ebook Faktura oryginału i przekładu Joanna Kubaszczyk

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2016

Monografia podejmuje kwestie związane z przekładem formy graficznej i warstwy brzmieniowej tekstów literackich, a zatem tym, co stanowi rodzaj warstwy zewnętrznej utworów. Autorka w przystępny i przekonujący sposób porusza aspekty języka, posługując się bogatym materiałem badawczym przybliżającym specyfikę przekładu „tego co na powierzchni” tekstu, czyli brzmienia i pisowni. Przeanalizowany materiał stanowią różnorakie teksty autorów polskich i niemieckojęzycznych w przekładzie na język – odpowiednio – polski lub niemiecki. Spośród autorów polskojęzycznych spotkamy pisarzy i poetów, takich jak: Jan Brzechwa, Witold Gombrowicz, Manuela Gretkowska, Zbigniew Herbert, Stanisław Lem, Antoni Libera, Stanisław Młodożeniec, Jan Andrzej Morsztyn, Jerzy Pilch, Jerzy Szaniawski, Wisława Szymborska, Olga Tokarczuk, Julian Tuwim, Jan Twardowski, Emil Zegadłowicz. Oryginały niemieckojęzyczne pochodzą spod pióra tak znanych literatów, jak: Max Frisch, Günter Grass, Ernst Jandl, Janosch, Elfriede Jelinek, Thomas Mann, Fritz Riemann, Christoph Schönborn czy Patrick Süßkind. Wybrane teksty stanowią podstawę dla egzemplifikacji wyzwań, przed jakimi stali tłumacze literatury.

Spis treści ebooka Faktura oryginału i przekładu

WSTĘP 7

ROZDZIAŁ 1 WARSTWA BRZMIENIOWA A PRZEKŁAD 19
1.1. Podobieństwo i różnica 23
1.2. Zniekształcenie fonetyczne 33
1.3. Instrumentacja wypowiedzi 39
1.3.1 Stylizacja brzmieniowa 41
1.3.2. Ikoniczność i onomatopeja 65
1.3.3. Symbolizm dźwiękowy 74
1.3.4. Kakofonia 87
1.3.5. Paronomazja 94
1.3.6. Kalambur 99
1.3.7. Glosolalia 101
1.3.8. Aliteracja 103
1.3.9. Akcent i intonacja 105
1.3.10. Rytmiczne uporządkowanie wypowiedzi 106
1.3.11. Instrumentacja – spojrzenie kompleksowe 113
1.4. Nacechowanie emocjonalne wypowiedzi 119
1.5. Adaptacje fonetyczne nazw własnych 120
1.6. Podsumowanie 122

ROZDZIAŁ 2 PISOWNIA A ZNACZENIE W KONTEKŚCIE PRZEKŁADU 125
2.1. Wprowadzenie 125
2.2. Ortografia 129
2.2.1. Błąd pisowni jako sygnał obcości 130
2.2.2. Inne funkcje błędów pisowni 132
2.3. Grafostylistyka 138
2.4. Problemy tłumaczeniowe wynikające z zastosowania intralingwalnych środków grafostylistycznych 139
2.4.1. Remotywacja i nakładanie się sensów 142
2.4.2. Pisownia anachroniczna naruszająca normę 146
2.4.3 Majuskuła 150
2.4.4 Homografia a homofonia 166
2.4.5. Pisownia jako nośnik sensu w przypadku aluzji 168
2.5. Interlingwalne środki grafostylistyczne a przekład 170
2.5.1. Pismo jako oznaka 170
2.5.2. Zrozumiałość i przejrzystość kontra zaciemnienie 172
2.5.3. Ikoniczne zastosowanie pisowni 177
2.6. Layout 185
2.7. Typografia a konwencje kultury wyjściowej i docelowej 187
2.8. Podsumowanie 197

ROZDZIAŁ 3 INTERPUNKCJA W PRZEKŁADZIE 199
3.1. Uwagi wstępne 199
3.2. Funkcje interpunkcji 200
3.3. Błędy w przekładzie interpunkcji a funkcja znaku 204
3.3.1. Funkcja komunikatywna 204
3.3.2. Funkcja emotywna 206
3.3.3. Funkcja interpretacyjna 207
3.3.4. Funkcja poetycka 208
3.4. O poszczególnych znakach interpunkcyjnych słów kilka 209
3.4.1. Kropka 210
3.4.2. Przecinek 211
3.4.3. Średnik 214
3.4.4. Pytajnik 217
3.4.5. Wykrzyknik 220
3.4.6. Wielokropek 225
3.4.7. Pauza 231
3.4.8. Dwukropek 238
3.4.9. Nawias 240
3.4.10. Cudzysłów 247
3.4.11. Cudzysłów jako znak niepewności tłumacza 253
3.5. Grafostylistyczne funkcje interpunkcji – odstępstwo od reguły 256
3.6. Pisownia internetowa 257
3.7. Podsumowanie 259

BIBLIOGRAFIA 261

INDEKS RZECZOWY 269

SPIS RYCIN 273