ebook Jurysprudencja 13 Prawo w przestrzeni normatywnej Tadeusz Biernat

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania: 2019

Pobierz fragment

Paradygmat prawa w przestrzeni normatywnej pozwala na inne spojrzenie na wiele kwestii odnoszących się do tradycyjnie ujmowanych obszarów refleksji naukowej nad prawem. Współcześnie, w relacjach między prawem a sferą normatywną (środowiskiem normatywnym), na szczególną uwagę zasługuje zjawisko formy normatywności i jej charakterystycznych cech w społeczeństwie postmodernistycznym. Pytanie o formę normatywności jest komplementarne z pytaniem, czy i jak zmieniające się i specyficznie ukształtowane formy artykułowania normatywności wpływają na prawo, a konkretnie na tworzenie prawa.
Podlegające własnej dynamice otoczenie normatywne, przestrzeń normatywna, generuje szerszą dyskusję dotyczącą prawa i jego oceny, która obejmie inne, „niepaństwowe prawo” oraz to, co autor określa mianem „normatywnych źródeł prawa”. Dyskusja wykracza więc poza ustalony przez lata i ściśle „zdefiniowany” krąg zależności systemowych. Szczegółowy, ale bardzo istotny problem polega na tym, że w polu dyskursu i sposobie przedstawiania normatywnych treści pojawiają się wypowiedzi nie tylko odnoszące się do poszczególnych elementów przestrzeni normatywnej, ale także mające charakter „normatywnych roszczeń”. W tak charakteryzowanej rzeczywistości prawo jest mostem łączącym „roszczenia normatywne” z normatywnością zewnętrzną wobec prawa.

Spis treści ebooka Jurysprudencja 13

Wstęp 9

Charakterystyka problemu badawczego 13

Część I. Paradygmat prawa w porządku normatywnym 19
Wprowadzenie 21
1. Ład społeczny 23
2. Ład normatywny 27
2.1. Wartości 28
2.2. Normatywne subsystemy i ich cechy 33
3. Prawo a ład normatywny 36
3.1. Koncepcje prawa natury. Doktryna Św. Tomasza z Akwinu 37
3.2. Autonomia systemu prawnego. Prawo w ujęciu Hansa Kelsena 42
3.3. Trzecia droga. Formuła Gustawa Radbrucha 47
4. Dominacja paradygmatu prawa w porządku normatywnym 50
4.1. wzmacnianiu paradygmatu prawa w porządku normatywnym 50
4.2. Cechy charakteryzowanego paradygmatu 52
4.3. Problem tworzenia prawa w ramach paradygmatu i badania tego procesu 53
Podsumowanie 59

Część II. Paradygmat prawa w przestrzeni normatywnej 61
Wprowadzenie 63
1. Dynamika społeczna z perspektywy ponowoczesności 64
2. Dynamika sfery normatywnej w społeczeństwie ponowoczesnym. Najważniejsze obszary 68
2.1. Pluralizm wartości. Moralność – etyka 68
2.2. Zmiany w sferze praw podmiotowych 69
2.3. Zmiany w prawie – jurydyzacja – multicentryczność – system prawny europejski 73
2.3.1. Jurydyzacja 73
2.3.2. Multicentryczność prawa 75
2.3.3. System prawny europejski 76
2.3.4. Soft law 79
2.3.5. Europeizacja prawa 81
3. Dynamika wybranych elementów sfery normatywnej 83
3.1. Polityczna poprawność – wymiar normatywny 83
3.2. Policy – aspekt normatywny 88
3.3. Doktryna – aspekt normatywny 90
4. Przestrzeń normatywna 92
4.1. Problem normatywności 93
4.2. Normatywne wypowiedzi – oświadczenia normatywne 97
4.3. Charakterystyka przestrzeni normatywnej 100
4.3.1. Elementy przestrzeni normatywnej 101
4.3.2. Formy strukturalizacji/standaryzacji przestrzeni normatywnej 103
5. Status prawa w przestrzeni normatywnej 106
5.1. Wpływ przestrzeni normatywnej na legitymizację prawa 107
5.2. Przestrzeń normatywna a problem świadomości normatywnej 111
5.3. Cechy charakteryzowanego paradygmatu 112
5.4. Problem badania tworzenia prawa w ramach paradygmatu 113

Część III. Badanie wpływu przestrzeni normatywnej na tworzenie prawa. Specyfika normatywnych źródeł prawa w społeczeństwie postmodernistycznym 117
Wprowadzenie 119
1. Źródła prawa a pojęcie normatywnych źródeł prawa 120
2. Charakterystyka prawotwórczego procesu decyzyjnego w ramach paradygmatu 122
3. Model referencyjny badania tworzenia prawa 131
4. Wpływ normatywnych źródeł prawa na tworzenie prawa w wyodrębnionych systemach 135
4.1. Normatywne źródła prawa w systemie prawnym Unii Europejskiej 135
4.2. Normatywne źródła prawa w systemie kontynentalnym. Potencjał trendu 141
4.3. Precedens w przestrzeni normatywnej 152
5. Przestrzeń normatywna a konwergencja systemów prawnych 158

Zamiast zakończenia 163

Bibliografia 165