ebook Filozofia - historia - historia filozofii Mirosław Tyl

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2012

Książka jest historyczno-problemowym studium ukazującym na wybranych przykładach, w jaki sposób polscy historycy filozofii i filozofowie XX wieku realizowali filozoficzne cele w ramach badań historycznofilozoficznych. Refleksja nad przeszłością filozoficzną nie musi bowiem stanowić celu samego w sobie, lecz określając swe punkty wyjścia i zadania w kontekście aktualnej sytuacji filozofii, może odsłaniać i podejmować dziś ważną problematykę filozoficzną, stając się w ten sposób formą filozoficznej wypowiedzi. Tak rozumiane filozoficzne zaangażowanie historii filozofii przedstawia autor w ramach dwóch nakładających się na siebie płaszczyzn tematycznych. Pierwsza – na podstawie analizy ukierunkowanej na filozoficzne treści – ukazuje strukturę, genezę i funkcję koncepcji studium dziejów filozofii, które opracowali tacy między innymi badacze, jak: Maurycy Straszewski, Ludwik Chmaj, Leszek Kołakowski, Marek J. Siemek, Stefan Swieżawski, Barbara Skarga. Druga zaś poszukuje filozoficznego wymiaru samych studiów historycznofilozoficznych, które na podstawie opracowanych koncepcji badawczych prowadzili ich twórcy.

Spis treści ebooka Filozofia - historia - historia filozofii

Spis treści

Wprowadzenie / 7

R o z d z i a ł p i e r w s z y
Problem filozoficznej historii filozofii / 15
Granice rozumienia przeszłości i archetypy historiografii filozofii / 15
Kantowski projekt filozoficznej historii filozofii / 26
Aprioryczna historia filozofii w ujęciu Hegla / 33
Historyzacja filozofii i nowy sens filozoficzności historii filozofii / 47

R o z d z i a ł d r u g i
Maurycy Straszewski, Wincenty Lutosławski — kryzys, historyzacja i przyszłości filozofii / 53
Jubileusz i kryzys filozofii / 55
Historyzacja jako filozofia dziejów filozofii. Perspektywy interpretacyjne / 57
Filozof i filozofia — „żywoty równoległe”. W poszukiwaniu pewności / 61
Prawa rozwoju filozofii / 64
Lutosławski — do czego i jak potrzeba historii filozofii? / 72
Historia filozofii i nowe dążenia filozofów / 75
Metoda — chronologia i dynamika myśli / 77
Uwagi końcowe / 78

R o z d z i a ł t r z e c i
Bogumił Jasinowski — historia filozofii w poszukiwaniu filozofii prawdziwej / 87
Spór o filozofię / 89
Perennis quaedam ex philosophiae historia evolvitur philosophia / 94
Metodologia historii filozofii — od rekonstrukcji myśli historycznej do układu idealnego systemu / 102
Uwagi końcowe / 112

R o z d z i a ł c z w a r t y
Ludwik Chmaj — historia filozofii między sektaryzmem a ewolucjonizmem... / 115
Praktyka badawcza a kryzys teorii / 118
Klasyczne paradygmaty / 121
Problem naukowości historii filozofii / 124
Dylematy historiografii filozofii / 125
Doświadczenie fundamentalne a kultura i dyskurs — historia filozofii w poszukiwaniu genezy i zasady rozwoju filozofowania / 128
Uwagi końcowe / 137

R o z d z i a ł p i ą t y
Władysław Tatarkiewicz i Tadeusz Kroński — bezstronność wobec dogmatyzmu / 143
„Front filozoficzny” i Leninowskie zasady badań historycznych filozofii / 148
O „Historii filozofii” W. Tatarkiewicza jako praktyka działań frontu filozoficznego / 153
Między analizą immanentną a osądem historii — w stronę Historii filozofii / 158
Uwagi końcowe / 169

R o z d z i a ł s z ó s t y
Leszek Kołakowski — historiografia jako projekt, dzieje jako konstrukcja historiografii / 177
Niekonsekwentny dogmatyk / 179
Tradycja i potrzeba historycznej relatywizacji / 182
Le Dieu caché... i problemy epistemologii historycznej Luciena Goldmanna / 189
Jednostka i nieskończoność... Rewindykacja podmiotowości i antynomie metodologii historycznej / 195
Problem historyzmu / 203
Rewizjonizm i historia filozofii / 211
Historiografia ekspresjonistyczna / 221
Uwagi końcowe / 229

R o z d z i a ł s i ó d m y
Zbigniew Kuderowicz — historiografia filozofii wobec wartości zagrożonych / 235
Dogmatyzm marksistowskiej historiografii filozofii i perspektywy alternatyw badawczych / 238
Etos historyka filozofii / 242
Funkcjonalna definicja filozofii / 247
Filozofia jako obrona wartości zagrożonych i perspektywy marksistowskiej historiografii filozofii / 252
Uwagi końcowe / 255

R o z d z i a ł ó s m y
Marek Siemek — dzieje filozofii XIX i XX wieku w świetle idei transcendentalizmu / 265
Antynomia historycznego dyskursu filozofii / 268
Potrzeba transcendentalnej filozofii kultury / 273
Dialektyczna historia filozofii / 277
Interpretacja jako rekonstrukcja idealnego kształtu myśli / 284
Różnica epistemologiczna / 288
Genealogia transcendentalizmu / 295
Idea transcendentalizmu i dzieje filozofii pokantowskiej / 298
Uwagi końcowe / 303

R o z d z i a ł d z i e w i ą t y
Stefan Swieżawski — strona filozofii klasycznej / 309
W obliczu kryzysu filozofii / 312
Historyczna metoda filozofowania / 318
Jedność filozofii / 321
Problem filozoficznych możliwości historiografii filozofii / 326
Warunek możliwości historiografii problemów / 331
Problem kwestionariusza / 334
Na Herkulesowych rozstajach — historia philosophiae ancilla philosophiae / 342
Filozofia historii filozofii / 345
Uwagi końcowe / 350

R o z d z i a ł d z i e s i ą t y
Barbara Skarga — od historii filozofii do metafizyki / 357
Problemy historiografii filozofii / 360
Między Comte’em a Bergsonem / 365
Studium przekształceń formacji intelektualnej pozytywizmu — między historią a archeologią wiedzy / 370
W polu teoretycznym archeologii wiedzy / 377
Metafizyka / 388
Uwagi końcowe / 393

Zakończenie / 397

Bibliografia / 407

Indeks osobowy / 423

Résumé / 431
Zusammenfassung / 433