ebook Instytucja wpłat korekcyjno-wyrównawczych jednostek samorządu terytorialnego w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjneg... Bartłomiej Ślemp

Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania: 2020

Autor charakteryzuje konstytucyjne aspekty mechanizmu korekcyjno-wyrównawczego, polegającego na horyzontalnym wyrównaniu dochodów jednostek samorządu terytorialnego (tzw. wpłat janosikowych) w polskim systemie finansowania samorządu terytorialnego, oraz analizuje orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie.

W książce zostały przedstawione ogólne założenia finansowania samorządu terytorialnego na poziomie ustaw zasadniczych w państwach zdecentralizowanych oraz doktrynalne i aksjologiczne podstawy działania mechanizmu wyrównawczego. Autor uwzględnia przede wszystkim przepisy Konstytucji z 1997 r. i orzecznictwo polskiego sądu konstytucyjnego z odniesieniem do poprzednich ustaw zasadniczych. W publikacji zaprezentowano postulaty de lege ferenda odnoszące się do wciąż aktualnego problemu legislacyjnego konieczności zmiany systemu wpłat wyrównawczych, a w konsekwencji – całego systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego w Polsce.

Publikacja adresowana do adwokatów, radców prawnych i sędziów oraz pracowników administracji rządowej i samorządowej, a także pracowników naukowych i studentów prawa i administracji, studiów regionalnych i samorządowych oraz ekonomii.

The description of the corrective-compensatory mechanism in the Polish system of financing local government units and the analysis of the Constitutional Court Jurisdiction in this regard. The general rules for financing local government units at the level of fundamental laws in decentralized countries as well as doctrinal and axiological bases for the compensatory mechanism with regard to 1997 Constitution and Polish Constitutional Court Jurisdiction.

Spis treści ebooka Instytucja wpłat korekcyjno-wyrównawczych jednostek samorządu terytorialnego w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjneg...

Wykaz skrótów 9
Wstęp 11

CZĘŚĆ I
INSTYTUCJA WPŁAT KOREKCYJNO-WYRÓWNAWCZYCH NA TLE
PRZEPISÓW KONSTYTUCJI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ I USTAW
Rozdział I
Konstytucyjne uwarunkowania finansowania działalności
jednostek samorządu terytorialnego 19
1.1. Uwagi ogólne – decentralizacja władzy publicznej i samodzielność finansowa samorządu terytorialnego 19
1.2. Uwarunkowania finansowania działalności jednostek samorządu terytorialnego na tle poprzednich ustaw zasadniczych 25
1.3. Uwarunkowania finansowania działalności jednostek samorządu terytorialnego na tle przepisów Konstytucji z 1997 r. 27

Rozdział II
Podstawy mechanizmu korekcyjno-wyrównawczego 37
2.1. Podstawy aksjologiczne i doktrynalne 37
2.2. Mechanizm korekcyjno-wyrównawczy w świetle ogólnych założeń systemu finansowania samorządu lokalnego 45
2.3. Mechanizm korekcyjno-wyrównawczy w świetle regulacji międzynarodowych 48
2.4. Mechanizm korekcyjno-wyrównawczy w polskim ustawodawstwie 52
2.4.1. Przed rokiem 1989 52
2.4.2. Po roku 1989 56

CZĘŚĆ II
WPŁATY KOREKCYJNO-WYRÓWNAWCZE W ORZECZNICTWIE
TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO
Rozdział III
Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące wpłat
korekcyjno-wyrównawczych 79
3.1. Wprowadzenie 79
3.2. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego –
omówienie chronologiczne 81
3.2.1. Wyrok K 30/04 81
3.2.2. Postanowienie K 13/06 85
3.2.3. Wyrok K 14/11 87
3.2.4. Postanowienie S 1/13 98
3.2.5. Postanowienie K 10/13 99
3.2.6. Wyrok K 13/11 100
3.2.7. Postanowienie K 46/14 108
3.2.8. Postanowienie K 33/14 110
3.2.9. Wyrok K 18/17 112
3.2.10. Postanowienie K 17/17 115

Rozdział IV
Ocena istoty mechanizmu korekcyjno-wyrównawczego
dokonana przez Trybunał Konstytucyjny 119

Rozdział V
Mechanizm korekcyjno-wyrównawczy a zasada adekwatności
finansowania działalności jednostek samorządu terytorialnego 137
5.1. Podstawy doktrynalne i orzecznicze zasady adekwatności 137
5.2. Zasada adekwatności a orzecznictwo dotyczące systemu korekcyjno-wyrównawczego 143

Rozdział VI
Mechanizm korekcyjno-wyrównawczy a inne zasady konstytucyjne 147
6.1. Zasada proporcjonalności 147
6.2. Zasada równości 150
6.3. Zasada sprawiedliwości społecznej 151
6.4. Zasada solidarności społecznej 153
6.5. Zasada podstawowego charakteru dochodów własnych
i zasada przekazywania dochodów ze szczebla centralnego
na rzecz samorządu 155
6.6. Zasada zaufania społeczności lokalnej jednostki samorządu terytorialnego do państwa i stanowionego przez nie prawa 159
6.7. Zasada ograniczonego władztwa podatkowego JST 161
6.8. Zasada podmiotowości prawnej JST i ochrony jej praw
majątkowych, w tym własności komunalnej 163

Rozdział VII
Ocena orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego 165

CZĘŚĆ III
WYKONANIE ORZECZEŃ TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO
PRZEZ USTAWODAWCĘ. POSTULATY DE LEGE FERENDA
Rozdział VIII
Nieuchwalone projekty zmiany ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego przed wyrokiem K 13/11 175

Rozdział IX
Ustawodawstwo polskie po wyroku K 13/11 181
9.1. Projekt poselski („odrzucony”) 181
9.2. Projekt rządowy („przyjęty”) 183

Rozdział X
Brak wykonania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego 197

Rozdział XI
Zamierzenia legislacyjne 203

Rozdział XII
Możliwe sposoby wykonania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. Propozycje zmian systemu korekcyjno-wyrównawczego 207

Zakończenie 213
Bibliografia 217
Streszczenie 229
Indeks nazwisk 231