ebook Euroregiony polskie w procesie integracji europejskiej oraz w przezwyciężaniu peryferyjności i dysproporcji regionalnych Marianna Greta

Spis treści ebooka Euroregiony polskie w procesie integracji europejskiej oraz w przezwyciężaniu peryferyjności i dysproporcji regionalnych

Wstęp 9

Rozdział I. Regiony i rozwój regionalny, klasyfi kacja teorii regionów – wybrane zagadnienia 13

Uwagi wstępne 13

1. Region i rozwój regionalny – cele i czynniki rozwoju regionalnego 13

2. Ekonomia regionu w poszukiwaniu teorii euroregionu 18
2.1. Elementy teorii regionu i klasyfi kacja wybranych teorii 18
2.2. Teorie lokalizacji – czy tylko w kręgu potencjału produkcyjnego i kosztów transportu – nowa jakość lokalizacji 21
2.3. Przepływy czynników produkcji, specjalizacja i efekty aglomeracji, czyli od tradycyjnej do nowoczesnej teorii handlu zagranicznego w rozwoju regionów 22
2.4. Organizacja i innowacyjne otoczenie w budowie teorii regionu 24
2.5. Teoria geografi i przemysłu i możliwości nowego uprzemysłowienia w regionie 26

3. Regiony w Unii Europejskiej (UE) – wybrane zagadnienia 26
3.1. Regiony w procesie decyzyjnym UE i dyplomacja regionów 27
3.2. Regiony a typ państwa w UE 29
3.3. Regiony w strukturze terytorialno-administracyjnej państw UE 34
3.4. Podział NUTS w UE – istota, znaczenie oraz dążenie do usystematyzowania i porównywalności regionów w Europie 37

Uwagi końcowe w kontekście wniosków dla euroregionów 45

Rozdział II. Od współpracy transgranicznej do euroregionów 47

Uwagi wstępne 47

1. Od współpracy transgranicznej... 47

2. ...do euroregionów 53

Uwagi końcowe 59

Rozdział III. Instrumenty organizacyjne (instytucjonalne) i prawne regionów/euroregionów 61

Uwagi wstępne 61

1. Rada Europy i jej wpływ na instytucjonalizację regionów w Europie 62
1.1. Krótki rys genezy Rady Europy i struktury organizacyjnej 62
1.2. Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy jako główny organ dla funkcjonowania regionów/euroregionów 67
1.2.1. Funkcje Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy 67
1.2.2. Struktura organizacyjna Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy 68

2. Komitet Regionów i jego znaczenie w instytucjonalizacji regionalnej 69
2.1. Funkcje Komitetu Regionów dla regionów i euroregionów 69
2.2. Struktura organizacyjna Komitetu Regionów 71

3. Stowarzyszenie Europejskich Regionów Granicznych (SERG) i jego szczególne zaangażowanie oraz „misja” dla euroregionów 73
3.1. SERG – geneza, zadania i cele 73
3.2. SERG – struktura organizacyjna i członkowstwo 75
3.3. SERG – funkcje dla euroregionów i „misja specjalna” 79

4. Umocowanie prawne regionów/euroregionów 82
4.1. Europejska Konwencja Ramowa o Współpracy Transgranicznej między Wspólnotami i Władzami Terytorialnymi (Konwencja Madrycka) – jako główna podstawa prawna dla regionów transgranicznych 82
4.2. Europejska Karta Regionów Granicznych i Transgranicznych kodeksem dla współpracy transgranicznej 84
4.3. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego i Europejska Karta Samorządu Regionalnego 85

Uwagi końcowe w kontekście wniosków dla euroregionów 87

Rozdział IV. Instrumenty fi nansowe dla regionów/euroregionów w ramach unijnej polityki regionalnej, polityk sektorowych oraz fi nansowe mechanizmy spoza UE 89
Uwagi wstępne 89

1. Polityka regionalna UE „dziś i „jutro” 91
1.1. Lata 2007-2013 i 2014-2020 91
1.2. Strategia Europa 2020 – założenia i cele – jako wyznacznik przyszłej polityki regionalnej UE i „nowej fi lozofi i” dla jej instrumentów fi nansowych 96
1.3. Polityka regionalna w perspektywie 2014 -2020 – wybrane problemy 100

2. Unijne fundusze strukturalne dla regionów/euroregionów w ramach polityki regionalnej w okresie 2007-2013 oraz Fundusz Spójności – obszary wsparcia 103
2.1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) – geneza, rozwój, obszary wsparcia 103
2.2. Europejski Fundusz Społeczny (EFS) – geneza, rozwój, obszary wsparcia 109
2.3. Fundusz Spójności (FS) – geneza, rozwój, obszary wsparcia 112

3. „Nowy” wymiar wsparcia ze „starych” funduszy strukturalnych w polityce spójności na lata 2014-2020 115

4. Istota i znaczenie nowego instrumentu fi nansowego „Łącząc Europę” w dochodzeniu do smart specialisation 117

5. Fundusze z polityk sektorowych UE 124
5.1. Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) – geneza, rozwój, obszary wsparcia 124
5.2. Europejski Fundusz Rybacki (EFR) – geneza, rozwój, obszary wsparcia 127

6. Inicjatywy Wspólnotowe (IW) – jako szczególny rodzaj fi nansowania regionów/euroregionów 128
6.1. Inicjatywy Wspólnotowe – ogólna charakterystyka i klasyfi kacja 128
6.1.1. Inicjatywa INTERREG – istota i funkcjonowanie oraz znaczenie euroregionalne 132
6.1.2. Pozostałe Inicjatywy Wspólnotowe 135

7. Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) – znaczenie dla euroregionów 139

8. Inne instrumenty fi nansowe dla wspierania euroregionów: Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Norweski Mechanizm Finansowy 141
8.1. Fundusze Norweskie (Mechanizm Finansowy EOG, Norweski Mechanizm Finansowy) 141
8.2. Szwajcarki Instrument Finansowy 144

Uwagi końcowe w kontekście wniosków dla euroregionów 146

Rozdział V. Euroregiony wobec pobudzania możliwości rozwojowych – klastry i Partnerstwo Wschodnie 149

Uwagi wstępne 149

1. Euroregion w roli naturalnego klastra 149
1.1. Klaster – ujęcia i kryteria defi nicyjne, teoretyczne zależności 149
1.2. Czynniki i etapy tworzenia klastrów w kontekście porównań z euroregionem 151
1.3. Znaczenie „nowej ekonomii” dla regionalnego i euroregionalnego klasteringu 156

2. Europejska Polityka Sąsiedztwa (EPS) i Partnerstwo Wschodnie jako inicjatywa wynikająca 159
z euroregionów i dla euroregionów
2.1. Geneza Europejskiej Polityki Sąsiedztwa w poszukiwaniu wzajemnej współpracy 159
2.2. Rozwój i realizacja celów EPS 161
2.3. Partnerstwo Wschodnie (PW) – płaszczyzny działania i ramy instytucjonalne 164
2.4. Partnerstwo Wschodnie (PW) – polsko-szwedzka inicjatywa zbliżenia wschodniego w relacjach z UE 167

Uwagi końcowe w kontekście euroregionów 172

Rozdział VI. Aktywność polskich euroregionów w Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT) 175

Uwagi wstępne 175

1. Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) – istota, priorytety i działania 175

2. Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej (EUWT) narzędziem wzmacniania i upowszechniania priorytetów i działań EWT 180

3. Polskie euroregiony zachodnie w programach EWT 181

4. Pozostałe polskie euroregiony (granica południowa, wschodnia i północna) w programach EWT 189
4.1. Program Operacyjny EWT Polska-Słowacja 189
4.2. Program Operacyjny EWT Polska-Litwa 193
4.3. Program Operacyjny EWT Południowy Bałtyk 195

5. Programy EWT w ramach Partnerstwa Wschodniego 198
5.1. Program Operacyjny EWT Polska-Białoruś-Ukraina 198
5.2. Program Operacyjny EWT Litwa-Polska-Rosja 200

Uwagi końcowe 205

Rozdział VII. Studium empiryczne polskiej euroregionalizacji – wybrane zagadnienia 207
Uwagi wstępne 207

1. Polskie pogranicza w opinii „ludności euroregionalnej” przed i po członkostwie w UE 208
1.1. Cele euroregionalne 208
1.2. Czynniki euroregionotwórcze 211
1.3. Znaczenie euroregionalizacji dla pogranicza 214
1.4. Korzyści euroregionalne 219
1.5. Bariery euroregionalne 221
1.6. Próba weryfi kacji wpływu euroregionalizacji na jakość życia społeczności lokalnych przy uwzględnieniu wynagrodzeń (przykład trzech regionów pogranicza Polski 226

2. Euro-miasta nowoczesną formą aktywizacji transgranicznej i wzorcem dla euroregionalnego modelu rozwoju 229

3. Projekt Euregio PL-CZ i jego praktyczne znaczenie 233

4. Sieci parasolowe w euroregionach 236
4.1. Istota sieci parasolowych 236
4.2. Przykład projektu parasolowego Tatry-Karpaty-Beskidy w zacieśnianiu transgranicznych więzi 237

5. Euroregion Karpacki – jako szczególny model więzi transgranicznych o dużym znaczeniu praktycznym dla euroregionalnych partnerów 240
5.1. Opinie o euroregionie na „starcie” oraz z perspektywy doświadczeń i Partnerstwa Wschodniego 240
5.2. Ukraiński aspekt euroregionu – wybrane zagadnienia dotyczące realizacji działań z funduszy pomocowych jako przykład praktycznego partnerstwa 246
5.3. Grant Szwajcarski w Euroregionie Karpackim i jego praktyczne znaczenie 249
5.4. Wymiana dobrych praktyk oraz Regionalna Strategia Innowacyjna w Euroregionie Karpackim i jej euroregionalne oddziaływanie 252

6. Euroregion Bałtyk i jego wymiar praktyczny w Programie Region Morza Bałtyckiego oraz w wykorzystaniu funduszy norweskich 253
6.1. Program Region Morza Bałtyckiego i działania na rzecz ekologicznej ochrony środowiska morskiego oraz inne priorytety 253
6.2. Aktywność funduszy norweskich na północnym euroregionalnym pograniczu Polski oraz Programu „Bałtyk 21” 262

Uwagi końcowe 266
Zakończenie 267
Literatura 271
Spis tabel, map, schematów, wykresów i załączników 279
Załączniki 283

Szczegóły ebooka Euroregiony polskie w procesie integracji europejskiej oraz w przezwyciężaniu peryferyjności i dysproporcji regionalnych

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2013

Typ publikacji:

Ebook

Język:

polski

Format:

pdf

ISBN:

978-83-7525-852-3

ISBN wersji papierowej:

978-83-7525-852-3

Wydanie:

1

Autorzy:

Marianna Greta

Miejsce wydania:

Łódź

Liczba Stron:

288

Recenzje ebooka Euroregiony polskie w procesie integracji europejskiej oraz w przezwyciężaniu peryferyjności i dysproporcji regionalnych