ebook Kiedy kobieta zabija Motywy, osobowość, relacja sprawca-ofiara, strategie obronne. Opinia sądowo-psychologiczna stanu silnego wzburzenia Zdzisław Majchrzyk

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe UKSW

Rok wydania: 2009

Bogate studium poświęcone wiktymologicznym relacjom w związku małżeńskim. Zawiera informacje o skrajnych zachowaniach agresywnych kobiet i motywach jakimi się kierują. Praca wzbogacona imponującą bibliografią.

Spis treści ebooka Kiedy kobieta zabija

Przedmowa 11
Rozdział I. Zabójstwo w dziejach ludzkości 21
1.1. Zabójstwo w indywidualnym i społecznym doświadczeniu 21
1.2. Zabójstwo w prawodawstwie Starego Testamentu 21
1.3. Kobiety zabójczynie w Biblii 23
1.3.1. Motywy polityczne i religijne biblijnych sprawczyń zabójstw 24
1.3.2. Kobiety zabójczynie – ofiary gwałtu wojennego 24
1.4. Kobiety zabójczynie w świecie antycznym 26
1.5. Pozycja kobiety we wczesnym chrześcijaństwie i średniowieczu 28
1.5.1. Koncepcja natury kobiecej 28
1.5.2. Proceder polowania na czarownice 30
1.6 Zabójczynie – przegląd badań wyjaśniających przestępczość kobiet w XIX i XX wieku 34
Rozdział II. Osobowe relacje kobieta – mężczyzna jako przyczyny konfliktów i agresji 41
2.1. Mityczna relacja kobieta – mężczyzna 41
2.2. Biblijny opis pierwszego konfliktu między kobietą a mężczyzną 44
2.2.1. Miejsce i rola kobiety w systemie patriarchalnym 45
2.2.2. Sytuacje trudne, kryzysowe w małżeństwie 46
2.2.3. Modele relacji kobieta – mężczyzna w Pieśni nad pieśniami 49
2.2.4. Kobiety obce, cudze żony 50
2.2.5. Negatywne cechy kobiety, utrudniające bezkonfliktową relację z mężczyzną 52
2.2.6. Wpływ kobiety na poczucie utraty sensu życia 54
2.3. Przemoc seksualna na kartach Biblii 56
2.3.1. Przemoc seksualna wobec osób bliskich 58
Rozdział III. Przestępczość przeciwko zdrowiu i życiu w rodzinach w XIX i XX wieku 61
3.1. Kobiety sprawczynie przestępstw przeciwko życiu 61
3.2. Zabójstwo w rodzinie 64
3.3. Charakterystyczne cechy zabójstwa domowego 66
3.3.1. Sytuacje, w których dochodzi do zabójstwa 67
3.3.2. Typowość zabójstwa w rodzinie 68
3.4. Podsumowanie 69
Rozdział IV. Teorie przestępczości kobiet 72
4.1. Współczesna przestępczość kobiet 72
4.2. Rola i znaczenie płci w wyjaśnianiu przyczyn zabójstwa 73
4.2.1. Tradycja psychologiczna w kryminologii 79
4.2.2. Znaczenie czynników chorobowych w zabójstwie kobiet 80
4.3. Feministyczne poglądy na przestępczość kobiet 82
4.4. Współczesne teorie kryminologii odnoszące się do przestępczości kobiecej 86
4.4.1. Teoria anomii Mertona w odniesieniu do kobiet 86
4.4.2. Albert Cohen i jego poglądy na kształtowanie się przestępczości 86
4.4.3. Teoria zróżnicowanych powiązań 87
4.4.4. Rodzina i jej funkcje – jako źródła przestępczości 88
4.4.5. Symboliczny interakcjonizm 88
4.5. Podsumowanie 89
Rozdział V. Przemoc domowa źródłem konfliktów i agresji w rodzinie 93
5.1. Prawne pojęcie przemocy 93
5.1.1. Przemoc rodzinna i trudności w jej wykrywaniu 96
5.2. Przemoc w rodzinie i jej związek z zabójstwem 99
5.2.1. Relacje i ustosunkowania partnerskie sprawcy i ofiary zabójstwa 101
5.2.2. Stany frustracji jako przyczyny agresji domowej 106
5.2.3. Konflikty seksualne partnerów jako przyczyny agresji 107
5.3. Najczęściej stosowane strategie radzenia sobie z przemocą domową 108
5.3.1. Zachowania ukierunkowane na złagodzenie bezpośredniego zagrożenia 108
5.3.2. Strategie obronne sprawcy i ofiary ukierunkowane na zmianę sytuacji 109
5.3.3. Psychologiczne skutki funkcjonowania sprawcy i ofiary 111
5.4. Wiktymologiczna relacja sprawca – ofiara w przypadku zabójstw 116
5.4.1. Wyłączność związku 116
5.4.2. Syndrom wyuczonej bezradności kobiet 117
5.4.3. Teoria przetrwania (survivor theory) 119
5.4.4. Teorie przemocy rodzinnej 120
5.4.5. Teorie wyjaśniające rodzinną przemoc w oparciu o analizę modeli rodzinnych 122
5.5. Podsumowanie 124
Rozdział VI. Prawne i psychologiczne kryteria oceny motywów zabójstw 126
6.1. Pojęcie motywacji, trudności w badaniu procesów motywacyjnych 126
6.2. Silne emocje a zachowania agresywne 130
6.3. Podkorowe podłoże emocji nieuświadomionych 132
6.4. Uczuciowość refleksyjna – wroga bądź przyjazna światu i ludziom 135
6.5. System kontroli i regulacji emocjonalnej 136
6.6. Motywy zabójstw 139
Rozdział VII. Kryminologiczne i psychologiczne badania zabójczyń 143
7.1. Analiza konkretnych przypadków jako metoda badania 143
7.2. Nurt kryminologii wiktymologicznej 145
7.3. Trudne sytuacje 147
7.4. Ważniejsze opracowania prawnicze, kryminologiczne i psychologiczne dotyczące zabójczyń 150
7.5. Nieprawidłowa socjalizacja i jej znaczenie w etiologii zabójstwa 153
7.6. Znaczenie biologicznych uwarunkowań u sprawców zabójstw 156
7.6.1. Funkcjonowanie poznawcze zabójczyń 157
7.6.2. Psychologiczne badania osobowości sprawczyń zabójstw 159
7.7 Próby wyodrębnienia typologii zabójczyń 164
7.8. Dominujące motywy zabójstw – próba typologii 167
7.9. Czynniki sytuacyjne jako tło motywacyjne zabójstwa 169
7.9.1. Typowe zachowanie w relacji sprawca – ofiara, syndrom bitej kobiety 171
7.9.2. Patologiczny związek jako tło motywacyjne zbrodni 172
7.10. Zabójstwa dokonane w grupie rodzinnej 178
Rozdział VIII. Cel i metody badań 181
8.1. Uzasadnienie potrzeby zajęcia się problematyką 181
8.2. Cele pracy 184
8.3. Materiał i metoda 185
Rozdział IX. Charakterystyka zabójczyń w kontekście uwarunkowań społecznych i rodzinnych 191
9.1. Wstępna charakterystyka badanych osób 191
9.2. Środowisko rodzinne, warunki wychowawcze, ujawniane formy nieprzystosowania społecznego i ich związek z agresją i nadużywaniem alkoholu 195
9.3. Uwarunkowania organiczne 200
9.4. Charakterystyka osobowości badanych 203
9.5. Ocena dojrzałości emocjonalnej 207
9.6. Sytuacyjne uwarunkowania agresywnych czynności i motywy zabójstw 210
9.7. Przebieg czynności agresywnych podczas zabójstw 212
Rozdział X. Motywacja a właściwości osobowościowe kobiet w świetle statystycznej analizy skupień 217
10.1. Analiza skupień – rozkład motywów 217
10.2. Motywy dominujące i współwystępujące w wydzielonych skupieniach 219
10.3. Związek motywów z osobowością sprawczyń 224
Rozdział XI. Związek motywów działania w wydzielonych grupach ze stałymi dyspozycjami osobowościowymi zabójczyń i uwarunkowaniami sytuacyjnymi 226
11.1. Uwarunkowania środowiskowe i rodzinne 227
11.2. Związek motywów z osobowością zabójczyń 232
11.3. Sytuacyjne uwarunkowania motywów zabójstw w wydzielonych grupach kobiet zabójczyń 240
11.4. Najczęstsze sytuacje i motywy bezpośrednio poprzedzające zabójstwo, zachowanie sprawczyń po czynie 244
Rozdział XII. Lęk i zagrożenie jako motyw zabójstwa (grupa L) 248
12.1. Motywy dominujące i współwystępujące w grupie L 248
12.2. Uwarunkowania środowiskowe i rodzinne w procesie uspołecznienia zabójczyń w grupie L 249
12.3. Uwarunkowania sytuacyjne zabójstwa w grupie L 251
12.4. Zróżnicowanie osobowościowe zabójczyń w grupie L 254
12.5. Wiktymologiczny związek sprawcy i ofiary – strategie adaptacyjno-obronne 256
12.6. Analiza konkretnych przypadków 258
Rozdział XIII. Zabójstwo z motywu krzywdy (grupa K) 269
13.1. Motyw dominujący i współwystępujące w grupie K 269
13.2. Uwarunkowania rodzinne i środowiskowe w grupie K 270
13.3. Zróżnicowanie osobowościowe w grupie K 271
13.4. Uwarunkowania sytuacyjne zabójstwa w grupie K 273
13.5. Analiza przypadku 274
Rozdział XIV. Zabójstwo pod wpływem motywu seksualno-erotycznego (grupa S) 277
14.1. Motyw dominujący i współwystępujące 277
14.2. Warunki środowiskowe i rodzinne zabójczyń z grupy S 278
14.3. Wiktymologiczny związek z ofiarą w grupie S 279
14.4. Zróżnicowanie osobowościowe sprawczyń z grupy S 279
14.5. Uwarunkowania sytuacyjne w grupie S 281
14.6. Analiza przypadku 281
14.7. Podsumowanie 283
Rozdział XV. Zabójstwo z motywacji ekonomicznej (grupa E) 285
15.1. Motywy dominujące i współwystępujące w grupie E 285
15.2. Warunki środowiskowe i rodzinne sprawczyń z grupy E 287
15.3. Osobowość sprawczyń z grupy E 289
15.4. Uwarunkowania sytuacyjne zabójstwa w grupie E 289
15.5. Analiza przypadku 290
Rozdział XVI. Zabójstwa z motywacji patologicznej (grupa P) 293
16.1. Motywy dominujące i współwystępujące w grupie P 293
16.2. Uwarunkowania rodzinne i środowiskowe w grupie P 294
16.3. Osobowościowe i sytuacyjne uwarunkowania zabójstwa w grupie P 295
16.4. Analiza przypadku 295
Rozdział XVII. Podsumowanie i wnioski 298
17.1. Weryfikacja założeń pracy 298
17.2. Związek motywów z dyspozycjami osobowości 299
17.3. Uwarunkowania rodzinne i środowiskowe 304
17.4. Sytuacje trudne w obrębie relacji partnerskiej 306
17.5. Wnioski 308
17.6. Wartość naukowa i praktyczna wyników 312
Rozdział XVIII. Opinia psychologiczna w sprawach o zabójstwa 313
18.1. Kompetencje psychologa w opiniowaniu zabójców w świetle prawa 313
18.2. Afekt jako pojęcie używane na gruncie prawa i psychologii 315
18.3. Przedmiot opinii psychologicznej 319
18.4. Motywacyjna rola afektu 323
18.5. Diagnoza procesów motywacyjnych jako przedmiot badania psychologicznego w opiniowaniu sprawców zabójstw 324
18.6. Diagnoza poziomu regulacji czynności oraz stopnia samokontroli 325
Bibliografia 329
Summary 359