ebook Indywidualizacja procesu kształcenia uczniów edukacji wczesnoszkolnej Magdalena Christ

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Rok wydania: 2015

Inspirację do podjęcia prezentowanego tematu stanowiła teoria inteligencji wielorakich Howarda Gardnera, zgodnie z którą poznawczą kompetencję czy sprawność człowieka najlepiej opisuje się w kategoriach zbioru zdolności, talentów czy też umiejętności umysłowych, nazywanych inteligencjami. Wybrane zagadnienia teoretyczne zestawiono w pracy z fragmentami z badań, a rozważania definicyjne poprowadzono wokół pojawiających się w opracowaniu pojęć i zagadnień. Omówiono przykłady inicjatyw silnie ukierunkowanych na indywidualizację procesu kształcenia, dobrych praktyk i miejsc, które stanowią inspirację do działania i są wzorami godnymi naśladowania, oraz poruszono kwestię zdolności i uzdolnień uczniów.

Zasadniczą część pracy stanowi opis wyników badań własnych, na które składa się analiza danych pochodzących z badań ankietowych oraz danych uzyskanych na podstawie badań diagnostycznych, prowadzonych w klasach pierwszych szkoły podstawowej.

Publikacja adresowana jest do szerokiego grona odbiorców – teoretyków i praktyków – badaczy, nauczycieli, studentów kierunków humanistycznych czy społecznych.

Spis treści ebooka Indywidualizacja procesu kształcenia uczniów edukacji wczesnoszkolnej

Spis treści

Wstęp / 9

1. Indywidualizacja procesu kształcenia w edukacji wczesnoszkolnej / 13
1.1. Międzyludzkie różnice indywidualne — perspektywa psychologiczna i pedagogiczna
/ 14
1.2. Rozważania definicyjne / 17
1.2.1. Proces kształcenia / 17
1.2.2. Indywidualizacja i różnicowanie procesu kształcenia / 20

2. Polityka oświatowa a indywidualizacja procesu kształcenia / 28
2.1. Projekt MEN „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I—III” w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (projekt systemowy) / 29
2.2. „Ja i my” — program nauczania wraz z indywidualizacją procesu kształcenia i wychowania uczniów klas I—III / 32
2.3. Inne wybrane programy i projekty edukacyjne realizowane w klasach I—III szkoły podstawowej / 34
2.4. Uniwersytety dziecięce jako szansa na indywidualizację procesu kształcenia / 38
2.5. Eksploratoria — parki (muzea) edukacyjne w służbie indywidualizacji procesu kształcenia / 42

3. Zdolności i uzdolnienia uczniów / 49
3.1. Zdolności, uzdolnienia, talent — rozważania definicyjne / 50
3.2. Wybrane możliwości diagnozy zdolności kierunkowych uczniów / 53
3.3. Zdolności i inne czynniki a osiągnięcia szkolne uczniów / 58

4. Teoria inteligencji wielorakich Howarda Gardnera / 64
4.1. Założenia teorii inteligencji wielorakich Gardnera / 64
4.2. Zastosowanie teorii inteligencji wielorakich Gardnera na świecie — wybrane przykłady / 72
4.3. Zastosowanie teorii inteligencji wielorakich Gardnera w Polsce — wybrane przykłady / 78
4.4. Programy edukacji elementarnej oparte na teorii inteligencji wielorakich Gardnera / 80
4.5. Teoria inteligencji wielorakich Gardnera w kontekście wybranych badań empirycznych / 82

5. Koncepcja metodologiczna badań własnych / 91
5.1. Charakterystyka badań własnych i ich cele / 91
5.2. Problematyka badań / 93
5.3. Zmienne i ich wskaźniki / 96
5.4. Metody, techniki i narzędzia badawcze / 101
5.5. Przebieg badań, charakterystyka terenu badań i próby badawczej / 104
5.6. Sposoby analizy otrzymanych wyników / 105

6. Czynniki determinujące zakres indywidualizacji procesu kształcenia uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 107
6.1. Zakres indywidualizacji procesu kształcenia ze względu na zdolności kierunkowe uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 107
6.2. Dodatkowe wykształcenie nauczycieli a zakres indywidualizacji z uwzględnieniem zdolności kierunkowych uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 119
6.3. Staż pracy nauczycieli a zakres indywidualizacji procesu kształcenia w aspekcie zdolności kierunkowych uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 123
6.4. Stopień awansu zawodowego nauczycieli a zakres indywidualizacji procesu kształcenia w kontekście zdolności kierunkowych uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 126
6.5. Zakres diagnozy zdolności kierunkowych a zakres indywidualizacji procesu kształcenia uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 128
6.6. Udział klasy/szkoły w dodatkowych programach/projektach edukacyjnych a zakres indywidualizacji procesu kształcenia w kontekście zdolności kierunkowych uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 135
6.7. Liczebność klasy a zakres indywidualizacji procesu kształcenia z uwzględnieniem zdolności kierunkowych uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 139
6.8. Wybrane programy edukacji wczesnoszkolnej i pakiety edukacyjne, na jakich pracują uczniowie, a zakres indywidualizacji procesu kształcenia / 141
6.9. Wyposażenie sali lekcyjnej w media i materiały dydaktyczne a zakres indywidualizacji procesu kształcenia uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 145
6.10. Wielkość miejscowości (liczba ludności) a zakres indywidualizacji procesu kształcenia uczniów edukacji wczesnoszkolnej / 147
6.11. Podsumowanie wyników badań ankietowych / 148

7. Osiągnięcia w obszarach poszczególnych zdolności kierunkowych uczniów klas pierwszych uczestniczących w badaniu i czynniki mogące je determinować / 150
7.1. Zdolności kierunkowe reprezentowane przez uczniów klas pierwszych uczestniczących w badaniu / 150
7.2. Zakres indywidualizacji procesu kształcenia ze względu na zdolności kierunkowe uczniów a osiągnięcia szkolne uczniów / 160
7.3. Płeć uczniów a osiągnięcia szkolne / 169
7.4. Profile inteligencji wielorakich nauczycieli klas pierwszych uczestniczących w badaniu a osiągnięcia szkolne uczniów / 172

8. Podsumowanie i wnioski z analizy wyników badań własnych / 177

Aneksy / 186

Bibliografia / 205

Shrnutí / 217
Summary / 219