ebook Ja - błazen purimowy… Antologia twórczości Mojżesza Brodersona

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2025

Pobierz fragment

Ja – błazen purimowy... to pierwsza tak obszerna antologia twórczości Mojżesza Brodersona – jednego z najważniejszych pisarzy żydowskiej awangardy artystycznej w międzywojennej Łodzi. Tom prezentuje szerokie spektrum jego działalności literackiej: od poezji i dramatów przez teksty satyryczne i kabaretowe po artykuły prasowe i niepublikowaną dotąd korespondencję. Książka ta przywraca Brodersonowi należne miejsce w historii literatury jidysz i stanowi cenne źródło dla badaczy kultury żydowskiej, a także wszystkich zainteresowanych artystycznym życiem Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku.

Spis treści ebooka Ja - błazen purimowy…

Od Redakcji 9

Dariusz Dekiert, Irmina Gadowska, Błazen, szatan i poeta... Twórczość Mojżesza Brodersona do 1939 roku 11

Poezja 47
Z tomu Czarne błyskotki (1913) – Czarne błyskotki 49
Ostatni śnieg 49
*** „Śmieje się ptak, gdy rozmyśla ona…” 50
Nie 50
Krople deszczu 51
Białe klawisze 51
Westchnienie struny 52
Wrony 52
Będę szukał pereł… 53
Młody jestem! 53
Z tomu We czterech (1918) – Czar 54
Z tomu Rosa – Tanki 57
Z czasopisma „Jung-Jidysz” (1919) – Ja – błazen purimowy… (Prolog) 58
Z tomu Perła na bruku (1920) – Lilie smutku 62
Marność nad marnościami 82
Szare sonety 86
Białe jelenie 91
Z tomu Przejście (1921) – Na opak 93
Memu Bogu – ma pieśń! 94
Topielice 95
Z poematu Czarny szabat (1921, fragmenty) 97
Z tomu Zachwyt (1921) – Wstęp 103
Szatan-stwórca 104
Wiersze rozproszone – Panna Justyna (1924) 107
Nilo (1931) 112
Wiersze dla dzieci – Tamarka (1917) 114
Z tomu Piosnka i zabawa (1920) – Trzy węgorze 120
Cielątko 121
Z tomu Dla naszych dzieci. Trzy bajeczki (1926) – Doktor Pępek 122
Z poematu Marionetki (1928, fragmenty) 128

Utwory dramatyczne 137
Ślubik (1920) 139
Zmartwychwstanie (1920) 165
Królowa Saby (1920) 184
Śnieżny taniec. Groteska dramatyczna (1921) 212
Shylock śmieje się (1937) 236

Humoreski i utwory satyryczne 243
Zelig Berl i jego pomocnik (1910) 245
Poeta i służąca (krótka gorzka humoreska) (1924) 249
Śmiejmy się ze świata (teatr Ararat, 1932) 255
Z masłem na dół lub Mit der puter arop (teatr Chad Gadio, 1934) 283
Jedyne w świecie. Prolog (teatr Bałaganajdy, lata 30.) 299

Artykuły i publikacje prasowe 303
Al kidusz haam (1921) 305
Straszni bohaterowie. Odezwa do żydowskich pisarzy w kwestii odezwy (1924) 310
Futuryzm. Felieton zamiast wyjaśnień (1925) 312
O sztuce recytacji w ogóle oraz o żydowskiej recytacji (1925) 317
Symboliczny serek (1926) 319
Mój ukochany pisarz (1930) 322
Droga naszego teatru (1931) 324
Mojżesz Broderson o sobie (1934) 330

Korespondencja 335
Listy do Melecha Rawicza (1919–1921) 337
List do Zalmana Rajzena (1934) 363

Bibliografia 365

Indeks nazwisk 369