164
IV.2.2. Przedrefleksyjność 168
IV.2.3. Oceniający charakter 172
IV.2.4. Konstytutywność 173
IV.2.5. Systematyczność 175
IV.2.6. Egocentryzm 179
IV.2.7. Istotne związanie z pożądaniami 181
IV.2.8. Powiązanie z ekspresją w działaniu w nieprzyczynowy sposób 183
IV.2.9. „Beznamiętność” jedynie w patologicznych okolicznościach 187
IV.2.10. Szczególny akt osądu nietożsamy z treścią zdaniową 188
IV.2.11. Utrzymujące się i strukturalne orzeczenia 190

V. Racjonalność emocji 194

V.1. Emocje nie są irracjonalne 194
V.2. Emocje jako racjonalne aktywności podmiotu 217
V.3. Rewizja współczesnego ujmowania racjonalności 235

VI. Moralne znaczenie emocji. Emocjonalny dobrostan jako wyraz moralnego i duchowego rozwoju człowieka 260

VI.1. Specjalny status moralnego osądu jako osądu emocjonalnego. Teoria Solomona a internalizm i eksternalizm w etyce 260
VI.2. Moralne znaczenie wybranych rodzajów emocji 273
VI.2.1. Moralne oburzenie 273
VI.2.2. Żal 276
VI.2.3. Wdzięczność 297
VI.3. Duchowość jako rozszerzająca ego perspektywa doświadczania świata 303
VI.3.1. Szczęście, integracja emocjonalna i duchowość 303
VI.3.2. Duchowość jako pasja 311
VI.3.3. Wdzięczność jako zasadniczy wymiar duchowego ustosunkowania się do życia 322

VII. Krytyka przedstawionej teorii emocji 330

VII.1. Krytyka emocji jako osądu 333
VII.1.1. Ronald de Sousa o paradoksalnym charakterze koncepcji emocji jako osądu 334
VII.1.2. Zrewidowana koncepcja emocji jako osądu (James a koncepcja emocji Solomona) 338
VII.2. Solomon jako egzystencjalista. Egzystencjalizm jako humanizm w ujęciu Ronalda de Sousy 354

Zakończenie 365
Bibliografia 378