ebook Formy stadialne przestępstwa Agnieszka Liszewska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2024

Monografia zawiera analizę przepisów polskiego kodeksu karnego regulujących odpowiedzialność za formy stadialne przestępstwa na płaszczyźnie teoretycznej, konstytucyjnej i normatywnej. Rozważania teoretyczne koncentrują się na problemie relacji usiłowania i przygotowania do dokonania w związku z pojawiającymi się w nauce prawa karnego poglądami kwestionującymi niesamoistność postaci stadialnych przestępstwa jako odrębnych typów czynów zabronionych. Podjęto też kwestie dotyczące uzasadnienia karygodności form stadialnych w oparciu o kategorię niebezpieczeństwa jako wstępnego warunku kryminalizacji. Warunek ten – wywodzony z konstytucyjnej zasady proporcjonalności – oznacza, że kryminalizacja jest niedopuszczalna w demokratycznym państwie prawnym w razie braku zagrożenia dla dobra prawnego decydującego o społecznej szkodliwości czynu. Można ją zatem kwestionować w odniesieniu do usiłowania nieudolnego oraz usiłowania przestępstw z abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo. Wnioski płynące z analizy teoretycznych podstaw odpowiedzialności za formy stadialne przestępstwa stanowiły punkt odniesienia dla analiz normatywnych przepisów o usiłowaniu i przygotowaniu. W publikacji przyjęto, że skoro formy stadialne nie istnieją samodzielnie, to bezprawność mieszczących się w ich ramach czynów musi wynikać z naruszenia tej samej normy sankcjonowanej, którą odczytujemy z przepisu typizującego dokonanie. Prezentowane opracowanie zawiera diagnozę obecnego stanu prawnego, która wskazuje na bardzo szeroki zakres odpowiedzialności na przedpolu nie tylko naruszenia dobra, lecz także narażenia go na niebezpieczeństwo. Zmiana tego stanu rzeczy powinna jednak nastąpić przede wszystkim w toku działań legislacyjnych.

Spis treści ebooka Formy stadialne przestępstwa

Wykaz skrótów 7

Wstęp 9

Rozdział I
Kształtowanie się teoretycznych podstaw odpowiedzialności za formy stadialne przestępstwa 13
Wprowadzenie 13
1. Proces wyodrębniania poszczególnych stadiów przeddokonania 15
2. Teorie uzasadniające karalność usiłowania 21
3. Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za formy stadialne przestępstwa w prawie polskim 30

Rozdział II
Ogólna charakterystyka form stadialnych przestępstwa 39
1. Teoretyczne i konstytucyjne podstawy odpowiedzialności karnej za przeddokonanie przestępstwa z perspektywy granic kryminalizacji na przedpolu naruszenia dobra prawnego 39
1.1. Formy stadialne przestępstwa w relacji do innych konstrukcji odpowiedzialności na przedpolu naruszenia dobra 40
1.1.1. Teoretyczne podstawy odpowiedzialności karnej za usiłowanie przestępstwa z narażenia na niebezpieczeństwo – zarys problemu 42
1.1.2. Niebezpieczeństwo dla dobra prawnego jako podstawa kryminalizacji form stadialnych przestępstwa 53
1.2. Kryminalizacja stadialnych form przeddokonania w świetle konstytucyjnej zasady proporcjonalności 74
1.2.1. Konstytucyjne warunki kryminalizacji na przedpolu naruszenia dobra 74
1.2.2. Podmioty uprawnione do kontroli konstytucyjności norm prawnokarnych 87
1.2.3. Ocena zgodności z Konstytucją kryminalizacji stadialnych form przeddokonania 92
2. Formy stadialne jako typy czynów zabronionych 99

Rozdział III
Charakterystyka normatywna form stadialnych przestępstwa 119
1. Struktura norm prawnokarnych – zagadnienia wstępne 119
2. Charakterystyka normatywna dokonania 140
2.1. Odczytanie norm sankcjonowanej i sankcjonującej z przepisów typizujących czyn zabroniony w formie dokonania 140
2.2. Dokonanie a zakończenie czynu zabronionego 147
2.2.1. Dokonanie przestępstwa kierunkowego 150
2.2.2. Dokonanie przestępstwa o znamionach czynu ciągłego 154
2.2.3. Dokonanie przestępstwa zbiorowego i trwałego 175
3. Charakterystyka normatywna usiłowania i przygotowania 178
3.1. Odczytanie norm sankcjonowanej i sankcjonującej z przepisów typizujących czyn zabroniony w formie stadialnej usiłowania 178
3.2. Odczytanie norm sankcjonowanej i sankcjonującej z przepisów typizujących czyn zabroniony w formie stadialnej przygotowania 189

Zakończenie 197
Bibliografia 207