ebook Instytucjonalne uwarunkowania elastyczności rynku pracy w krajach OECD Anita Szymańska

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Rok wydania: 2013

Dyskusja nad elastycznością rynku pracy dotychczas nie przyniosła jednoznacznych rozstrzygnięć. Podejmując badania nad elastycznością rynku pracy, warto wyjść od założenia, które pozwala na uzyskanie szerokiego spektrum prowadzonych rozważań. Mianowicie w pracy nie przyjęto a priori (jak to się zazwyczaj dzieje w większości prac badawczych na temat elastyczności rynku pracy), że rynek pracy jest tym bardziej elastyczny, im mniejszy jest zakres interwencji państwa w ten rynek. Założono natomiast, że rynek pracy jest tym bardziej elastyczny, im szybciej osiąga stan równowagi. Biorąc pod uwagę specyfikę rynku pracy (łącznie z najnowszymi ustaleniami w tym zakresie), pytania typu: na ile elastyczność tego rynku jest zdeterminowana zakresem interwencji państwa i czy brak interwencji państwa jest warunkiem niezbędnym do osiągnięcia korzystnych parametrów na rynku pracy w postaci niskiej stopy bezrobocia, pozostają pytaniami otwartymi. Sformułowaniu odpowiedzi posłużą zarówno rozważania teoretyczne, jak i badania empiryczne, zawarte w kolejnych rozdziałach pracy.

Zasadniczym celem badań podjętych w niniejszej pracy jest ustalenie, w jaki sposób czynniki o charakterze instytucjonalnym, występujące na rynku pracy wpływają na elastyczność jego funkcjonowania. Celem dodatkowym jest lepsze zrozumienie funkcjonowania mechanizmów rynku pracy oraz poszukiwanie przyczyn zróżnicowanego natężenia bezrobocia równowagi pomiędzy poszczególnymi gospodarkami.

Ze wstępu autorki

Spis treści ebooka Instytucjonalne uwarunkowania elastyczności rynku pracy w krajach OECD

Wstęp 7

1. Elastyczność rynku pracy 12
1.1. Istota i klasyﬁkacja elastyczności rynku pracy 12
1.2. Elastyczność a efektywność rynku pracy 16
1.3. Instytucje, regulacje i deregulacja rynku pracy 21
1.4. Sposoby pomiaru instytucji i instrumentów polityki rynku pracy 27

2. Elastyczność i regulacje rynku pracy w wybranych teoriach ekonomii 35
2.1. Podstawowa oś sporu 35
2.2. Model neoklasyczny 36
2.3. Keynesowska teoria zatrudnienia 39
2.4. Teorie bezrobocia równowagi 43
2.5. Teoria płacy wydajnościowej 48
2.6. Teoria „insider–outsider” 53
2.7. Teoria poszukiwań na rynku pracy 58
2.8. Rynek pracy z frykcjami 63
2.9. Nowa ekonomia instytucjonalna 72

3. Znaczenie czynników instytucjonalnych dla funkcjonowania rynku pracy. 77
3.1. Mechanizmy procesów dostosowawczych na rynku pracy 77
3.2. Ochrona zatrudnienia 78
3.3. Instrumenty polityki rynku pracy 82
3.4. Systemy negocjacji płacowych 90
3.5. Opodatkowanie pracy 93
3.6. Interakcje pomiędzy czynnikami instytucjonalnymi 101

4. Uwarunkowania funkcjonowania rynków pracy w krajach OECD w latach 1990–2009 106
4.1. Dobór krajów oraz ustalenie czasowego zakresu analizy 106
4.2. Podstawowe tendencje w zakresie bezrobocia na badanych rynkach pracy 107
4.3. Charakterystyka poziomu ochrony zatrudnienia 113
4.4. Kształtowanie się wydatków na politykę rynku pracy 123
4.5. Poziom uzwiązkowienia i zasięg umów zbiorowych 142
4.6. Centralizacja i koordynacja negocjacji płacowych 151
4.7. Wartości klina podatkowego 157

5. Wpływ czynników instytucjonalnych na kształtowanie się poziomu bezrobocia – wyniki badań empirycznych 163
5.1. Przegląd dotychczasowych wyników badań 163
5.2. Empiryczna estymacja wpływu czynników instytucjonalnych na poziom bezrobocia w dwudziestu krajach OECD w latach 1990–2009 177
5.3. Wykorzystanie syntetycznego indeksu regulacji rynku pracy do oceny efektywności jego funkcjonowania 192

Zakończenie 209

Załącznik 1A. Komponenty sumarycznego indeksu restrykcyjności kryteriów uprawniających do otrzymywania zasiłku dla bezrobotnych 212
Załącznik 1B. Sposób obliczania sumarycznego indeksu restrykcyjności kryteriów uprawniających do otrzymywania zasiłku 215
Załącznik 1C. Komponenty sumarycznego indeksu ochrony zatrudnienia 216
Załącznik 1D. Sposób obliczania sumarycznego indeksu ochrony zatrudnienia 220
Załącznik 3A. Przeciętna stopa bezrobocia w wybranych krajach OECD w latach 1980–1987 221
Załącznik 4A. Wartości stóp bezrobocia w poszczególnych dwudziestu krajach OECD w latach 1990–2009 222
Załącznik 5A. Wartości syntetycznego indeksu regulacji rynku pracy z wyszczególnieniem wartości zmiennych diagnostycznych dla wybranych krajów OECD w latach: 1991, 1995, 2000, 2005, 2007, 2009 229
Załącznik 5B. Modele rynku pracy wraz z wartością syntetycznego indeksu regulacji rynku pracy oraz wartością stopy bezrobocia dla wybranych krajów OECD w latach: 1991, 1995, 2000, 2005, 2007 233

Bibliograﬁa 238
Wykaz tabel 254
Wykaz rysunków 256