ebook Filozofia i metodologia nauk ekonomicznych Jan Burnewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2021

Filozofia i metodologia nauk ekonomicznych to unikatowa monografia ekonomiczna, w której prof. dr hab. Jan Burnewicz kompleksowo wyjaśnia, skąd się bierze prawda o prawidłowościach życia gospodarczego. Przedstawia systematyzację ewoluującej w czasie metodologii badań ekonomicznych, a także charakterystykę istoty najważniejszych metod oraz instrumentów wyjaśniania ekonomicznych tajemnic.

Czytelnik otrzymuje w tej książce wszechstronną i szczegółową interpretację filozoficznych i pragmatycznych przyczyn różnorodności myśli ekonomicznej. Znajdzie też pomoc w trudnych kwestiach, a zwłaszcza w zakresie: sztuki formułowania istotnych problemów, doboru metod badania, dowodzenia słuszności twierdzeń ekonomicznych, weryfikacji prawdziwości istniejących teorii, wyrażania obiektywnych opinii o innych dziełach.

Monografia stanowi ukoronowanie ponad 45-letniej pracy naukowej prof. dr. hab. Jana Burnewicza, który w tym czasie m.in. wykładał metodologię ekonomii dla doktorantów na Uniwersytecie Gdańskim. Przed jej napisaniem zrealizował wieloletnie badania polegające na zgromadzeniu, krytycznej analizie i uporządkowaniu różnorodnych nurtów myślenia ekonomicznego na świecie.

W moim przekonaniu praca przyniesie dużo pożytku dla adeptów badań naukowych w zakresie nauk ekonomicznych, a także okaże się przydatna dla dojrzałych ekonomistów i przyczyni się do doskonalenia ich warsztatu badawczego.
prof. dr hab. Marian Gorynia (z recenzji)

Autor łączy wywody o charakterze akademickim z pomysłami i rekomendacjami o wymiarze praktycznym. (…) Praca ma ponadprzeciętne walory poznawcze, teoretyczno-metodyczne, a także utylitarne.
prof. dr hab. Stanisław Flejterski (z recenzji)

Spis treści ebooka Filozofia i metodologia nauk ekonomicznych

Wstęp 9

1. Postrzeganie i rozwiązywanie problemów ekonomicznych 15
1.1. Inspiracje i rodzaje badań naukowych 15
1.2. Istota problemów i ich rozwiązywanie 18
1.3. Postrzeganie i formułowanie problemów ekonomicznych 25
1.4. Konstrukcja językowa tematu badania ekonomicznego 29

2. Naukowość wiedzy ekonomicznej 37
2.1. Prawda jako element świadomości 37
2.2. Koncepcje prawdy 42
2.3. Fakty jako podstawa prawdziwości twierdzeń ekonomicznych 49
2.4. Struktura i moc wyjaśniająca wiedzy naukowej 56
Formy wiedzy i ich rola wyjaśniająca 56
Formy i struktura naukowej wiedzy ekonomicznej 80
2.5. Prawda a uczciwość ekonomiczna 95
2.6. Demarkacja prawdy i fałszu w naukach ekonomicznych 102
Kontrola prawdziwości faktów ekonomicznych 102
Weryfikacja prawdziwości danych statystycznych 104
Krytyczne spojrzenie na prawdziwość wybranych teorii ekonomicznych 106
2.7. Wiarygodność całych nurtów myśli ekonomicznej 118
Krytyka ekonomii marksowskiej, marksistowskiej i radykalnej 120
Kontrowersyjność twierdzeń ekonomii neoklasycznej 127
Naprawcze aspiracje ekonomistów heterodoksyjnych 133

3. Ramy racjonalnego myślenia i działania ekonomicznego 139
3.1. Potoczne i naukowe pojęcie racjonalności 139
3.2. Teorie racjonalności 143
3.3. Racjonalność nauki 147
3.4. Racjonalność praktyczna 149
3.5. Racjonalność ekonomiczna 150

4. Utylitarność wiedzy ekonomicznej 159
4.1. Ogólne pojęcie utylitarności wiedzy 159
4.2. Utylitarność praw nauki i teori naukowych 163
4.3. Utylitarność naukowej wiedzy ekonomicznej 165
4.4. Sfery praktycznego wykorzystania teorii ekonomicznych 173
Adekwatność zasobu wiedzy ekonomicznej do zapotrzebowania na nią 173
Zapotrzebowanie na wiedzę ekonomiczną w gospodarstwach domowych 175
Wiedza ekonomiczna niezbędna przedsiębiorcom 178
Wiedza ekonomiczna jako podstawa polityki gospodarczej i społecznej 185
4.5. Rola teorii ekonomii w gospodarce opartej na wiedzy 193

5. Inspiracje metodologiczne w badaniach naukowych 197
5.1. Nauki tworzące wiedzę o poznaniu 197
Epistemologiczny fundament metodologii nauk 198
Logika jako jeden z fundamentalnych elementów metodologii 203
Metodologiczne inspiracje matematyki 208
Rola nauk historycznych w rozwoju metodologii badań 218
Wkład psychologii do metodologii nauk 223
Kognitywistyczne wzbogacenie metodologii nauk 225
5.2. Postawy naukowe 227
5.3. Podejścia naukowe 233
5.4. Ewolucja i różnorodność metodologii ekonomicznej 255
Pragmatyka badania ewolucji metodologii ekonomicznej 255
Różnorodność myśli ekonomicznej i jej geneza metodologiczna 258
Metodologiczna geneza ekonomii głównego nurtu 264
Formowanie się metodologii heterodoksyjnych nurtów ekonomicznych 281

6. Charakterystyka współczesnych badań naukowych i opracowań ekonomicznych 309
6.1. Uniwersalne typy badań naukowych 309
Badania podstawowe, stosowane i rozwojowe 314
Badania teoretyczne i empiryczne 317
Badania zróżnicowane proceduralnie 319
Badania ilościowe i jakościowe 329
Badania monodyscyplinarne i interdyscyplinarne 330
Badania elementarne i systemowe 333
Badania mieszane 336
6.2. Motywacje i predyspozycje niezbędne do realizacji badań naukowych 338
6.3. Systematyka współczesnych badań ekonomicznych 347
Ekonomiczne badania podstawowe i stosowane 348
Ekonomiczne badania teoretyczne i empiryczne 358
Ekonomiczne badania opisowe i wyjaśniające 367
Ekonomiczne badania ilościowe i jakościowe 388
Typy ekonomicznych badań naukowych według ich przeznaczenia 399
6.4. Typologia ekonomicznej problematyki badawczej 416
6.5. Specjalizacja w ekonomicznych badaniach naukowych 425

7. Proces ekonomicznego badania naukowego 445
7.1. Planowanie naukowego badania ekonomicznego 445
7.2. Formułowanie i stosowanie tez oraz hipotez badawczych 449
7.3. Dobór metod w procesie badania ekonomicznego 460
7.4. Odkrywczość badania naukowego 474
7.5. Metody rozumowania naukowego 479
Typy myślenia i rozumowania 479
Logiczne rodzaje wnioskowania 487
7.6. Myślenie krytyczne 529
7.7. Defi niowanie pojęć ekonomicznych 532
7.8. Operacjonalizacja badania ekonomicznego 545
7.9. Weryfi kacja hipotez w badaniu ekonomicznym 556

8. Metodologia badań ilościowych 561
8.1. Analizy i wnioskowanie statystyczne 561
8.2. Próba statystyczna 563
8.3. Statystyka opisowa 573
Istota statystycznych badań opisowych 573
Miary położenia (przeciętne) 575
Miary natężenia i struktury 586
Miary zmienności 590
Miary asymetrii i spłaszczenia 597
Miary koncentracji 607
8.4. Metody statystycznej analizy współzależności zjawisk 617
8.5. Metody statystycznej analizy dynamiki zjawisk 639
8.6. Statystyka matematyczna 645
Teoria prawdopodobieństwa i wnioskowanie bayesowskie 645
Wnioskowanie statystyczne 652
Estymacja statystyczna 658
Weryfikacja hipotez statystycznych 670
Testy statystyczne 684
8.7. Modelowanie ekonometryczne 690
8.8. Badania operacyjne 697
8.9. Teoria gier 701

9. Pisarstwo i komunikacja naukowa 705
9.1. Formy i cechy tekstów naukowych 705
9.2. Współczesna ewolucja pisarstwa naukowego 713
9.3. Cytaty, cytowania i przypisy 718
9.4. Opis bibliograficzny 726
9.5. Poprawność językowa 734
9.6. Komunikacja i dyskusja naukowa 740
9.7. Recenzowanie dokonań naukowych 745
9.8. Kontrola i unikanie błędów w działalności naukowej 759

Zakończenie 771

Bibliografia (papierowa i elektroniczna) 775

Netografia 849

Akty prawne 865

Spis tabel 867

Spis rysunków 869