ebook Naród: wspólnota wyobrażona Artur Jabłoński

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2023

Publikacja stanowi analizę i rekonstrukcję tego, jak wyobrażał sobie naród kaszubski Jan Rompski (1913-1969) – pisarz, działacz narodowy, etnograf. Ten współzałożyciel grupy polityczno-literackiej Zrzeszińców narodową tożsamość kaszubską interpretował jako zespół cech z otwartego zbioru, obejmującego w szczególności: terytorium, język, kulturę, poczucie obywatelstwa. W tekst poświęconej mu publikacji autor wkomponował współczesne dyskursy tożsamościowe Kaszubów, tak by skonfrontować narrację Jana Rompskiego z dzisiejszym wyobrażeniem kaszubskiej etniczności.

*********

The Nation as an Imagined Community. Jan Rompski to the Kashubians

The book analyses and attempts to reconstruct the notion of the Kashubian nation as imagined by Jan Rompski (1913-1969) – writer, national activist and ethnographer. Rompski, founder of the Zrzeszińce political and literary group, envisioned the Kashubian identity as a collection of features from an open set encompassing in particular: territory, language, culture, and civic sense. Intertwined with the discussion of Rompski’s views are modern Kashubian identity discourses that serve to confront his narrative with ways in which Kashubian identity is imagined today.

Spis treści ebooka Naród: wspólnota wyobrażona

Wstęp 7

Rozdział 1. Metodologiczne założenia analizy i interpretacji narracji o narodzie kaszubskim Jana Rompskiego i próba ich zrozumienia we współczesnych badaniach 14
1.1. Krytyczna analiza dyskursu 14
1.2. Krytyczna analiza dyskursu w badaniach narracji
Jana Rompskiego 17

Rozdział 2. Wspólnota narodowa w kaszubskich wyobrażeniach: od Ceynowy do Zrzeszińców 23
2.1. Naród – wybrane teorie 23
2.1.1 Wyobrażenie Zrzeszińców o narodzie
kaszubskim 28
2.2. Etniczna emancypacja Kaszubów w XIX i XX w. 32
2.2.1. Podłoże polityczne początków emancypacji
Kaszubów 33
2.2.2. Projekt narodowy Floriana Ceynowy 37
2.2.3. Kwestia kaszubska od Derdowskiego po
Zrzeszińców 42

Rozdział 3. Język – kaszubskie i okołokaszubskie debaty 48
3.1. Znaczenie języka w rozwoju wspólnot narodowych
52
3.2. Status języka kaszubskiego 56

Rozdział 4. Tożsamość – kaszubskie napięcia i próby ich zrozumienia w świetle wybranej literatury 66
4.1. Główne cechy tożsamości Kaszubów 69
4.2. Kaszubskie dziedzictwo historyczne 77
4.3. Relacje na pograniczu polsko-niemieckim i ich
wpływ na tożsamość Kaszubów w świetle wybranych XIX i
XX-wiecznych źródeł 82

Rozdział 5. Literatura kaszubska. Zmiany w jej kaszubskim i niekaszubskim pojmowaniu 88
5.1. Zakres terminu „literatura kaszubska” 88
5.2. Rozwój i znaczenie literatury kaszubskiej 92
5.3. Badania nad literaturą kaszubską 96

Rozdział 6. Jana Rompskiego opowieść o narodzie w krytycznym, kaszubskim odczytaniu 103
6.1. Projekt odrodzeniowy Zrzeszińców 103
6.2. W stronę inteligencji kaszubskiej 108
6.3. Biograficzny portret twórcy 116
6.4. „Dechu w kroj lecë Veletov” – wizja romantyka
124
6.5. Powieść Wurvanô spjéva – manifest Rompskiego 135
6.5.1. Rękopis 136
6.5.2. Dialog międzypokoleniowy 140
6.5.3. Upadek idei 143
6.5.4. Postawy Kaszubów i zasady autora 147
6.5.5. Pomiędzy polityką a uczuciem 153
6.5.6. Nieunikniona zagłada? 155
6.6. Pòmión zwònów – obozowa przemiana 161
6.7. „Tvorzmë z Ledę, dlo jeho rozklecô” – powojenne
dramaty 176
6.8. Czym jest literatura według Jana Rompskiego
i jaką funkcję pełni 183
6.9. Narracja o narodzie – przesłanie pisarza 186
6.10. Recepcja twórczości Rompskiego 193

Zakończenie… ale nie koniec sporów wokół kaszubskiej
wspólnoty wyobrażonej 204

Zrzeszińc – wiersz Jana Trepczyka 219

Wykaz skrótów 221

Bibliografia 222